مناطق آزاد پایلوت گردشگری حلال

حجت الاسلام محمد علی زم معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ادامه گفت‌وگو با هفته نامه صنعت و توریسم با پاسخ به این پرسش، نظریه خود را در این باره بیان می‌کند.بخش دوم این گفت‌وگو را پی می‌گیریم.

چگونه می توان رابطه مناسبی بین فرهنگ دینی و ملی و هنجارهای جامعه با گردشگری به ویژه گردشگران خارجی ایجاد كرد؟
همه آنچه كه در دست اجراء است بر آمده از ذات و غنای فرهنگ دینی و كنه فرهنگ ایرانی - بومی هر منطقه است در واقع مناطق آزاد بدلیل تفاوت های فرهنگی و اقلیم های مختلف شان هر كدام یك بومگاه مستقل گردشگری با تاریخ وفرهنگ متفاوت از دیگری به حساب می‌آیند كه بنا نیست چیزی بر آنها عارض و واریز شود، بنا ست بنیادهای فرهنگی هر منطقه با آموزش و تبادل تجارب روز آمد و قابل بهره‌برداری اقتصادی -گردشگری شود.

ما خانواده را اصلی ترین بنیاد اجتماعی می دانیم و حل معضلات اقتصادی و معیشتی آنها را از طریق توسعه گردشگری منطقه ای روستایی و گردش پذیری خانگی و خانوادگی، اصلی ترین، ارزانترین، پایدارترین اقدام اقتصادی اشتغال و در آمدزا می دانیم اگر این درك همه جانبه در مدیریت و شهروندان و روستاوندان هر منطقه ای به‌وجود آید در مدت كوتاهی شاهد مهاجرت معكوس خواهیم بود و این یكی از راههای كم هزینه كاهش ضایعات و عوارض منفی حاشیه نشینی شهرهاست ضمن آنکه پدیده گردشگری آزاد را می‌توان ارزان سازی کرد تا طبقات متوسط و پایین جامعه از گردش سالانه محروم نمانند.

گام هفتم، پیدا كردن هنرمندان بومی هر منطقه و درخواست و تمهید بازگشت و استقرار آنها در روستا های خود و كمك به راه‌اندازی موزه و فرهنگ خانه و مشاغل هنری – بومی توسط ایشان در روستاهای خود و یا مورد علاقه شان می‌باشد، حضور دكتر احمد نادعلیان در جزیره هرمز و توسعه كاركرد موزه ای ایشان به روستاهای قشم سر آغاز یك نهضت حیات جدید هنر محیطی و اقتصاد و گردشگری روستایی است، استقرار كارگاه و موزه سینمای ابوالفضل جلیلی و کارگاه عروسک سازی خانم بهزادی در روستای منطقه آزاد انزلی و استقرار چند هنرمند عروسك ساز در یكی دیگر از روستاهای انزلی، راه‌اندازی باغ موزه آیین های زینت در سلخ قشم، راه‌اندازی موزه گلفرج در ارس راه‌اندازی خانه بومیان در کیش از نمونه های كارهای انجام شده توسط مردم و بدون دخالت سازمانهای دولتی است است كه به عنوان یك حركت اصیل برای شناسنامه دار كردن فرهنگی روستاها و رونق مند كردن آنها برای گردشگری و اعتلای اقتصاد روستایی در حال انجام و توسعه روز افزون است.

نكته دیگر در رابطه با این پرسش، این است كه فرهنگ دینی در رابطه با كسب و كار یك اصل اصیل دارد و آن رعایت حرام و حلال است. کلید دروازه شریعت و دیانت عنصر حرام و حلال است وهرگونه در آمد،كسب و اقتصادی كه مبتنی بر این اصل پی ریزی نشود تداوم و برکت نخواهد داشت و آن اقتصاد باید ممهور به استاندارد و مهر حلال باشد، دركا رهای اقتصادی چون جوانب و فروع حرام بسیار زیاد است عنصر حلال باید احراز شود مثلا جا و محل كسب باید احراز شود كه غصبی نیست، سرمایه باید احراز شود كه از راه نامشروع و آلوده به ربا و حرام به‌دست نیامده است، باید كسب، مبتنی بر رانت و پارتی بازی كه حق الناسی را از بین برده باشد به‌دست نیامده باشد و.... پس بنابر این آقایانی كه بنام شرع و دین به ظواهر كار گردشگری كه مثلا بیرون بودن دو تار موی گردشگر زن است و..... خرده و ایراد می‌گیرند و باعث شده‌اند این فرا صنعت در کشور نیازمند ما شکل نگیرد و از مبانی اصول کسب و کار گردشگری غافلند و هیچ‌کس هم مسوولیت بیکاری ناشی از فقدان این صنعت را نمی‌پذیرد سرنای دین و دینداری را از سر گشادش دمیده و می دمند.

ما از اوایل كارمان در دبیرخانه مناطق آزاد اعلام كردیم كه می خواهیم مناطق آزاد را پایلوت گردشگری حلال كنیم. برخی حتی تا رده بزرگان به من خرده گرفته و گفتند یعنی چه ؟ مگر ما در ایران گردشگری حرام هم داریم خیلی غصه خوردم و اما این نگاه خام باعث شد دست بكار شوم و مبانی و اصول گردشگری حلال را در كتابی بنام "آیین حلال در گردشگری حلال" بنویسم و نظریه گردشگری حلال را در برابر ا نواع حرام آن تبیین كنم.
  
 از دین یك ظاهر محدودی درست کرده‌ایم كه خلاصه آن در جامعه تبدیل به یك "بكن نكن" شده و باطن عمیق و پهناور آن فراموش و رها شده فطرت و عقل آدمی با عمق و اصالتهای دین احساس همسایگی می‌کند و دین باور می‌شود و سترگ داشته می‌شود متاسفانه زبان و ادبیات گفتار حاكمیتی و رسانه ای ما با زبان باطن دین نا آشناست و زبان دین ظاهر هم بسیاری را به لج و لجبازی با اصل دین واداشته، گردشگری حلال از موضوعاتی است كه می تواند زبان باطنی را به كام حاكمیت و جامعه باز گرداند و ادبیات گذشته را متفاوت كند یعنی مردم و مدیریت كلان جامعه در یك عهدی كه همنوایی در حوزه حلال است با هم مراوده و گفتگو كنند، مردم بپذیرند كه به نام دین سرشان كلاه گذاشته نمی شود و برحول یك امر مشروع و كسب وكار حلال باهم تعامل می كنند یک قدم آنطرفتر برویم اساسا" من باور دارم که بخشی از بحرانها و کاستی‌ها و نا هنجاریهای اقتصادی ما در این چهاردهه و گذشته آن بخاطر كسب و كار اقتصاد ما آلوده به حرام است و یكی از برجسته ترین وجوه این حرمت، ربا است. بانکها ربا میدهند شکل رهن و ترهین ما به ربا تغییر جهت داده افراد فراوانی با پول ربوی، پول ناپاكشان را براساس یك مفهوم ربوی به دیگران می دهند و سود می‌گیرند و ناخواسته همه افراد جامعه هر کس به جوری و شکلی به حرام خواری کشانده شده است.

انقلاب اسلامی نتوانسته جلوه خود را در اقتصاد طنین انداز كند و در واقع بخش اقتصادی انقلاب ما تحقق نیافته و ما انقلاب اقتصادی برای حلال زایی و توسعه اقتصاد حلال نكردیم این است كه با داشتن این همه منابع طبیعی،‌ هوش،استعداد،دانش انسانی، امنیت و حاكمیت اجتماعی و..... دچار مشكل هستیم و من این مشکل را با بنیاد حرام خواری جامعه مرتبط میدانم كه ما اگر همه حواس و امكاناتمان را معطوف به توسعه حلال خواری می كردیم نیاز به بسیاری از كارها پرهزینه نداشتیم.
 
از نظر من توسعه گردشگری حلال یکی از راهكارهای گسترش حلال و پرهیز از محرمات الهی است، در این كسب و كار علاوه بر محتوا و مضمون گردشگری كه فرهنگی و الهی و معنوی است رابطه سرویس دهند ه و سرویس گیرنده بر اساس یك عقد و عهد حلال شكل گرفته است و دستگاه نظارتی باید این مهم را رصد كند تا این روابط آغشته به حرام نشود ! و نه تنها گردشگری به تنهایی می تواند خودش را از رابطه حرام برهاند بلكه می تواند پایلوت دیگر بخش های كشور شود خلاصه حرف من این است كه باید برای اصلاح فرد و جامعه منزلت حلال و بكارگیری حلال شنا سانده شود
مجموعه نظام و قوای سه گانه آن باید دست در دست هم بدهند و حلال گستری را از مناطق آزاد كه سرزمین های محدود و كوچكی هستند و می توانند دارای قوانین مصوب محلی باشند، آغاز كند.

یک ارس سی هزار نفری و یک کیش بیست و سه هزار نفره و چابهار پانزده هزار نفری را زودتر و بهتر می‌توان حلال مدار کرد تا یک کشور 80 میلیون نفره را، بیاییم حلال خوری را در قطعات کوچک تجربه و امتحان کنیم و تدریجاً گستره‌اش را زیاد کنیم.