منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس، به عنوان هاب سرمایه گذاری در فلزات، رویکرد جذب سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز را نیز با توجه به میدانه ای گازی و نفتی اش در پیش گرفته و با توجه به زیرساخت های بسیار مناسبش، موقعیت بسیار ممتاز و منحصربه فردی در میان تمام مناطق ویژه اقتصادی کشور دارد.
به گزارش فرینا، در اين باره با رئيس اسبق هيئت مديره منطقه ويژه اقتصادي صنايع معدني و فلزي خليج فارس گفت و گو کرده ايم. سيد ابوالفضل رضوي مي گويد که منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس داراي زيرساخت هايي آماده تر و پيشرفته تر از ساير مناطق ويژه اقتصادی است و همين امر موقعيت آن را در ميان مناطق ويژه کشور ممتاز مي سازد. وي همچنين گفت که سياستگذاري صحيح، بهبود زيرساخت هاي نرم افزاري و سخت افزاري و تسهيل در امر سرمايه گذاري و توليد در منطقه ويژه اقتصادی منجر به تحقق شعار سال يعني «جهش توليد» خواهد شد. متن کامل اين گفت و گو را در ادامه ميخوانيد.
**اهميت منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس را در توسعه صنايع معدني کشور، به خصوص صنايع فلزي، چگونه ارزيابي مي کنيد؟
منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس در ميان مناطق ويژه کشور از جايگاه نسبتا ممتازي برخوردار است و کمتر منطقه ويژه اي موقعيت مهم استراتژيک و کارايي آن را در کشور دارد. با وجود آنکه بسياري از مناطق ويژه اقتصادی در کنار دريا، به خصوص خليج فارس قرار گرفته اند، زيرساخت هاي اساسي و راه هاي دسترسي به منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس در مقايسه با ديگر مناطق ويژه کشور بسيار پيشرفته تر است و به عبارت بهتر، قابل مقايسه با ديگر مناطق نيست؛ زيرا دسترسي منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس براي صنايع، چه از نظر واردات مواد اوليه و چه از نظر صادرات، بسيار سريع تر و سهل تر است. علاوه بر اين، مزيت مهم منطقه ويژه خليج فارس بر ساير مناطق ويژه، نزديک بودن معادن استان هاي هرمزگان و کرمان به اين منطقه است.
مناطق ويژه اقتصادی فعال در سواحل خليج فارس عمدتا در بخش نفت و گاز و صنايع پايين دستي آن ها توسعه يافته اند و بخش صنايع معدني و فلزي اين مناطق يا فعال نشده و يا توسعه کمتري يافته است. با اين حال، منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس اين مزيت را دارد که با توجه به قرار گرفتن در نزديکي معادن سنگ آهن، به عنوان يکي از مناطق مهم توسعه صنعت فولاد هدف گذاري شود. از سوي ديگر، نزديک بودن منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس به ميدان هاي مهم نفت و گاز استان هاي بوشهر و هرمزگان مي تواند اين منطقه را علاوه بر هاب توسعه صنايع فلزي به ويژه فولاد، به هاب توسعه و سرمايه گذاري در زمينه نفت، گاز، انرژي و پتروشيمي تبديل کند. از اين رو، منطقه ويژه اقتصادی اقتصادي خليج فارس مزيتي نسبي بر ساير مناطق ويژه اقتصادی در جنوب کشور دارد. عامل مهم ديگر در برتري منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس نزديک بودن به شهر استراتژيک بندرعباس است که در آن چندين بندر تجاري و ترانزيتي مهم قرار دارد و يکي از نقاط سوق الجيشي در کشور محسوب مي شود. گفتني است که عمده مناطق ويژه در کشور خصوصيت نزديک بودن به مرکز استان را ندارند.
**منطقه ويژه خليج فارس چگونه مي تواند شرايط تحقق «جهش توليد» در بخش معدن و صنايع معدني را فراهم آورد؟
تحقق «جهش توليد» در منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس را از چند منظر مي توان بررسي کرد. نخستين رکن تحقق «جهش توليد» در اين منطقه نقش مديريت است. در اين زمينه، تامين زيرساخت هاي مورد نياز و تسهيل تامين مواد اوليه و صادرات در شرح وظايف مديريت منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس قرار مي گيرد. رکن ديگر «جهش توليد»، شرکت هاي حاضر در منطقه ويژه خليج فارس هستند. در حال حاضر، چندين شرکت بزرگ فلزي و معدني کشور، که ماهيتي مستقل دارند، در اين منطقه مستقرهستند و هريک برنامه هاي جداگانه اي در زمينه توليد و فروش و توجه به امر «جهش توليد» دارند. رکن مهم ديگر در زمينه تحقق «جهش توليد» در منطقه ويژه خليج فارس سياست هاي کلان اقتصادي دولت به ويژه در ارتباط با مناطق ويژه است. مديريت منطقه ويژه هم مي تواند برخي از اين سياست گذاري ها را به مسئولان امر پيشنهاد دهد و هم در صورت تصويب اين سياست ها، آن ها را به طور جدي اجرا کند. با اين حال، اجراي برخي از سياست ها از حيطه اختيار مديريت منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس خارج و در اختيار مديران کلان کشور است.
اقدام مهمي که منطقه ويژه اقتصادی مي تواند در زمينه تحقق شعار سال يعني «جهش توليد» انجام دهد تسهيل توليد براي شرکت هاي حاضر در منطقه از منظر امکانات سخت افزاري و نرم افزاري به منظور بهبود کيفيت و افزايش کميت توليدات اين شرکت هاست. اين راهکاري بسيار مهم براي منطقه ويژه محسوب مي شود که مي تواند آن را در سال جاري آغاز کند و در سال هاي آتي نيز ادامه دهد. هدف از نام گذاري سال ها و انتخاب شعار سال توجه به موضوع مربوطه در همان سال نيست، بلکه شروع و تقويت ديدگاه ها درباره موضوع مطرح شده در آن سال و ادامه آن در سال هاي آتي است. به اين ترتيب، نبايد فقط در سال جاري به مقوله «جهش توليد» توجه کرد، بلکه بايد امسال براي تقويت اين ديدگاه کوشيد و در سال هاي آتي نيز آن را استمرار داد.
منطقه ويژه اقتصادي خليج فارس بايد دو تا سه شرکت مشاوره اي مديريتي تاسيس کند تا هم هزينه ها کاهش يابند و هم شرکت هاي حاضر، در منطقه اي امن از لحاظ اقتصادي، اجتماعي، سياسي و امنيتي قرار بگيرند. شرکت هاي مشاوره اي بايد راهکارهايي براي افزايش و خلق مزيت ها و کاهش يا حذف چالش ها بيابند و مديران نيز بايد براي اصلاح نقاط ضعف و تقويت نقاط قوت بکوشند. به اين ترتيب، شرکت ها قادر خواهند بود در سطوح بين المللي مطرح باشند؛ زيرا شرکت هاي مستقر در منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس علاوه بر نگاه به اقتصاد داخلي و درون زايي، بايد برون گرا نيز باشند و به صادرات هم توجهي ويژه بکنند. تحقق «جهش توليد» در صنايع کشور منجر به کاهش هزينه ها، افزايش بهره وري، افزايش کمّي و استانداردسازي و برتري سازي کيفيت توليدات مي شود، به طوري که ثروت شاغلان حاضر در صنايع و صاحبان سهام و مردم منطقه داراي شرکت توليدي همواره افزايش مي يابد.
**مهم ترين اولويت ها و برنامه هاي منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس در راستاي سند چشم انداز 1404 چيست؟
در منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس بايد خدمات زيرساختي به طور کامل مستقر باشند؛ زيرا يکي از اهداف اصلي مناطق ويژه، جذب سرمايه به خصوص از سوي سرمايه گذاران خارجي است. براي مثال، يکي از زيرساخت هاي لازم براي شرکت ها استفاده از خدمات اينترنت پرسرعت براي انجام امور توليدي و به ويژه صادراتي است. هر گونه کمبود در زمينه اينترنت پرسرعت مانع خدمات رساني به شرکت هاي مستقر خواهد شد. زيرساخت هاي جاده اي، فضاي سبز و امکانات رفاهي و تفريحي براي کارکنان شرکت هاي مستقر بايد به صورت کامل و منظم برنامه ريزي شود. هرچند ممکن است اين موارد در خود منطقه ويژه اقتصادی قرار نداشته باشند، اما بايد لحاظ شوند. بنابراين شرکت ها نبايد وقت خود را صرف ايجاد امکانات رفاهي و تفريحي براي کارکنان خود کنند. اقدام ديگري که منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس بايد انجام دهد هماهنگي با مديران استان هرمزگان است تا منطقه اي را براي سکونت، تفريح و تفرج کارکنان منطقه با سرمايه گذاري شرکت ها در نظر بگيرند.
**اگر برنامه هاي منطقه ويژه اقتصادی خليج فارس براي توسعه صنايع معدني به طور کامل محقق شود، اين امر چه تاثيري در اقتصاد و معيشت مردم استان هرمزگان خواهد داشت؟
هر اندازه بتوانيم پايه هاي اقتصاد کشور را از راه توليد تقويت کنيم، قدرت اقتصادي، فکري و بالندگي جامعه نيز افزايش خواهد يافت. هرچند اقتصاد زيربناي فکري جامعه را تشکيل نمي دهد، اما يک عامل تعيين کننده است. به همين دليل، شاغل بودن افراد باعث دوري آن ها از مشکلات اجتماعي اي نظير تکدي گري، قاچاق و... خواهد شد. هنگامي که در منطقه ويژه واحدهاي توليدي فعال و پيشتاز مستقر شوند، تمام مردم منطقه از آن بهره خواهند برد و استان هرمزگان يک گام ديگر به کاهش نيازمندي مردم به مشاغل غيرتوليدي نزديک خواهد شد. ضمن اينکه روند يادشده مي تواند در «جهش توليد» و افزايش کيفيت توليدات نقش بسيار موثري ايفا کند.