در روزهایی که صنایع دستی چینی نفس بازار تولیدات داخلی را به شماره انداخته است، سازمان مناطق آزاد کشور در حمایت از تولیدات صنایع دستی داخلی، نمایشگاهی به میزبانی منطقه آزاد انزلی برگزار کرد.
هرچند این روزها واردات محصولات چینی ضربات جبران ناپذیری به بازار صنایع دستی زده و در بسیاری از موارد شاهد عرضه محصولی اصالتاً ایرانی با برچسب تولید چین هستیم اما در این میان اقدامات ارزشمندی نیز در راستای حمایت از محصولات صنایع دستی صورت می گیرد که امید حمایت شدن را در دل هنرمندان این رشته زنده می کند.
نمایشگاه صنایع دستی مناطق آزاد کشور به میزبانی منطقه آزاد انزلی با حضور بیش از ۳۰ غرفه از ۶ منطقه آزاد چابهار، کیش، قشم، ارس، اروند و انزلی روز گذشته در حالی به کار خود پایان داد که با استقبال چشمگیری از سوی هنرمندان و مردم روبرو شد.
در این نمایشگاه هنرمندان از مناطق ۶ گانه آزاد با ارائه محصولاتی در رشته های عروسک دوزی، کپر، فرش و تابلو فرش، گلابتون دوزی، کار با صدف و چرم دوزی، همجوشی شیشه، سفال و سرامیک، رودوزیهای سنتی، سوزن دوزی و خامه دوزی، سکه دوزی، صدف و تزئینات دریایی، معرق و لعاب کاشی، صدف، زری دوزی، خوس دوزی و بادله و حصیر بافی، گلیم بافی و نوآوری های حصیر، البسه محلی، صنایع چوبی، خراطی، سفالگری، مروار بافی، بامبو بافی، چوب و مس، پذیرای علاقه مندان به آثار صنایع دستی از نقاط مختلف استان بودند.
صنایع دستی ارائه شده در این نمایشگاه به عنوان یکی از مهمترین شاخص های فرهنگی و بومی و بیانگر نوع آداب و سنن این مناطق به شمار آمده و از این حیث، کشور ما به لحاظ دارا بودن تنوع قومیت و به تبع آن فرهنگ های مختلف، متنوع ترین صنایع دستی را دارد که هر کدام از آنها با ذوق خاصی که نشات گرفته از روحیه خلاق زنان و مردان هنرمند ایرانی است پیوند خورده است.
اما متاسفانه در سالهای گذشته ورود بی رویه محصولات چینی باعث شده تا نفس بازار صنایع دستی داخلی به شماره افتاده و محصولات چینی به دلیل ارزان بودن و مشابهت زیاد با محصولات داخلی، با اقبال بیشتری در میان مردم روبرو شوند.
البته در این میان عدم فرهنگ سازی و توجه مسئولان به لزوم آشنا کردن مردم با صنایع دستی کشور باعث شده تا این استقبال هر روز بیشتر از قبل شده و هنرمندان زیادی را در داخل کشور از توسعه بازارهای فروش صنایع دستی نا امید کند.
پایین آوردن هزینه های تولید، لازمه رقابت با رقبای خارجی
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: متاسفانه در سالهای اخیر باتوجه به واردات صنایع دستی ایرانی تولید خارج از کشور، شاهد رکود بازار صنایع دستی داخلی بوده ایم.
سلمان شاه محمدی می افزاید: در این شرایط پیدا کردن مقصر دردی را دوا نمی کند چرا که هم واردکننده مقصر است و هم مصرف کننده ولی به طور حتم باید به دنبال ارائه راهکارهای مناسب برای رفع این معضل باشیم.
وی ادامه می دهد: در شرایطی که تولید کننده داخلی با توجه به گرانی مواد اولیه در داخل کشور و همچنین عدم وجود اماکن مناسب برای عرضه محصولات خود عملا دچار مشکلات عدیده ای شده است، بهترین راهکاری که می توان از طریق آن به رونق بازار صنایع دستی کمک کرد یکی مهندسی مجدد تولید در تهیه مواد اولیه و دیگری ایجاد بازارچه هایی برای فروش محصولات داخلی در مناطق مختلف است تا ضمن اینکه هنرمند بتواند محصول خود را با کمترین هزینه تولید کند، بازاری برای فروش آن نیز داشته باشد.
معاون صنایع دستی اداره میراث فرهنگی گیلان با تاکید براینکه بایدآموزشهای لازم و صحیح در راستای بهبود کیفی کالا وجود داشته باشد بیان می کند: هرچند صنایع دستی ایران به لحاظ تنوع در نوع محصول، طرح، رنگ و تناسب اقلیمی یکی از متنوع ترین صنایع دستی در دنیا به شمار می آید ولی، بی شک برای رقابت با رقبای خارجی نیازمند حذف هزینه های زائد در تولید و بالابردن کیفیت هستیم تا با ارائه محصول ارزان تر، تولیدات کیفی بهتر و بیشتری نسبت به رقیبان داشته و قدرت رقابت را به دست بیاوریم.
هرچند در سالهای گذشته حرف های زیادی درباره رونق بخشیدن به بازار صنایع دستی گفته شده اما، نمونه های عملی راهگشا که در نهایت به خروجی مشخصی منتج شده باشد کمتر دیده شده است با این حال سازمان مناطق آزاد کشور در دو سال گذشته عزم جدی برای حمایت از هنرمندان صنایع دستی داشته و در این میان سازمان منطقه آزاد انزلی نیز با رویکرد توانمند سازی هنرمندان محلی و ایجاد بازارچه های فروش محصولات، قدم بزرگی در این راه برداشته است.
ارائه پیشنهاد تشکیل شرکت بازاریابی صنایع دستی
در خلال این نمایشگاه، عضو موظف هیأت مدیره این سازمان با ارائه پیشنهاد تشکیل شرکت بازاریابی صنایع دستی مناطق آزاد به منظور شناسایی و بازاریابی در این حوزه اظهار می کند: با حمایت از صنایع دستی علاوه بر حفاظت از صنایع دستی به عنوان یکی از مهمترین ابعاد فرهنگ بومی، زمینه اشتغال برای کشاورزان و صیادان که خاصیت مشاغل آنها فصلی بودن است، با حداقل هزینه فراهم شده تا در نهایت بوسیله بازاریابی شرکت مزبور زمینه صادرات محصولات تولیدی ایجاد شود.
حمید رضا مرتضایی با اشاره به اینکه آشنایی و تبادل اطلاعات میان هنرمندان صنایع دستی هر منطقه، عرضه مستيم و بدون واسطه كالا و ارائه تصویری دقیق از توانمندیهای این مناطق، مهمترین دلیل برگزاری جشنواره صنايع دستي مناطق آزاد كشور در منطقه آزاد انزلی بوده، می افزاید: اشتغال زایی، زودبازده بودن، کم سرمایه بر بودن، ظرفیت صادراتی و مکمل درآمد کشاورزی بودن از ویژگیهای این صنعت است و با توجه به اینکه ایران از منظر تنوع صنایع دستی در سطح جهان دارای مقام نخست بوده ولی به دلیل عدم بازاریابی و حمایت های لازم، از رقبای چینی و هندی خود عقب افتاده، امیدواریم مناطق آزاد کشور، به عنوان الگوهای توسعه، پیشگام این حمایت باشند.
با تمام این تفاسیر هرچند برگزاری چنین نمایشگاه هایی می تواند عرصه مناسبی برای آشنا کردن مردم با صنایع دستی مناطق مختلف بوده و در کنار آن بازاری مستقیم و بدون واسطه برای عرضه این صنایع به وجود آورد ولی، ادامه این روند و اندیشیدن درباره ارائه و اجرای راهکارهای دراز مدت و عملی، زمینه بهتری برای فعالیت هنرمندان صنایع دستی در کشور را فراهم خواهد کرد.
منبع: مهر