مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس گفت: اقتصاد ایران نفتی است و به همین خاطر تحریم نفتی در دستور کار کشورهای غربی قرار گرفت. با همین استدلال، می شود گفت برداشتن تحریم ها بیشترین اثر خود را در حوزه نفت گذاشته است.
مهدي يوسفي در گفت وگو با عصر ایران در مورد شرایط منطقه ویژه اقتصادی پارس گفت:
- رفع تحریم ها چه تاثیری در منطقه ویژه اقتصادی پارس و حوزه کاری شما داشته است؟
واقعیت این است که هدف تحریم ها علیه ایران صنعت نفت بود. وقتی نفت تحریم شد و تحریم کنندگان دیدند که این تحریم ها دور زده می شوند تصمیم گرفتند بانک ها را تحریم کنند. بازهم دیدند که نفت از سوی ایران فروخته می شود اما با قیمت کمتر و ضرر بیشتر، آنگاه بحث تحریم بیمه را مطرح کردند.
اقتصاد ایران نفتی است و به همین خاطر تحریم نفتی در دستور کار کشورهای غربی قرار گرفت. با همین استدلال، می شود گفت برداشتن تحریم ها بیشترین اثر خود را در حوزه نفت گذاشته است.
این تحریم ها تاثیر فروانی در چند حوزه داشته است. اولین آن در حوزه دانش فنی است. ایران بعد از 110 سال که از آغاز نفت در کشور می گذرد هنوز در بحث تجهیزات دارای دانش فنی نیست. اگر چه رشد قابل توجهی رخ داده است. لغو تحریم ها در حوزه تجهیزات برای ساخت پالایشگاه، تاثیرات خود را نشان داد.
این تحریم ها در حوزه فروش در صنعت نفت تاثیر مستقیم داشت. همه این مشکلات ناشی از تحریم ها باعث شد توسعه به کندی پیش می رود. در زمان تحریم ها فروش انجام می شد اما یا پولش برنمی گشت یا با درصد قابل توجهی تنزیل به کشور باز می گشت.
اما باید بگوییم کشور اما تسلیم این تحریم ها نشد. در همان دوران کشور موفق شد فازهای 12، 15 و 16 پارس جنوبی را تمام کنیم و فازهای 17 و 18 هم 80 درصد پروژه ها تمام شده است. اینها محصول دوران تحریم است. البته تحریم باعث شد کار با قیمت و زمان بیشتری انجام شود. در منطقه پارس جنوبی ما صادراتی غیرگازی نزدیک به 20 میلیارد دلار داشتیم که رتبه یک صادرات در کشور بود. در حوزه بالادست نیز تا پایان دولت یازدهم پرونده های پالایشگاه های پارس جنوبی بسته خواهد شد و درون این پالایشگاه ها عملا دیگر جذب سرمایه خارجی نداریم چون قراردادها بسته شده است.
- یعنی دیگر پروژه ای برای برداشت گاز نخواهیم داشت؟
میدان گازی پارس جنوبی، میدان مشترک میان ایران و قطر است که 9 هزار و 700 کیلومتر مربع وسعت دارد که 6 هزار کیلومتر مربع سهم قطر و 3 هزار و 700 کیلومتر مربع سهم ایران است. البته این تقسیم بندی ها مبنای مهندسی ندارد.
وقتی میدان سیال وجود دارد دیگر مهم نیست سهم مساحت شما چقدر است. برای برداشت سهم ایران معادل 28 فاز در دریا طراحی شده است. در همین ارتباط تا 7 سال پیش 10 فاز اول بهره برداری شد و توسعه میادین در ساحل و دریا هرکدام به صورت ناتمام انجام شد و به تولید گاز نمی رسید و کمکی به ما نمی کرد.
وزیر نفت با این استدلال که یک ده آباد بهتر از چند شهر خراب است، دستور دادند به جای ساخت 13 پالایشگاه به صورت همزمان، تمام انرژی خود را بر روی پالایشگاهی که نظر پیشرفت جلوتر از همه است بگذاریم و آن را از لحاظ ساخت تکمیل کنیم و بعد از آن به سراغ پالایشگاه های بعدی برویم.
با این استراتژی کمتر از یک سال، پالایشگاه 12 به بهره برداری رسید و در آینده نزدیک پالایشگاه 15 و 16 هم به بهره برداری کامل می رسد و بعد از آن هم 18 و 18 تکمیل می شود. تا پایان این دولت کار این پالایشگاه ها تمام می شود. با این شرایط میدان گاز پارس جنوبی توسعه کامل پیدا می کند و تولید ما از سهم روزانه قطر بیشتر می شود.
تا پایان این دولت کار این پالایشگاه ها تمام می شود. میدان گازی پارس جنوبی توسعه کامل پیدا می کند. تولید ما از سهم روزانه قطر بیشتر می شود.
- الان میزان برداشت گاز ایران از میدان پارس جنوبی چقدر است؟
در دو سال گذشته از میدان پارس جنوبی 170 میلیون متر مکعب گاز تولید شد و این در حالی است که در 10 سال گذشته تنها 270 میلیون متر مکعب گاز تولید شده بود. در همین دوسال 170 متر مکعب به این 270 متر مکعب اضافه شده است.
باید بگویم این روند نشان می دهد که به زودی ایران از قطر در زمینه میزان برداشت از میدان گازی پارس جنوبی عبور خواهد کرد. تا سال 96 بالای 700 میلیون متر مکعب برداشت خواهیم کرد.
- سهم پارس جنوبی از مرحله جدید سرمایه گذاری های خارجی چقدر است؟
محل جذب سرمایه در پارس جنوبی پتروشیمی ها هستند. فروش گاز به صورت خام معنا ندارد. گاز را باید تبدیل کنیم. به طور مثال با توجه به اینکه در زمستان مصرف گاز در کشور به آخرین حد خود می رسد، صادرات در زمستان مفهومی ندارد چون ما مجبوریم سهم زیادی را به داخل اختصاص دهیم.
به این نکته هم باید توجه کنید که منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، محدود به میدان گازی پارس جنوبی نیست بلکه کل منطقه را شامل می شود. در منطقه اقتصادی - انرژی پارس سه میدان گلشن، فردوسی و پارس شمالی را داریم که میدان مستقل هستند. میدان مشترک فرزاد هم وجود دارد که با عربستان مشترک است. منطقه آماده جذب سرمایه است. در کنفرانس تهران هم زمینه های سرمایه گذاری در منطقه به سرمایه گذاران خارجی عرضه شد. آینده منطقه ویژه در پسا تحریم آینده پررنگ و روشنی است.
- در جریان سفر آقای روحانی به اروپا مذاکراتی با شرکت های نفتی توتال فرانسه و انی ایتالیا صورت گرفت. بازگشت این شرکت ها به کشور در چه وضعیتی است؟
رئیس جمهور با مدیرعاملان این دو شرکت دیدار داشته اند. شاید زمان مناسبی برای گفتن جزئیات آن نباشد اما آنها قطعا به منطقه ویژه بر می گردند اما اینکه در کدام حوزه و میدان فعالیت می کنند مشخص نیست.
- برخی معتقدند ایران بهتر بود به جای انتقال مویرگی گاز به خانه ها، آن را به برق تبدیل می کرد و شهروندان تنها از برق برای رفع نیازهای خود استفاده می کردند. در این وضعیت انتقال و استفاده از برق نسبت به گاز هم امن تر است هم ارزان تر، آیا ایران نمی تواند این شیوه را در دستور کار خود قرار دهد؟
در ایران خیلی فرق نمی کند. در کشور ما الگوی مصرف، الگوی بدی است. فرقی ندارد گاز توزیع شود یا برق. وقتی میزان مصرف ما در کشور فاجعه است، کاری نمی شود کرد. البته برق امن تر است ولی از لحاظ قیمت با گاز فرق چندانی ندارد. با وضعیت قیمت انرژی در ایران به ویژه در گاز، نمی شود کاری کرد و با توصیه اخلاقی الگوی مصرف انرژی تصحیح نمی شود.
- گاز در ایران با هزینه بالا تولید می شود و بعد به خانه های مردم و کارخانه ها می رود و به دلایل مختلف از جمله بهره وری پایین، این گاز به راحتی سوزانده می شود. چه راه حلی برای این مسئله دارید که به راحتی این انرژی هدر نشود؟
اگر قیمت ها واقعی شود و یارانه ها هدفمند شود دیگر شاهد مصرف بی رویه نخواهیم بود. اصلا باید به این نکته توجه کنیم که چرا ما باید این گاز را به خانه ها ببریم و آنجا مصرف کنیم. این گاز را می شود به کارخانه ها و نیروگاه ها برد و همانطور که شما گفتید به برق تبدیل کنیم. انرژی زمانی مزیت بود ولی دیگر الان مزیت نیست. نفت و گاز تابع سیاست است اما اگر آن را تبدیل به محصول کنیم دیگر تابع سیاست نیست.
- آیا بهتر نیست ایران هم مانند قطر گاز را به مایع (ال ان جی) تبدیل کند تا امکان صادرات آن به کشورها و مناطق بیشتری فراهم شود؟
ال ان جی، فرآیند خیلی سخت و پیچیده است.
- ولی صادرات گسترده ای دارد؟
بازارش محدود است. گاز را می شود با لوله صادر کرد اما ال ان جی حتما باید از طریق کشتی آن هم کشتی های خاص این کار بارگیری شود. قطر خودش ناوگان ال ان جی را تهیه کرده است و حتی جشن آن را هم گرفت. نباید ایران و قطر را باهم مقایسه کنیم، هم از لحاظ جمعیت، هم از لحاظ امکانات.
- البته خط لوله باعث محدودیت صادرات می شود و بازار گاز را منطقه ای می کند.
نه، گاز را می شود با لوله به اروپا هم فرستاد درست مانند روسیه. صادرات گاز به کشورهای جنوب خلیج فارس مانند عمان هم در حال آماده سازی است. خط لوله صلح هم چون تابع امنیت است و کشور ثالثی باید امنیت این خط لوله را تامین کند که هنوز عملی نشده است.
خط لوله صادرات گاز به پاکستان کشیده شده و مذاکراتش در حال آمده سازی است. به کشورهای جنوب خیلیج فارس مانند عمان. صادرات گاز تابع امنیت هست.
- در کنار توسعه صنایع نفت و گاز در عسلویه، چه فعالیت هایی برای توسعه اجتماعی و فرهنگی این منطقه انجام شده است؟
تا امروز حدود 600 میلیارد تومان در حوزه های اجتماعی، آموزشی ودرمانی در استان بوشهر و منطقه عسلویه هزینه شده است. مسئولیت اجتماعی از وظایف شرکت های نفتی است. باید به شما بگویم که در هفته دولت آب لوله کشی شهر نخل تقی را انجام دادیم.
در گذشته با تانکر 29 روستا و دوشهر در نزدیکی منطقه ویژه را آب رسانی می شدند. ما حتی پول آب مصرفی این روستاها و شهرها را می دهیم. به معنای ساده، سازمان منطقه ویژه اقتصادی - انرژی پارس، آب را مجانی در اختیار اهالی منطقه قرار می دهد. آقای زنگنه به من گفتند برای آب نخل تقی فکری کنید و ما ظرف سه ماه به نتیجه رسیدیم و بعد سه ماه این طرح را اجرایی کردیم.
در کنار این، 11 میلیارد تومان هزینه بیمارستان شهر دیر کردیم. حتی برای کنکوری ها کلاس آموزشی گذاشتیم و اساتید را از تهران آوردیم تا به جوان های آنجا آموزش بدهند.