در حالی ایران، آمریکا و پنج قدرت جهانی بهدنبال دستیابی به یک توافق جامع هستهای هستند که ممکن است لغو تحریمهای ایران را در پی داشته باشد.
چند روز پیش خبرگزاری رویترز نشستی جهانی ترتیب داد و از تحلیلگران، اقتصاددانان و شخصیتهای دانشگاهی دعوت به عمل آمد تا درخصوص این مذاکرات و تبعات لغو تحریمها به سوالات پاسخ دهند.
اولین پرسش مطرح شده در نشست خبرگزاری رویترز درخصوص زمان برداشته شدن تحریمهای ایران بود که ریچارد نفیو از نظریه پردازان وضع تحریمهای ایران و مدیر برنامههای مرکز «گلوبال انرژی» در دانشگاه کلمبیا در نیویورک، گفت: «فکر میکنم تراکنشهای بینالمللی مالی با ایران که شامل نهادهای آمریکایی میشود احتمالا اوایل 2016 امکانپذیر باشد.» وی در ادامه افزود: «پیشبینی من این است که برخی از این تراکنشها در اوایل سال 2016 آغاز شود، اما دیگران نسبت به این اقدام تمایل کمتری خواهند داشت و درخصوص بانکهای بزرگ، سالها زمان خواهد برد، تا بازگردند.»
توربجورن سالتود، تحلیلگر غرب آسیا نیز در پاسخ به این پرسش گفت: «مذاکرات زیادی در مورد بازگشت فوری تحریمها صورت گرفته است. با این وجود، احتمال رفع تدریجی تحریمها هنوز وجود دارد. احتمالا تحریمهای بانکی ابتدا برداشته و سپس تحریمهای بیمهای برداشته خواهد شد. در اولین اقدام، دارایی بلوکه شده طی چند هفته در دسترس ایران قرار خواهد گرفت و اکثر تحریمها به جز تحریمهای بخش نفت و گاز به زودی برداشته خواهد شد.»
اسکات لوساس پروفسور سیاست بینالملل در دانشگاه بیرمنگام که در این نشست حضور داشت در پرسش به این سوال که زمان برداشته شدن تحریمهای نفتی چه موقع خواهد بود، گفت: «سختترین تحریمها برای برداشته شدن تحریمهای آمریکا است به این علت که شبکه دستورات اجرایی و تحریمها تحت اختیار کنگره است. انتظار نداشته باشید که این تحریمها طی چند ماه پس از امضای توافق برداشته شوند. آمریکا تا آخرین لحظه برای تایید آژانس بینالمللی انرژی در مورد همکاری ایران صبر خواهد کرد. برداشته شدن برخی تحریمها ممکن است تا یک سال زمان ببرد هر چند، مهم است که بدانیم لغو تمامی تحریمها این میزان زمان نمیبرد. این اقدام، شبکه پیچیده سیاسی، اقتصادی و قانونی است که به علت دههها تحریم ایجاد شده است.» سالتود نیز در این باره گفت: «این احتمال میرود که برای لغو تحریمهای نفتی به زمان طولانیتری نیاز باشد و تحریمها کماکان تا نیمه 2016 پابرجا خواهند ماند.»
وی همچنین تصریح کرد: «در هر صورت، شرکتهای نفت و گاز بعد از نهایی شدن مذاکرات نیز به زمان نیاز دارند؛ از این رو نیمه 2016 لزوما زمان بدی نیست و از طرفی شرایط جدید قراردادهای نفتی ایران قرار است در ماه سپتامبر اعلام شود.»سوال بعدی مطرح شده در این نشست، میزان نفتی است که ایران بیش از گذشته میتواند به بازارها وارد کند که در این خصوص نظرسنجی انجام گرفته از سوی رویترز از 25 اقتصاددان و تحلیلگر نشان میدهد که تا پایان امسال، 250 هزار تا 500 هزار بشکه نفت ایران بیش از گذشته به بازارهای جهانی وارد خواهد شد. براساس این نظرسنجی تا نیمه سال 2016، افزایش تولید به 500 تا 750 هزار بشکه در روز خواهد رسید.ریچارد نفیو درخصوص نتایج نظرسنجی توضیح داد: «خوشبینی زیادی در این زمینه وجود دارد.
گمان من بر این است که میادین نفتی ایران در وضعیت بدتری از آنچه ما انتظار داریم، باشند و مشکلاتی برای فروش نفت ذخیره شده خود داشته باشند و اینها افزایش تولید را دشوار خواهد ساخت. حدس من این است که افزایش تولید روزانه 500 هزار بشکه برای آنها مقدور باشد.»اولیور جاکوب تحلیلگر بازارهای انرژی بر این باور است که طی چند ماه ایران میتواند صادرات نفت خود را با تمام قدرت آغاز کند.ادوارد مورس رئیس بخش بینالملل تحقیقات کالاهای اساسی در موسسه سیتی در نیویورک نیز در این باره گفت: «بهطور آشکار تحریمها به توانایی ایران در حفظ اکثر میادین نفتی توسعه یافتهاش آسیبزده و ایران را در توسعه پروژههای جدید خود با مشکل روبهرو ساخته است.»بازگشت دوباره تحریمها پس از امضای توافق، سوال آخری بود که از تحلیلگران پرسیده شد و آنان در این خصوص پاسخ دادند که احتمال اعمال دوباره تحریمها وجود دارد، اما خیلی بعید است. اسکات لوساس در این مورد توضیح داد که: «شکستن توافق برای ایران بسیار هزینه خواهد داشت.»
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد