منطقه آزاد چابهار دارای پتانسیل‌های زیست محیطی فراوانی است که می‌بایست شناخته و شناسانده شود و علاوه بر تشویق گردشگران و جامعه محلی به استفاده از زیبایی‌های آن، باید روش‌های حفظ و حراست آن نیز به افراد آموزش داده شود.
چابهار را سرزمین پر رمز و راز و بهشت ناشناخته ها می نامند، چرا که این منطقه با دارا بودن آب و هوای معتدل و مرطوب و اقیانوسی بودن آن، طبیعت بکر و منحصر به‌فرد و به موازات آن دارای حیات وحش خاص و پر اهمیت است.
برای آشنایی بیشتر با پتانسیل های زیست محیطی چابهار و برنامه های سازمان منطقه آزاد چابهار برای حفظ و حراست از این ظرفیت ها گفت و گویی داشتیم با سعید ریگی، مدیر محیط‌زیست سازمان منطقه آزاد چابهار که در ادامه می‌خوانید.
* ظرفیت‌های برتر محیط زیستی منطقه آزاد چابهار شامل چه مواردی است؟
- منطقه آزاد چابهار از جمله مناطق پر از استعدادی است که در زمینه‌های مختلف به‌خصوص محیط‌زیست پتانسیل‌های بسیاری دارد. زیستگاه‌های تخم‌گذاری و تغذیه‌ای لاک‌پشت‌های دریایی، ریف مرجانی، وجود جنگل حرا، تالاب بین‌المللی خلیج گواتر و خور باهو به‌عنوان تالاب بین‌المللی ثبت‌شده در رامسر سایت، سواحل گلی، صخره‌ای، ماسه‌ای با تنوع بالا، محل زمستان گذرانی بسیاری از پرندگان مهاجر، زیستگاه تمساح پوزه‌کوتاه ایرانی (گاندو)، گیاهان و درختان گرمسیری از جمله ظرفیت‌های زیست‌محیطی منطقه به‌حساب می‌آیند. علاوه بر آن این منطقه دارای تنوع بالای خزندگان است.
* با توجه به ظرفیت‌های بی‌نظیر محیط زیستی و بین‌المللی بودن برخی از آن‌ها، این منطقه چه برنامه‌هایی برای حفاظت از آن‌ها در دستور کار دارد؟
- از جمله فعالیت‌های سازمان منطقه آزاد چابهار برای حفاظت از پتانسیل‌های زیست‌محیطی منطقه شامل پایش و حفاظت سالانه از زیستگاه تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها، پایش و احیا و بازسازی ریف مرجانی به‌طور سالیانه و مستمر است. علاوه بر آن در حفاظت از تالاب بین‌المللی خلیج گواتر و خور باهو از طریق توسعه معیشت‌های محلی نیز مشارکت داریم. همچنین پایش میکروبی شناگاه‌ها و سواحل، پایش و حفاظت از اراضی بر اساس مدیریت زیست بومی و مشارکتی پایش مستمر صنایع جهت بررسی میزان آلاینده‌ها و جلوگیری از ورود آلاینده‌ها به محیط از دیگر برنامه‌های ما در این حوزه است.
* آیا برنامه‌هایی در زمینهٔ فرهنگ‌سازی در مورد محیط‌زیست و ترویج آن در میان بومیان و گردشگران تاکنون داشته‌اید؟
- در این زمینه تلاش داشته‌ایم تا با استفاده و توسعه مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و آموزش جوامع محلی، آن‌ها را با این مواهب و اهمیت نگهداری و حفاظت آن‌ها آشنا کنیم.
این آموزش‌ها شامل برگزاری کارگاه و جلسات آموزشی مستمر و متعدد می‌شود که بر اساس تقویم زیست‌محیطی در هر سال حداقل ۳۰ دوره و کارگاه خواهد بود و یا در مواردی برای مثال به منظور کاهش مصرف پلاستیک در منطقه با تهیه و توزیع اقلام تبلیغاتی و آموزشی این اقدام انجام می‌شود.
برگزاری کارگاه ترسیم درخت مشکلات و درخت هدف نیز از برنامه‌های سازمان منطقه آزاد چابهار برای فعالیت گردشگری و و همچنین برگزاری همایش‌های پاک‌سازی و پیاده‌روی است که تأثیر بسزایی داشته و بسیار حائز اهمیت بوده است.
* برای آینده برنامه شما در این زمینه چیست؟
- برای آینده در نظر داریم برنامه‌های پایش، حفاظت، احیا و بازسازی که به آن اشاره کردیم را ادامه و به توسعه بیشتر رویداد استارت آپ و کارآفرینی سبز بر مبنای توسعه کسب‌وکارهای سبز دانش‌بنیان بپردازیم.
همچنین در نظر داریم معیشت‌های جایگزین مبتنی بر پتانسیل‌های بومی و منطبق بر زیست‌بوم منطقه را توسعه بخشیم و موجب افزایش و گسترش مشارکت جوامع محلی در زمینهٔ حفاظت از محیط‌زیست و زیست‌بوم‌ها شویم.
آموزش جوامع محلی در حوزه گردشگری از دیگر اهداف ماست که این مهم با تأکید بر آموزش بلد بومی صورت خواهد گرفت.
همکاری در برنامه سیپا ( CEPA) تالاب، توسعه نظارت بر صنایع بر اساس اسناد بالادستی منطقه آزاد چابهار و دبیرخانه مناطق آزاد کشور، توسعه مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و اجرای برنامه‌های حفاظتی و آموزشی در زمینهٔ گاندو از دیگر برنامه‌های ما برای آینده در این حوزه است.
** منبع: اقتصاد۲۴