مشکلات و معضلات صنعت گردشگری کشور در 84 بند، از دیدگاه یک عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی، فهرست شده است تا شاید به کار متولیان گردشگری کشور آید و سریع‌تر برای رفع آن‌ها اقدام شود. آن هم در شرایطی که به اذعان مسوولان و فعالان گردشگری کشور، اوضاع گردشگری ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری و آغاز تعاملات بین‌المللی، تا حدودی روبه بهبودی رفته است و پیش‌بینی می‌شود زیرساخت‌ها و نگرش‌های موجود، چندان هم سو با تغییرات ایجاد شده نباشد.
اکبر غمخوار در این فهرست‌بندیِ معضلات و مشکلات گردشگری، به هر آنچه که از نظرش، پای گردشگری را بسته و اجازه‌ی توسعه به آن نمی‌دهد، اشاره کرده است. البته بیشتر مشکلات ذکرشده، به وضعیت نابسامان زیرساخت‌ها برمی‌گردد که همواره و در دوره‌های مختلف بارها به آن‌ها پرداخته شده است.
این مشکلات و معضلات توسط غمخوار به این شرح، فهرست شده‌اند:
1- اصلاح تصور ذهنی گردشگران برای سفر به ایران (image building)
2 - فقدان شعارمحوری برای گردشگری کشور (Slogan)
3- فقدان نماد گردشگری کشور (Logo)
4- نبود برنامه‌ریزی مشخص برای حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری
5- فقدان طرح جامع گردشگری کشور
6- نداشتن تقسیم‌بندی و بازارهای هدف گردشگری و تمرکز روی این بازارها در اقدامات ترویجی (Promotion)
7- حل نشدن موضوع لغو روادید برای گردشگران بازارهای هدف
8- تسهیل نکردن شرایط صدور روادید برای گردشگران خارجی و کاهش قیمت روادید، بخصوص برای شیعیان
9- حضور فعال نداشتن در رسانه‌های تصویری بین‌المللی (شبکه‌های پربیننده)
10- حضور غیرفعال در رسانه‌های شنیداری و نوشتاری بین‌المللی
11- نداشتن سایت چند زبانه‌ی گردشگری برای معرفی ایران
12- نبود اقلام تبلیغاتی مناسب (پوستر، بروشور، کاتالوگ و ...)
13- حضور غیرفعال در کنفراس‌های بین‌المللی گردشگری و اجلاس‌های بین‌المللی منطقه‌یی سازمان جهانی جهانگردی
14- برگزار نکردن تورهای آشناسازی برای بازارهای هدف (Fam trip)
15- بی‌توجهی به گردشگری سلامت و درمانی در کشور
16- بی‌توجهی به گردشگری دریایی در کشور با توجه به سواحل شمال و جنوب کشور و جزایر زیبای ایران
17- بی‌توجهی به گردشگری طبیعت (اکوتوریسم) با توجه به اقلیم‌های متفاوت و گونه‌های گیاهی و جانوری در کشور
18- بی‌توجهی به گردشگری مذهبی در کشور با توجه به وجود زیارتگاه‌های متعدد و مرقد (امام هشتم (ع)، حضرت معصومه (ع)، شاهچراغ) و سایر امامزاده‌ها و نبود امکان زیارت سهل برای شیعیان جهان
19- بی‌توجهی به گردشگری ورزشی در کشور اعم از برگزاری مسابقات و تورهای مشوقان ورزشی
20- بی‌توجهی به گردشگری عشایری و روستایی با توجه به وجود اقوام و طوایف مختلف در کشور و عدم توسعه‌ی روستاهای هدف گردشگری
21- نبود منابع انسانی متخصص در بخش گردشگری کشور اعم از دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی (ستاد و صف)
22- عدم استانداردسازی تأسیسات گردشگری اعم از هتل‌ها، دفاتر خدمات مسافرتی و تأسیسات بین راهی، رستوران‌ها و سایر بخش‌های وابسته
23- واگذار نکردن تسهیلات مناسب توسط بانک‌های عامل برای تأسیسات گردشگری
24- تعیین نکردن تکلیف بخشودگی مالیاتی برای تأسیسات گردشگری
25- بلاتکلیفی نحوه‌ی محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در تأسیسات گردشگری
26- نداشتن نظارت بر تأسیسات گردشگری و پایین بودن کیفیت خدمات ارائه‌شده
27- نظارت نکردن بر پروژه‌های سرمایه‌گذاری و بررسی درصد پیشرفت کارها براساس تسهیلات دریافتی
28 - بوروکراسی شدید حاکم در رابطه با واگذاری مجوزهای تأسیسات گردشگری توسط سازمان میراث فرهنگی و سایر دستگاه‌های کشور (شهرداری‌ها، وزارت مسکن و راه و شهرسازی، وزارت نیرو و...)
29- واگذار نکردن تصدی‌گری‌های دولتی در رابطه با صدور مجوزها و نظارت‌های صنفی به بخش خصوصی
30- نداشتن تشکل‌های قوی صنفی و اتحادیه‌های مرتبط با صنعت گردشگری در بخش خصوصی
31- اختصاص ندادن بسته‌ی حمایتی از صنعت گردشگری در رابطه با هدفمند کردن یارانه‌ها
32 - تعیین نکردن تعرفه‌های ترجیحی در زمینه انشعابات و هزینه‌های آب، برق، گاز و فاضلاب تأسیسات و موسسات گردشگری
33- کمبود هتل و اماکن اقامتی در محل‌های مورد بازدید گردشگران داخلی و خارجی و نبود آمایش سرزمینی مناسب برای توسعه زیرساخت‌ها
34- نداشتن تأسیسات بین راهی مناسب در بخش خدمات رفاهی گردشگران داخلی و خارجی
35- معضل کمبود سرویس‌های بهداشتی در مسیرهای بین راهی، شهرها و سایت‌های گردشگری
36- نصب نکردن علائم مناسب در جاده‌های کشور و خصوصا سایت‌های گردشگری (به زبان‌های خارجی)
37- نبود علائم مناسب و راهنمایی گردشگران در شهرهای هدف بازار گردشگری (به زبان‌های خارجی)
38 - ضعف امکانات مناسب در سایت‌های گردشگری، سرویس‌های بهداشتی، رستوران، فضای مناسب و استراحتگاه‌ها
39- نبود تابلوهای اطلاع‌رسانی، بروشور، سیستم‌های صوتی مناسب، راهنمایان محلی مناسب در سایت‌های گردشگری و موزه‌های کشور
40- نداشتن یادمان‌های مناسب در سایت‌های گردشگری برای گردشگران (مولاژ، پوستر، با داشتن ویژگی سایت تاریخی و میراثی)
41- کمبود راهنمایان چند زبانه اعم از نیروی انسانی و یا سیستم‌های مدرن برای توضیح ویژگی‌های آثار تاریخی و موزه‌ای (Multi Audio Facilities)
42- عدم همکاری مقامات شهری و پلیس در بعضی از شهرها برای ورود اتوبوس به سایت‌های گردشگری و هتل‌ها
43- اصلاح مسیرها و تعمیر و نگهداری جاده‌یی منتهی به سایت‌های گردشگری
44 - نامناسب بودن پایانه‌های مسافربری و ایستگاه‌های قطار، اتوبوس و هواپیما و نیاز به اصلاح پایانه‌های مسافری
45- کمبود ناوگان هوایی و ریلی مناسب بین شهرهای کشور برای انتقال گردشگران داخلی و خارجی
46- نبود پرواز مستقیم از شهرهای مبدأ هدف گردشگری به شهرهای مقصد گردشگری در ایران
47- بی‌توجهی به فرهنگ سفر گروهی در کشور
48- بی‌توجهی به آموزش سفر در سنین پایین «سفرهای گروهی دانش‌آموزی و دانشجویی» در سنین کودکی، نوجوانی و جوانی
49- کمبود محصولات متنوع توریستی برای گردشگران داخلی و خارجی
50- بی‌توجهی به همه‌زمانی، همه‌مکانی و همگانی کردن سفر در کشور
51- بی‌توجهی به ارزان کردن سفر گروهی در کشور و بالا بودن هزینه‌های سفر در کشور به علت عدم توجه به گردشگری انبوه (Mass tourism)
52- ضعف در معرفی مناسب جاذبه‌های مختلف توریستی کشور اعم از تاریخی، فرهنگی و هنری، مذهبی و طبیعی
53- بی‌توجهی به گردشگری افراد بازنشسته با قیمت مناسب در کشور
54- سامان‌دهی نکردن قیمت خدمات تأسیسات و موسسات گردشگری در فصول مختلف بسته به بازار، عرضه و تقاضا
55- فرهنگ‌سازی نکردن برای برخورد با گردشگران خارجی و بومی‌سازی صنعت در کشور
56- نبود سیستم پذیرش کارت‌های اعتباری بین‌المللی در کشور اعم از هتل‌ها، فروشگاه‌ها، دفاتر خدمات مسافرت هوایی، مثل (…, MasterCard Visa)
57- نداشتن کیفیت بعضی از صنایع دستی و هنرهای سنتی موجود و قیمت‌های نامناسب این محصولات و بعضا کلاهبرداری از گردشگران خارجی
58- نظارت نکردن بر تولید صنایع دستی و عدم ارائه گواهی کیفیت کالای تولیدی توسط معاونت صنایع دستی (Quality certificate)
59- نداشتن مکانیزم مناسب برای انتقال ارز حاصل از برگزاری تورهای گردشگران خارجی
60- نبود مکانیزم مناسب برای اهدا جایزه‌ی صادراتی به دفاتر خدمات مسافرتی فعال در تورهای ورودی
61- حضور نداشتن هیأت گردشگری اعم از دولتی و خصوصی در کمیسیون‌های مشترک دو جانبه و چند جانبه برای معرفی محصولات گردشگری ایران
62- دعوت نکردن از شخصیت‌های مهم بین‌المللی از جمله هنرمندان و ورزشکاران برای معرفی بیشتر ایران
63- برگزار نشدن رویدادها و اتفاق‌های‌های بزرگ در ایران برای جذب گردشگران (Mice Meeting, incentive, conference, exhibition)
64- بی‌توجهی دولت به توسعه‌ی گردشگری داخلی خصوصا تورهای انگیزشی برای کارکنان دولت و پرداخت یارانه توسط دولت و شرکت‌های بزرگ به کارکنان برای سفر(incentive tour)
65- ضعف شدید گردشگری الکترونیکی در ایران
66- نبود امکانات مناسب برای بازدید مجازی از جاذبه‌های مختلف گردشگری در ایران اعم از سایت‌ها، موزه‌ها و...
67- نبود تبلیغات مناسب برای توسعه گردشگری مناطق آزاد (کیش، قشم، چابهار و ...)
68- بهره نبردن از شرایط سیاسی برای جذب گردشگران خارجی
69- نبود شرکت‌های عمده‌ی فروش تور و ارائه تسهیلات به این شرکت‌ها برای جذب گردشگران خارجی به‌صورت انبوه
70- برگزار نشدن فستیوال‌ها و جشنواره‌های مختلف در فصول و استان‌های مختلف که این امر می‌تواند به جذب گردشگران داخلی و خارجی منجر شود (از جمله جشنواره‌ی غذا، لباس یا گل و گلاب)
71- فعال نبودن فراکسیون گردشگری مجلس و استفاده از آن‌ها برای کمک به تصویب طرح‌ها و لوایح مربوط به بخش گردشگری کشور
72- فعال نبودن ستاد تسهیلات سفرهای کشور و سایر دستگاه‌های مرتبط با صنعت گردشگری و بی‌توجهی به موضوع فرابخشی بودن گردشگری در کشور
73 - نبود سیستم آمارگیری در گردشگری کشور و لزوم اصلاح سیستم آمار در گردشگری و بازتعریف مفاهیم آماری با توجه به تعاریف سازمان جهانی جهانگردی اعم از گردشگری داخلی و خارجی
74- بی‌توجهی به نسل دوم و سوم ایرانیان خارج از کشور و نداشتن برنامه برای جذب ایرانیان مقیم خارج از کشور
75- فعال نبودن روابط عمومی سازمان و تعامل نامناسب با رسانه‌های داخلی و خارجی
76- فعال نبودن روابط بین‌الملل سازمان در تعامل با سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی و رسانه‌های بین‌المللی
77- قرار نگرفتن در پازل‌های طراحی‌شده از قبل، توسط بعضی از رسانه‌ها، مثل موضوع «قلیان» که واقعا موضوع اصلی گردشگری نیست
78- اختصاص ندادن بودجه‌ی مناسب توسط دولت و مجلس متناسب با هزینه‌های نگهداری و حفظ میراث فرهنگی توسعه‌ی گردشگری و توسعه صنایع دستی
79- واگذار نکردن موزه‌ها و سایت‌های گردشگری به هیأت امنای مردمی و بخش خصوصی برای حل مشکلات و معضلات موجود و تصمیم برای اداره کردن آن‌ها به‌صورت دولتی که موفق هم نبوده است
80- نداشتن برخورد فعال برای مقابله با قاچاق آثار میراثی توسط مبادی ذی‌ربط
81- نگهداری نامناسب از میراث فرهنگی و ناتمام بودن پروژه‌های توسعه‌ی موزه‌های کشور
82- برخورد فعال نداشتن برای بازگرداندن آثار میراث فرهنگی به کشور
83- معرفی نکردن آثار موزه‌های ایران در کشورهای علاقه‌مند و استفاده نکردن از این امکان مناسب برای جذب گردشگران خارجی
84- نداشتن برنامه‌های مناسب برای مشارکت هرچه بیشتر مردم در حفظ، نگهداری و معرفی آثار میراث فرهنگی
لازم به ذکر است مدتی پیش اکبر غمخوار در گفت و گو با پایگاه خبری مناطق آزاد گفته بود: معتقدم اگر تبليغ مناسب و خوبي براي مناطق آزاد در گستره بين المللي داشته باشيم، امكان جذب سرمايه گردشگراني كه به راحتي مي توانند در اين مناطق پول خرج كنند، وجود دارد.
وي با بيان اينكه تورهاي متنوعي مي توان براي اين مناطق تعريف كرد افزود: مشكلي كه وجود دارد اين است كه در مناطق آزاد، محصولات متنوع گردشگري وجود ندارد كه اين موارد را بايد شركت ها و دفاتر مسافرتي در منطقه و تهران طراحي كنند.
به گفته این فعال حوزه گردشگري، ايران داراي جزاير و بندرگاه هاي زيبايي از جمله كيش، قشم و چابهار با جاذبه هاي متنوع طبيعي است، به عنوان مثال از ويژگي هاي كيش، برخورداري از هواي آفتابي در ۳۵۰ روز سال، داشتن آب زلال و طبيعت بسيار زيباست كه اين ويژگي ها سبب شده در تمامي فصول سال مورد توجه و استقبال گردشگران قرار گيرد.
وي ادامه داد: منطقه آزاد ارس نيز مي تواند به قطب توريسم درماني تبديل شود اما بايد زيرساخت هايي در اين منطقه فراهم و با بازاريابي مطلوب، ارس را به گردشگرن معرفي كرد تا اين منطقه به مقصد گردشگري مطمئني براي گردشگران كشورهاي آسياي ميانه تبديل شود.
غمخوار تاكيد كرد: اكنون بايد ديد كه ما در سطح بين المللي براي جذب گردشگر به منطقه آزاد كيش، قشم و چابهار چقدر كار كرده ايم؛ به طور مثال اروپايي هایی كه در كشورهاي اسكانديناوي زندگي مي كنند، براي گذراندن روزهاي سرد زمستاني خود به اسپانيا و نقاط گرم مي روند و از آنجا استفاده مي كنند كه به مراتب جزاير كيش و قشم ايران از لحاظ آب و هوايي بهتر از آنجا است.
وي، براي استقبال بيشتر گردشگران از مناطق آزاد ايران پيشنهاد كرد كه راه هاي دسترسي به جزاير زيباي ايران مورد توجه قرار گيرد و بايد ديد جزاير كيش و قشم ايران به چند پايتخت اروپايي پرواز دارند- قطعا اگر پرواز داشته باشند، گردشگران با خاطر آسوده به ايران مي آيند.
غمخوار، موضوع رواديد را دومين عامل تاثير گذار در جذب گردشگر عنوان كرد و افزود: در زمينه رواديد براي گردشگران خارجي ها محدوديت وجود ندارد اما دسترسي به اين موضوع مشكل است؛ به طور مثال گردشگر بايد به تهران بيايد و در تهران ويزا بگيرد و از تهران به كيش و قشم و مناطق ديگر آزاد ايران سفر كند كه اين مواردي است كه گردشگران خارجي به آن علاقه ندارند در نتيجه براي جذب گردشگر شايسته بوده اينگونه موارد برطرف شود.
وي بحث دسترسي را مهمترين موضوع مدنظر خارجي ها در جاذبه هاي گردشگري دانست و افزود: البته در جزاير كيش، قشم و چابهار اين موارد به وفور يافت مي شود چرا كه در اين مناطق جاذبه دريا، سواحل مرجاني، جنگل هاي حرا و نيز تاريخ تمدن و امكانات قابل توجهي وجود دارد.
به گفته این فعال حوزه گردشگري، امكان اقامت گردشگر نيز بايد مهيا باشد و از اين لحاظ در جزيره كيش وضعيت خيلي خوب بوده اما در قشم و چابهار رو به رشد است.
غمخوار بر معرفي و مطرح كردن جاذبه هاي گردشگري ايران در دنيا تاكيد كرد و افزود: بايد بررسي كرد تاكنون چقدر توانسته ايم اين مقاصد را در دنيا مطرح كنيم؟
منبع: ایسنا