آلومینیوم سومین فلز صنعتی پرمصرف جهان محسوب می‌شود که در بازارهای جهانی به‌ویژه بورس فلزات لندن با تغییراتی در سال ۲۰۱۴م روبه‌رو بود. بدون شک این تغییرات بر بازار ایران که بخشی از مواد اولیه خود را وارد می‌کند تاثیرگذار خواهد بود.
فلز آلومینیوم بعد از فلز فولاد بیشترین مصرف جهانی را به خود اختصاص داده است. در نتیجه ایران با توسعه این صنعت در کشور می‌تواند جایگاه خوبی را در بازارهای بین‌المللی به‌دست آورد. بی‌توجهی به صنعت آلومینیوم باعث شده ایران بازار منطقه را به کشورهای عربی واگذار کند. امروز امارات یکی از تولیدکنندگان اصلی آلومینیوم در حاشیه خلیج‌فارس محسوب می‌شود که مشتریان خوبی را برای فروش محصولات خود پیدا کرده است. تولیدکنندگان ایرانی با بررسی بازار جهانی این صنعت می‌توانند برنامه‌ریزی‌های لازم را برای کسب بازارهای جدید در سال آینده تدوین کنند.
با توجه به اینکه فلز آلومینیوم انرژی‌بر اما پاک است و قابلیت بازیافت ۹۵ درصدی انرژی را دارد درنتیجه ایران با داشتن ذخایر گاز طبیعی می‌تواند علاوه‌بر توسعه این صنعت، مزیتی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی باشد. این درحالی است که توسعه آینده تولید آلومینیوم جهان در مراکز انرژی مستقر رخ خواهد داد و نه در مراکز معدنی دارای بوکسیت (بوکسیت سنگ معدنی آلومینیوم است که ابتدا در پالایشگاه به پودر آلومینا تبدیل و سپس از این پودر در واحدهای ذوب، فلز تولید می‌شود) چراکه بوکسیت در جهان فراوان و برای تولید اقتصادی حداقل ۳۰۰ سال فلز آلومینیوم کافی است.
همچنین آلومینای تولیدی از بوکسیت امکان حمل‌ونقل دارد پس شرکت‌های آلومینیوم کم‌وبیش هزینه یکسانی را برای آلومینا می‌پردازند درحالی که انرژی یا برق، کالایی منطقه‌ای است و با سهم بالایی که در تولید شمش دارد می‌تواند هزینه‌های تولید آلومینیوم را رقابتی یا غیررقابتی کنند بنابراین استفاده حداکثری از این مزیت خدادادی و افزایش ظرفیت تولید آلومینیوم کشور برای توسعه تولید و رشد اقتصادی از اولویت‌های کشور است به‌طوری که بتوانیم همچون دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس به جایگاهی شایسته در باشگاه تولیدکنندگان این فلز در دنیا دست‌یابیم.
بندرعباس، منطقه‌ای برای توسعه آلومینیوم
عضو هیات‌مدیره آلومینیوم ایران (ایرالکو) با اشاره به وجود ذخایر کافی از گاز طبیعی و توسعه صنعت آلومینیوم به صمت گفت: اگر بخواهیم صنعت آلومینیوم ایران را از دیدگاه جذب سرمایه‌گذاری بررسی کنیم، باید گفت بسترهای خوبی برای جذب سرمایه‌گذار به ویژه سرمایه‌گذار خارجی در کشور وجود دارد. در واقع منطقه خاورمیانه دارای مزیت‌های فراوانی برای تولید آلومینیوم است. صنعت آلومینیوم به عنوان یک صنعت انرژی‌بر در دنیا شناخته می‌شود درنتیجه مناطقی که دارای ذخایر سوخت‌های فسیلی هستند فرصت بیشتری برای توسعه در اختیار دارند. برق سهم ویژه‌ای در تولید آلومینیوم و قیمت تمام‌شده دارد در نتیجه کشور ما با در اختیار داشتن ذخایر خوب فسیلی می‌تواند سرمایه‌گذاری خوبی در این صنعت داشته و شاهد افزایش ارزش افزوده در صنعت آلومینیوم باشد.
علی‌اکبر گلکار اظهار کرد: جنوب کشور ما به‌ویژه منطقه بندرعباس مزیت‌های خوبی برای توسعه صنعت آلومینیوم در اختیار دارد.
دسترسی به مسیرهای بین‌المللی و نزدیک بودن به گمرک‌های کشور می‌تواند مزیتی برای رشد این صنعت در منطقه بندرعباس باشد. از سویی دیگر توسعه صنعت آلومینیوم در این منطقه می‌تواند ارتباط با بازارهای جهانی را آسان‌تر از زمان فعلی کند بنابراین بر زمین خوردن کلنگ احداث دو بلوک ۵۰۰ مگاواتی برق توسط گروه سرمایه‌گذاری غدیر، شرکت مپنا و آلومینیوم المهدی فرصتی مناسب برای رشد توسعه صنعت آلومینیوم در جنوب کشور است.
وی با اشاره به اینکه فلز آلومینیوم پس از فولاد پرمصرف‌ترین فلز جهان است، افزود: فلز آلومینیوم جوان‌ترین فلز در میان فلزات استراتژیک است اما با وجود عمر ۱۲۰ساله، این فلز جایگاه خوبی در بازار مصرف کسب کرده است.
گلکار درباره بازار این فلز در سال ۲۰۱۴م بیان کرد: سال گذشته سال خوبی برای صنعت آلومینیوم نبود. قیمت این فلز توسط بورس لندن تعیین می‌شود و ما وضعیت خوبی را در این بازار مشاهده نکردیم. به‌طور کلی بازار در سال میلادی گذشته رونق چندانی را تجربه نکرد اما سال ۲۰۱۵م را می‌توان سال همراه با رشد برای آلومینیوم چه در تولید و چه در قیمت پیش‌بینی کرد زیرا ساخت‌وسازها برای المپیک روسیه و قطر می‌تواند فرصتی خوب برای رونق بازار این فلز باشد. با افزایش ساخت‌وسازها و افزایش استفاده از این فلز به افزایش تولید و رونق واحدهای تولیدی نیز کمک خواهد شد.
صنعت آلومینیوم مشابه این اتفاق را در المپیک لندن تجربه کرده است. در پی ساخت‌وسازها برای المپیک پکن، قیمت آلومینیوم به یکباره با افزایش همراه شد.
رویدادهای بین‌المللی ورزشی، فرصتی برای تولیدکنندگان آلومینیوم
به گفته عضو هیات‌مدیره آلومینیوم ایران (ایرالکو) در سال ۲۰۱۴م در چندین نوبت بازار آلومینیوم با افزایش قیمت مواجه شد اما این موارد بسیار کم بود زیرا تولید آلومینیوم در چین با رکود مواجه شد. به دلیل ارسال نشدن بوکسیت از سوی اندونزی به چین، تولیدکنندگان آلومینا میزان تولیدات خود را کاهش دادند در نتیجه قیمت جهانی آلومینا افزایش یافت. به‌طور کلی در سال ۲۰۱۴م از نظر قیمت، آلومینیوم معدل خوبی کسب نکرده است.
گلکار ادامه داد: تحولات ورزشی در سطح بین‌المللی مانند المپیک و استفاده از فلز آلومینیوم به دلیل سبکی، ایمنی و زیبایی منجربه افزایش تولید و افزایش قیمت در این بازار خواهد شد درنتیجه گمان می‌رود صنعت آلومینیوم در سال‌های آینده در تولید و بورس لندن با رشد خوبی مواجه شود. درواقع افزایش مصرف، فاکتور مهمی برای افزایش تولید خواهد بود که در پی آن می‌توان افزایش قیمت را نیز پیش‌بینی کرد.
با توجه به گفته این کارشناس آلومینیوم برگزاری جام‌جهانی در روسیه و قطر می‌تواند فرصتی برای حضور موفق تولیدکنندگان آلومینیوم و توسعه این صنعت چه در بخش تولید و چه در بخش صادرات باشد.
صنعت و معدن، راه نجات اقتصاد تک‌محصولی
اما کاهش قیمت نفت نیز تاثیرات بسیاری بر میزان تولید و قیمت فلزات مختلف ازجمله آلومینیوم داشته است. گلکار درباره این موضوع اظهار کرد: بدون شک اگر اقتصادی برپایه نفت باشد نوسان قیمتی این ماده تاثیر فراوانی بر تولید و بازار صنایع مختلف ازجمله آلومینیوم خواهد داشت. زمانی که اقتصاد ما متکی به نفت باشد، کاهش قیمت این ماده بر قلب کشور یعنی بودجه تاثیر گذاشته و از سویی دیگر شریان‌های متصل به قلب یا صنایع نیز دچار تغییر می‌شوند. وی ادامه داد: درحال‌حاضر تاکید می‌شود که بودجه از تک‌محصولی خارج شود تا در آینده وابستگی‌های اقتصادی ما به نفت کاهش یابد. اگر خواستار اقتصاد غیرنفتی هستیم بدون شک معدن و صنایع معدنی نخستین بخش برای اجرایی شدن این هدف خواهند بود. در این میان تولید فلز آلومینیوم نیز می‌تواند نقش مهمی در تحقق این هدف ایفا کند. به‌طور کلی توسعه صنعت فولاد، آلومینیوم و مس نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد و می‌تواند ما را از مشکلات ناشی از بودجه نفتی نجات دهد.
هزینه تولید گران است
رییس هیات‌مدیره سندیکای آلومینیوم ایران نیز در گفت‌وگو با صمت درباره وضعیت تولید و بازار فلز آلومینیوم، اظهار کرد: قیمت آلومینیوم در سالی که رو به پایان است و طبق دستوری که از سوی وزارتخانه تعیین شده بود رقابت در بورس را آزاد کرد در نتیجه خریداران در بورس توانستند با یکدیگر به رقابت بپردازند. در پی این موضوع نرخ رقابت به بیش از ۱۵درصد افزایش پیدا کرد و این درحالی بود که تولیدات آلومینیوم در کشور کمتر از میزان تقاضا بود. از سوی دیگر نرخ صادرات شمش آلومینیوم بسیار کمتر از بازار داخلی بود به همین دلیل تولید در داخل کشور گران‌تر از محصولات مشابه خارجی انجام شد، درنتیجه مصرف‌کنندگان به واردات محصولات مورد نیاز روی آوردند.
نیاز بازار آلومینیوم به تمهیدات جدید
هوشنگ گودرزی در ادامه بیان کرد: در بازار بین‌المللی نیز قیمت بورس لندن نسبت به سال گذشته کاهش داشته اما با توجه به این موضوع که قیمت تولیدات داخلی بالاتر از قیمت جهانی بود در عمل بازارهای موجود در کشورهای همسایه همچون عراق و افغانستان از دست رفت، زیرا قیمت مواد اولیه برای تولید محصولات آلومینیوم بالا بوده و این موضوع قیمت تمام شده را افزایش می‌دهد درنتیجه رقابت‌پذیری را در بازارهای بین‌المللی کاهش می‌دهد. وی درباره بازار سال آینده تصریح کرد: اگر تمهیدات جدید برای سال آینده گرفته نشود وضعیت مانند امسال خواهد بود. اگر قیمت شمش‌های داخلی بر مبنای قیمت بین‌المللی نباشد رقابت بسیار سخت می‌شود. گران بودن قیمت مواد اولیه، هزینه تولید را افزایش می‌دهد درنتیجه اگر قیمت‌ها براساس قیمت‌های بین‌المللی نباشد بازار رقابتی برای تولیدکنندگان وجود نخواهد داشت.
منبع:گسترش صمت