منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در نقطه ای از ساحل خلیج فارس واقع شده است که همه مزیت های طبیعی و زیربنایی را یک جا در خود جمع کرده است. این منطقه همان گام آرمانی است که به مردم این استان اجازه خواهد داد توانمندی های ذاتی خود و پتانسیل های طبیعی و بالقوه منطقه را به خدمت بگیرند و حرف های تازه ای در اقتصاد داخلی و بین المللی بزنند.
منطقه ویژه اقتصادی بوشهر می خواهد خورشید تجارت و صنعت ایران را از سواحل جنوبی خلیج فارس به اقصی نقاط گیتی بتاباند و از مزیت های آن همه ایران را برخوردار کند.
منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در تاریخ 9 اسفند 1376 به تصویب شورای عالی مناطق آزاد و تجاری کشور رسید و در پی آن شرکت عمران و توسعه بوشهر به عنوان مسئول اجرای این طرح عظیم ملی تعیین و معرفی شد. این شرکت در همان تاریخ جهت بررسی و انجام این مهم فعالیت خود را آغاز کرد که تاکنون به نتایج چشمگیر و قابل توجهی دست یافته است.
دکتر عبداله آورا مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در این گفت و گو به تشریح اهداف، موقعیت، مزیت ها و برنامه های سازمان منطقه ویژه اقتصادی بوشهر پرداخته است.
هدف از ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
عبداله آورا مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در این باره می گوید: اگر بخواهیم تعریفی از منطقه ویژه اقتصادی داشته باشیم می توان گفت منطقه ویژه اقتصادی، منطقه ای جغرافیایی در هر کشور است که قوانین تجاری حاکم بر آن در قیاس با دیگر مناطق آن کشور از محدودیت کمتری برخوردار است و قوانین تسهیل کننده بیشتری دارد.
یک منطقه ویژه در واقع یک دولت مستقل در دل سرزمین اصلی است که کلیه قوانین و مقررات اجرایی و نظام مند خویش را در دل خود دارد. هدف از تشکیل این مناطق ویژه موارد مهمی نظیر پشتیبانی از فعالیت های، برقراری ارتباط تجاری بین المللی، تحرک در اقتصاد منطقه ای، تولید و پردازش کالا، انتقال فناوری، صادرات غیر نفتی، ایجاد اشتغال مولد، جلب و تشویق سرمایه گذاری داخلی و خارجی، صادرات مجدد، عبور خارجی (ترانزیت) و انتقال کالا (ترانشیب) را در بر می گیرد.
بندر بوشهر از امکانات بالقوه ای جهت رونق بخشیدن به امر اقتصاد برخوردار است. وجود امکاناتی چون مرزهای آبی طولانی به همراه تأسیسات مجهز بندری، صنایع عظیم دریانوردی و امکانات توسعه آنها، فرودگاه بین المللی، ارتباط منظم و سابقه طولانی با کشورهای حوزه خلیج فارس و جمعیت جوان در حال تحصیل سبب شده است تا توسعه بخش صنعت به عنوان محوری ترین اقدام جهت ایجاد اشتغال و توسعه استان به حساب آید.
ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بوشهر نه تنها زمینه های سرمایه گذاری در بخش های مختلف استان و استان های همجوار را فراهم می سازد و به روند توسعه و پردازش صادرات کمک می کند بلکه می تواند سرمایه گذاری کشورهای حوزه خلیج فارس و در نهایت افزایش صادرات غیرنفتی را نیز فراهم آورد. طبعاً این توسعه همه جانبه سطح فعالیت های بندری بوشهر را نیز به حد نصاب های تازه ای سوق خواهد داد.
وی درباره وضعیت سرمایه گذاری در این منطقه گفت: بحث مهم ما در منطقه ویژه بوشهر جذب سرمایه گذاران است. در حال حاضر، علاوه بر تامین زمین و زیرساخت های مورد نیاز سرمایه گذاران، مشاوره های لازم در زمینه های اقتصادی، گمرکی، حقوقی و فنی نیز در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهیم.
مختصات منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
آورا در خصوص مختصات این منطقه می گوید: منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در دو بخش به شرح زیرمصوب و مستقر شده است:
الف) منطقه ای به وسعت تقریبی 1880 هکتار واقع در حد فاصل جاده اصلی بوشهر ـ شیراز که هم اکنون فعال است.
ب) منطقه ای به وسعت 2700 هکتار در حد فاصل جاده اصلی بوشهر و جزیره صدرا که به این منطقه الحاق شده است.
در کل منطقه ویژه اقتصادی بوشهر به مساحت 4580 هکتار در فاصله 8 کیلومتری بندر بوشهر واقع شده است.
میزان سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
آورا در خصوص ميزان سرمايه گذاري، تعداد طرح هاي موجود در منطقه ويژه و میزان اشتغال ايجاد شده گفت: ميزان سرمايه گذاري صورت گرفته واحدهای به بهره برداری رسیده و سرمایه گذاری صورت گرفته به منظور زیرساخت ها در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر حدود 6 هزار میلیارد ریال است و حجم سرمایه گذاری واحدهای به بهره برداری رسیده در سال 93 حدود 500 میلیارد ریال است.
وی در خصوص تعداد واحدهای مستقر در منطقه گفت: تعداد شرکت های در حال بهره برداري در حوزه صنعتي 33 طرح، انبار و خدمات 28 طرح، تعداد واحدهای متوقف شده صنعتي 10 طرح و در حال اجرا (در دست ساخت) صنعتي 13 طرح و انبار و خدمات 17 طرح و همچنین تعداد واحدهای اجرا نشده (فقط زمين خريداري شده و هيچ فعاليتي صورت نگرفته) صنعتي 21 طرح و انبار و خدمات 17 طرح است.
طرح های اجرا شده در سال 93
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در خصوص طرح های اجرا شده در سال 93 گفت: این طرح ها شامل طرح تفصیلی فاز 3 و 4 و 5، نقشه برداری 5 فاز UTMو محدوده 2700 هکتاری، محوطه باسکول و ساختمان باسکول جدید، ساختمان رفاهی، بهسازی محوطه درب ورودی، اصلاح سنگ جداول بلوار خیابان های منطقه، جابجایی شبکه برق باسکول خروجی، بهسازی شبکه نوری و مخابراتی، اجرای شبکه گاز به طول 4 کیلومتر، مطالعات ژئوتکنیک احداث ساختمان اداری منطقه و طراحی ساختمان اداری است.
وی همچنین در خصوص اولویت های اجرایی منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در سال جاری نیز عنوان کرد: بر اساس اولویت بندی صورت گرفته این آیتم ها شامل ادامه طرح گاز رسانی به شرکت های مستقر، بازنگری طرح جامع محدوده 1880 هکتاری، طرح تفصیلی فاز 3 و 4 و 5، خرید زمین های مصوب، اجرای ساختمان اداری (فاز 1)، اصلاح روشنایی خیابان ها و تکمیل خیابان ها، طرح آبرسانی و شبکه آب و ایستگاه پمپاژ و زمین چمن مصنوعی از جمله این طرح ها در منطقه است.
آمار ورود و خروج کالا
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی بوشهر به آمار ورود و خروج کالا در این منطقه اشاره می کند و آنها را این گونه اعلام می کند:
ـ واردات 11 ماهه سال 1393 به ارزش 533750685 دلار
ـ ترانزیت داخلی وارده 11 ماهه سال 1393 به ارزش 34321993 دلار
ـ ترانزیت خارجی وارده 11 ماهه سال 1393 به ارزش 443436908 دلار
ـ ترانزیت داخلی صادره 11 ماهه سال 1393 به ارزش 234444565 دلار
ـ ترانزیت خارجی صادره 11 ماهه سال 1393 به ارزش 34392738 دلار
زیر ساخت های منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
1- دسترسی به امکانات بندری جهت تخلیه و بارگیری و پایانه مسافربری دریایی با بهره گیری از کشتی های مجهز در زمینه حمل بار و مسافر به کشورهای حوزه خلیج فارس
2- احداث 9 کیلومتر جاده دسترسی منطقه ویژه به دریا
3- احداث طرح روگذر تقاطع غیر همسطح
4- امکان ایجاد اسکله اختصاصی جهت صادرات و واردات کالا
5- وجود زیر ساخت هایی نظیر آب، برق، تلفن، اینترنت و گاز در منطقه
6- استقرار انبارهای تجاری و امکان نگهداری کالا در منطقه
7- واگذاری زمین با نازل ترین قیمت به متقاضیان سرمایه گذاری
8- دسترسی به انرژی ارزان (گاز) با توجه به نزدیکی منطقه به منابع عظیم انرژی و ورود خطوط گازی در منطقه
9- نصب سیستم BTS تلفن همراه برای بهبود ارتباطات
10- استقرار واحد خدمات کار و اشتغال در منطقه جهت تسریع و رفع مشکلات احتمالی فی مابین جامعه کارگری و کارفرمایی جهت برقررای نطم و امنیت وکمک به اشتغال و سرمایه پذاری پایدار
11- وجود نمایشگاه بین المللی جهت به معرض نمایش گذاردن محصولات شرکت های مستقر در منطقه
12- ساخت 3 عدد باسکول 60 تنی الکترونیکی جهت تسریع در امر بارگیری و حمل و نقل کالا
13- بهره مندی از ظرفیت های مناسب در بخش های شیلات و نخیلات، نزدیکی به مزارع پرورش میگو و نزدیکی به دریا و صید آبزیان
مزیت های قانونی منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
1- معافیت اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در زمینه تولید کالا و خدمات از پرداخت هر گونه عوارض معمول ورود کالا
2- مبادلات بازرگانی منطقه با خارج کشور و یا با سایر مناطق ویژه اقتصادی و مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و کلیه عوارض ورود و صدور تحت هر عنوان معاف است.
3- برخورداری از معافیت گمرکی برای ورود کالای ساخته شده در منطقه به داخل کشور به میزان ارزش افزوده
4- متروکه نشدن کالا (مهلت توقف کالای وارد شده به منطقه به تشخیص مدیریت منطقه است).
5- معافیت از پرداخت هر گونه عوارض برای ورود ماشین آلات خط تولید، مواد اولیه و صدور کالاهای تولیدی
6- امکان مشارکت سرمایه گذاران داخلی بدون هیچگونه محدودیت نسبت به تاسیس شرکت در منطقه به هرمیزان سهم با سرمایه گذاران خارجی
7- امکان تخلیه، بارگیری، نگهداری و حراست کالا در انبارهای مسقف و روباز
8- صدور گواهی مبدا در منطقه
9- امکان ترانزیت و صادرات مجدد برای کالاهای وارده به منطقه
10- صدور قبض انبار تفکیکی، تجمیعی و قابل معامله در مدیریت منطقه
راهنمای سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
متقاضیان سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر برای تحقق برنامه های خود و شروع فعالیت در این منطقه با تشریفات ساده ای رو به رو هستند که از انعطاف زیادی برخوردار است و به آنها اجازه می دهد که در تفاهم با مدیریت منطقه به اجرای طرح های ساختمانی، نصب ماشین آلات و طی مراحل تأسیس و بهره برداری از واحدهای تولیدی و صنعتی نایل آیند.
اهم این مراحل طبق فهرست زیر انجام می گیرد:
مرحله اول) درخواست متقاضی، ارائه طرح توجیهی، ارائه اساسنامه، آخرین آگهی تغییرات، درج آگهی در روزنامه، جواز تأسیس
مرحله دوم و پایانی) بررسی توسط کارشناسان، کمیته فنی، بررسی حقوقی و مالی، کمیسیون معاملات، پذیرش، انعقاد قرارداد با امور قراردادها، ارائه نقشه ها به واحد فنی، صدور پروانه ساخت و ساز، پایان کار، درخواست متقاضی، صدور گواهی بهره برداری
اولویت های سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
- صنایع شیمیایی (به طور خاص صنایع پایین دستی پتروشیمی)
- صنایع فلزی
- صنایع کانی غیرفلزی
- صنایع حمل نقل
- صنایع غذایی