قشم برای همه نوروزی می شود

برای اطلاع آن دسته ازافرادی که مرتب شهرها ومقاصد تکراری را مرور می کنند، خوب است گفته شود قشم تجربه ای است که با یکی دو بار دیدن تکراری نمی شود.

یک کارشناس گردشگری، وفاداری را مشخصه بارز اغلب مسافرانی دانست که از قشم دیدن می کنند و گواه این مدعا را آمار و اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه های توزیع شده در سال های اخیر در بین مسافران ورودی به قشم خواند.

به گفته حمید امینی، تنوع و تعدد جاذبه ها، مبادی ورودی، امکانات و خدمات، فعالیت ها و محرک ها ازعوامل مهم انتخاب چندین باره قشم به عنوان مقصد سفر در نزد گردشگران است.

مزیت بزرگ قشم در بخش گردشگری، علاوه بر جاذبه های خرید و بازار، برخورداری این جزیره از هر دو دسته کلی جاذبه های گردشگری یعنی طبیعی و فرهنگی است.

در فهرست جاذبه های طبیعی این خطه می توان ژئوسایت های ژئوپارک جهانی قشم، مناظر بکر و کم نظیر سواحل زیبا و خلوت همراه با امواج آرام دریای پارس، جنگل های حرا، زیستگاه های جانوران ساکن ومهاجر، اکوسیستم ها و عوارض طبیعی ناشی از اقلیم خاص منطقه را گنجاند و در لیست جاذبه های فرهنگی، سبک زندگی، آداب و رسوم ، پوشاک و گویش، موسیقی، آثار تاریخی مهمی همچون بندها و سدها، بافت روستاها، قلعه پرتغالی ها، قلعه نادری لافت، معماری بادگیرها، چاه های تلا و بقایای نیایشگاه میتراییسم درغارهای خربس را قرارداد.

ازاین روست که می توان مدعی شد قشم برای پذیرش گردشگران با علایق و سلایق مختلف مقصدی مناسب است.

درکنارهمه این عناصر ازتوانمندی بلامنازع قشم یعنی ویژگی های منحصربه فرد فرهنگی - مذهبی و اکولوژیکی آن که خود سبب ساز ظهور و بروز انواع استعدادهای گردشگری وسیاحتی شده، نباید غافل بود.

البته با توجه به حجم انبوه مسافرت در ایام تعطیلات نوروز، همواره در مقاصد پرمخاطب تنگناها و کمبودهایی محسوس است که با توجه به انباشت مسافر و عدم کشش زیرساخت ها وجود معضلاتی نظیر ترافیک درمعابر، معطل ماندن در صف ها و لاین ها و کندی خدمات رسانی تا حدی معقول ومنطقی است که می توان با تدبیر و برنامه ریزی و کسب اطلاعات لازم پیش از اقدام به سفر از دامنه آسیب پذیری از معضلات پیش گفته کاست و سفری خوش داشت.

حمیدامینی معتقد است در ایام تعطیلات نوروز همه ادارات و دستگاه های دولتی و منطقه آزاد قشم درقالب ستادها و دستگاه های هماهنگ کننده، ناظر و خدمات رسان به نوعی سرگرم سرویس دهی به مسافران هستند، اما در خلال هیاهو، ازدحام و جنب و جوش انبوه مسافران و گردشگران نوروزی، باید به مردم شریف و نجیب قشم و ساکنان شهرها وروستاهای این جزیره احسنت گفت که صبورانه و سخاوتمندانه این خیل انبوه را میزبانی کرده و خم به ابرو نمی آورند.

ˈدرباره قشم بیشتر بدانیمˈ

جزیره پهناور قشم با مساحتی نزدیک به یک هزار و 500 کیلومترمربع نه تنها بزرگترین جزیره ایران بلکه از بسیاری از کشورهای مستقل جهان نیز بزرگتر است.

این جزیره همچون یک دولفین زیبا و بزرگ در تنگه استراتژیک هرمز واقع شده است و فاصله دریایی شهر قشم از بندرعباس 22 کیلومتر و نزدیکترین فاصله دریایی جزیره قشم با سرزمین مادر(اصلی)هشت هزار و 100متر در حد فاصل بندر لافت و روستای پهل از توابع بندر خمیر است.

سکنه جزیره مردمانی متدین، میهمان نواز، زحمتکش و پایبند به آداب و رسوم سنتی زیبای خود هستند. لباس سنتی زنان و مردان، موسیقی بومی، صنایع دستی و گویش محلی از جلوه های فرهنگی ویژه این جزیره مرزی است. گزینش نام هایی چون دیرستان، رمکان، درگهان، سوزا، رمچاه، دولاب، کانی و... برای شهرها و روستاها همه یادآور علاقه و توجه عمیق مردم این بخش از کشورمان به فرهنگ و تمدن دیرپای ایران زمین است. مردم جزیره قشم همه مسلمانند.

ˈجغرافیای سیاسیˈ

در سال 1385 این شهرستان به سه بخش مرکزی و بخش شهاب و بخش هرمز و هفت دهستان تقسیم شده بود.

طبق آخرین تقسیمات کشوری امروزه شهرستان قشم 64 شهر و روستا دارد.

شهر قشم در شرقی ترین نقطه جزیره واقع شده است و به رغم آنکه این شهر نسبت به کل جزیره مرکزیت هندسی ندارد، اما به علت موقعیت مهم استراتژیک آن (دید گسترده به جنوب، شمال و شرق، دید به تنگه هرمز، نزدیکی به بندرعباس و...) از قدیم واجد اهمیت بوده و عمده ترین سکونتگاه جزیره محسوب می شده است. انتخاب شهر قشم به عنوان پایگاه اصلی توسعه منطقه آزاد تجاری-صنعتی قشم نیز بر اهمیت این شهر افزوده است.

بنادر مهم صیادی و تجاری این جزیره نیزعبارتند از: بهمن، شهید ذاکری، سلخ، مسن، سوزا، کاوه، لافت، درگهان، باسعیدو، فجر، شرکت نفت، رمچاه، کندالو، طبل وهنگام

جمعیت جزیره قشم طبق سرشماری سراسری آبان ماه سال 1385 افزون بر 98هزار و 829 نفر بود که 49هزار و 742 نفر آنها را مردان و 49هزار و 87 نفر آنها را زنان تشکیل می دادند که این تعداد جمعیت بعد از هشت سال یعنی سال 92طبق اعلام منابع رسمی به 120هزار نفر افزایش یافته است.

علاوه بر جمعیت بومی و ساکن، جزیره قشم دارای جمعیت غیربومی و مهاجر بسیاری است که به طورعمده در بخش های تجارت، بازرگانی، صنایع و معادن، ادارات و دوایر دولتی و نهاد ها، بانک ها، تشکیلات سازمان منطقه آزاد قشم و دیگر بخش های خدماتی به فعالیت اشتغال دارند. ضمن آنکه شمار قابل توجهی گردشگر نیز ـ همواره به ویژه در فصل های پاییز و زمستان و تعطیلات نوروزی ـ وارد جزیره می شوند.

ˈزبان و گویشˈ

زبان اصلی مردم قشم، مانند تمام مردم ساکن بنادر و سواحل جنوب کشور و دیگر جزایر، فارسی و برای همه مردم و مسافرانی که به جزیره مسافرت می کنند، قابل درک و فهم است. لهجه محلی و متداول مردم قشم در شهرها و روستاهای آن تقریباً یکسان است، با این تفاوت که اهالی شهر قشم و درگهان به سبب رفت و آمد و داد وستد با مردم میناب، بندرعباس، پل، خمیر، کنگ، لنگه و دیگر بنادر مجاور با لهجه ای نزدیک به لهجه بندرعباسی، مینابی (بندری)، پلی (بندر پل خمیر) صحبت می کنند و ساکنان روستای اعماق جزیره به سبب مسافرت به شیخ نشین ها و هندوستان به زبان عربی وهندی نیز آشنایی دارند، یا واژه هایی از این زبان ها وارد لهجه آنها شده است. به طور کلی باید گفت زبان محلی قشمی، آمیخته ای از زبان های فارسی، بندری، هندی و انگلیسی است.

ˈموقعیت جغرافیایی قشمˈ

جزیره قشم از شمال به شهر بندرعباس، مرکز بخش خمیر و قسمتی از شهرستان بندر لنگه، از شمال شرقی به جزیره هرمز، از شرق به جزیره لارک، از جنوب به جزیره هنگام و از جنوب غربی به جزایر تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی محدود می شود.

فاصله دریایی جزیره قشم (از بندر قشم) تا بندرعباس 20 کیلومتر، تا بندر هرمز 18 کیلومتر، جزیره لارک (تا مرکز دهستان لارک) 9 کیلومتر، تا جزیره بوموسی 163 کیلومتر و جزیره تنب بزرگ 114 کیلومتر است.

مساحت جزیره قشم افزون بر یک هزار و 491 کیلومترمربع، حدود پنج برابر دومین جزیره بزرگ خلیج فارس یعنی بحرین است. طول جزیره از بندر قشم، تا بندر باسعیدو در انتهای جزیره را در منابع مختلف بین 100 تا 130 کیلومتر تخمین زده اند و بیشتر روی طول 115 و 120 کیلومتر تکیه شده است. در گزارش توجیهی اجرای قانون تعاریف، طول سراسری جزیره ی قشم را 120 کیلومتر ذکر کرده اند. عرض جزیره، در نقاط مختلف متفاوت بوده و به طور متوسط دارای سه عرض: کم (بین طبل و سلخ)، زیاد (بین لافت کهنه و شیب دراز) و متوسط (در منطقه اسکان) است. با این وجود، عرض متوسط جزیره قشم را 11 کیلومتر می توان محسوب کرد.

ˈدیدنی های قشمˈ

از مهم ترین دیدنی های جزیره قشم می توان به پارک زیبای ساحلی در بخش جنوبی شهر قشم، پارک سنتی زیتون با ساحلی زیبا، آلاچیق های درست شده از شاخه های نخل و رستوران های متعدد، زیارتگاه شاه شهید در کیلومتر 10ساحل جنوبی بر بلندای کوه خربس و غارهای تاریخی خربس بازمانده از دوران مادها بر سینه کوه خربس اشاره کرد.

پلاژ سیمین یکی از زیباترین ساحل ها با ماسه های نرم و آب های زلال است که به رستوران و واحدهای اقامتی مجهز است، مسجد با شکوه روستای رمچاه ومرکز تحقیقات بیوتکنولوژی خلیج فارس در کیلومتر 15ساحل جنوبی با مرکز پرورش گل های مینیاتوری، قارچ های خوراکی رنگی و ارکیده های زیبا از دیگر دیدنی های این جزیره بشمار می رود.

دره ستاره ها مجموعه ای اعجاب انگیز از پدیده های زمین شناسی، غول سنگ ها و کوه سرها در روستای برکه خلف، جزایر ناز در کیلومتر 22ساحل جنوبی که هنگام مد آب دریا باید به قایق به این جزیره کوچک رفت ولی هنگام جزر می توان پای برهنه بر ماسه های مرطوب ، قدم زنان تا جزیره ناز رفت و از بلندای آن به تنگه هرمز و جزیره لارک نگریست.

خلیج لاک پشت ها، جایی است که لاک پشت های بزرگ و کوچک دریایی، شناور در سطح آب و نزدیک ساحل قابل تماشاست، مدرسه تاریخی کمالیه در روستای بند حاج علی که مدرسه ای دینی برای آموزش طلبه هاست، معماری با شکوه به شکل قدس و کتابخانه مجهز و شیستان بزرگ و زیبا دارد.

بندر و شهر صیادی سوزا، زیستگاه فلامینگوها در برکه های اطراف سوزا و مسن، نخلستان دیرستان، ساحل تخم گذاری لاک پشت های دریایی در ساحل روستای شیب دراز در فصل بهار، اکوپارک قشم، جزیره هنگام، پارک های حفاظت شده پارس، صیدگاه های سنتی ماهی در محدوده جزر و مدی، اسکله صیادی سلخ، بام قشم و کاسه قشم هم از دیگر جاهای دیدنی برای گردشگران محسوب می شود.

همچنین دیدن ردیف کوهسرها و اشکال پدیده آمده از باران های سیل آسا بر دیواره سطح کوه ها، کوه مخروطی نمکدان، غارهای نمک، چشمه ها و حوضچه های نمک، 13کیلومتر ساحل ماسه ای، روستای ساحلی دوستکو و پهنه های بزرگ ماسه ای و گلی، پارک ایران زمین، ساحل پرندگان دریایی، مسجد بسیار زیبای قبا در هلر، غروب شکوهمند خورشید از اسکله قدیمی درگهان و آب انبارهای سنتی برای علاقه مندان این گونه مناظر و پدیده ها جذاب خواهد بود.

آب انبارهای سنتی، درخت انجیر معابد، زیارتگاه پیر تم سنتی، نخلستان جوادآباد، نهالستان، سد بزرگ خالصی، اسکله زیبای کووه ای، کارگاه لنج سازی در ساحل مقابل پی پشت، سد تاریخی پی پشت، بندرتاریخی لافت و دره تندیس ها در جنوب روستای طبل هم از نقاط دیدنی جزیره قشم است.

همچنین ویرانه ها و بقایای کلات کشتاران، جنگل دریایی حرا، گونه های مختلف پرندگان ساکن و مهاجر در جنگل دریایی حرا، سد تاریخی گوران، تنگه چاهکوه در جنوب روستای چاهو شرقی، تنگ عالی در جنوب روستای چاهو غربی، دره بوخو در جنوب روستای دولاب و گورستان انگلیسی ها در جنوب باسعیدو هم دیدنش برای گردشگران خالی از لطف نخواهد بود.

از میان این همه دیدنی های جزیره قشم با دو مورد از آنها بیشتر آشنا می شویم:

ˈگنبد نمکی نمکدانˈ

کوه نمکی ـ کوه نمکدان ـ در قسمت جنوب غربی جزیره، ویژگی عمده مجموعه کوهستانی غربی را تشکیل می دهد. این کوه که به شکل مخروط است تا ارتفاع 397 متر (قله کوه نمکدان) می رسد. ساختار نمکی این کوه از انباشته شدن صخره های آذرین با رسوبات تشکیل شده است. کوه گنبد نمکی، با بقایای معادن نمک باستانی و چشمه های آب شور، به خودی خود یک ”اثر تاریخی طبیعی دیدنی“ با امکانات آموزشی و تفریحی را به وجود آورده است.

ˈدره ستارگانˈ

دره ستارگان در قشم، روستای برکه خلف در فاصله پنج کیلومتری از ساحل جنوبی جزیره قرار گرفته است. در شمال این روستا یکی از زیباترین جلوه های فرسایش در جزیره قابل مشاهده است. اهالی منطقه به این روستا استاره کفته (گاهی هم استار افتیده) می گویند. اما، نام دره ستاره ها برای این پدیده کم نظیر زمین شناسی جاافتاده است. به دلیل شکل ویژه این دره و انواع حجم ها و پدیده های فرسایش موجود در آن وزش بادهای تند و گردش هوا در لابه لای ستون ها و حفره های موجود در دره تولید صدا می کند و به دلیل این صداها است که اهالی معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است و بنابراین از ورود به آب در شب خودداری می کنند. دره ستاره ها در واقع یک ناحیه فرسایش یافته توسط آب های سطحی، رگبارهای فصلی و تندبادها است. فلات اولیه که هنوز در بخش شمالی به صورت کم و بیش دست نخورده باقی مانده، در ارتفاع بین 7 تا 15 متری از کف دره قرار دارد و جنس آن ماسه سنگ با سیمان آهکی سست و پر از پوسته های فسیلی است. مخروط های نوک تیز، ستون نها و ستونک های فرسایشی، آرک ها و تیغه ها و دیواره های نواری از جمله بخش هایی هستند که در این دره مشاهده می شوند. به دلیل سست بودن جنس لایه ها، می توان انتظار داشت که پس از هر بارندگی شدید (که به ندرت اتفاق می افتد) تغییرات محسوسی در مورفولوژی دره صورت پذیرد.

منبع :ایرنا