گزارش/حضور مناطق آزاد ایران در نمایشگاه استانبول ترکیه

سازمان منطقه آزاد کیش عهده دار برپایی، هماهنگی و برنامه ریزی حضور مناطق آزاد ایران در این نمایشگاه بود. آنچه می خوانید گزارشی است از روند اقدامات انجام شده توسط این سازمان در نمایشگاه استانبول.
همواره نمايشگاه ها به عنوان ابزاری مؤثر جهت بازاريابي نقش مؤثري در توسعه و رشد اقتصادي جوامع داشته و محل تعديل بازديدکنندگان و عرضه کنندگان کالا و خدمات و نقطه برخورد عرضه و تقاضا محسوب مي گردد.
نمايشگاه ها وقت و هزينه جستجو براي يافتن کالا و دسترسي به اطلاعات را کاهش مي دهد به طوري که نقش اطلاعاتي نمايشگاه ها در جوامع امروزي از اهميت ويژه اي برخوردار است.
حضور در نمايشگاه ها علاوه بر مزايايي چون معرفي و عرضه کالا و خدمات، ايجاد رقابت و کسب دانش فني موجب پيشرفت فناوري و توليد مي گردد.
از ديگر خصيصه ها و ويژگي هاي مورد توجه نمايشگاه ها آن است که فعاليت هاي اقتصادي و بازرگاني در يک محدوده خاص (از نظر زمان و مکان) متمرکز مي گردد به گونه اي که عرضه کنندگان کالا و خدمات و مخاطبان آنان مي توانند حداکثر بهره را از اين رويدادها ببرند.
در جهان کنوني برگزاري نمايشگاه ها به يک امر لازم و ضروري تبديل گشته است. زيرا تغييرات روز افزون تکنولوژي و صنعت، ظهور کالاهاي جديد، متنوع بودن کالاها و عدم آشنايي مصرف کنندگان با تغييرات حاصله از مهمترين علل برگزاري نمايشگاه ها جهت تقابل مصرف کننده و توليدکنندگان مي باشد. از سوي ديگر حجم بالاي کاربران متقاضي استفاده از خدمات الکترونيک موجب از بين رفتن روابط مستقيم بين مصرف کنندگان و توليدکنندگان گشته و نمايشگاه ها به عنوان بازاريابي زنده موجب برقراري اين رابطه جهت بهره مندي از نظرات متقابل آنان مي شود.
نکته ديگر اينکه با رشد اقتصادي کشورها و افزايش درآمد سرانه، قدرت خريد نيز افزايش يافته و با افزايش قدرت خريد مردم، تغييرات در توليد و کيفيت محصول حاصل مي شود که در اين بين علم بازاريابي و رقابت براي کسب سهم بيشتري از بازار امري حياتي محسوب شده و اهميت نمايشگاهها را بعنوان بازاريابي زنده دو چندان مي نمايد. بعد ديگري که امروزه نمايشگاه ها را مورد توجه قرارداده است بحث تأثير مستقيم و غير مستقيم نمايشگاه ها در رشد اقتصادي و رونق بخش خدماتي و گردشگري کشورها است.

مروري بر نمايشگاه EMITT 2013 استانبول:
هفدهمین نمایشگاه صنعت توریسم و گردشگری شرق مدیترانه تحت عنوان EMITT 2013 استانبول با حضور مناطق آزاد تجاري ـ صنعتي و ويژه اقتصادي ایران و بيش از۴۵۰۰ شرکت دولتی و خصوصی از۷۰ کشور جهان در فضائي به مساحت ۶۱ هزار مترمربع در مرکز بین المللی نمایشگاهي توياپ استانبول از تاريخ ۲۴ لغايت۲۷ ژانویه ۲۰۱۳ در شهر استانبول كشور تركيه برگزار شد.
اين نمايشگاه با تحت پوشش قرار دادن 11 سالن نمايشگاهي و همايش و با هدف معرفي آخرين دستاوردهاي گردشگري، تورگرداني، هتل و تجهيزات وابسته، تكنولوژي برتر صنعت گردشگري و معرفي جاذبه هاي گردشگري داخلي كشور تركيه و ساير كشورها به مدت 4 روز پذيراي بازديد كنندگان عمومي و تخصصي بود.

فعاليت هاي پيش از برگزاري نمايشگاه جهت حضور مناطق آزاد:
به منظور اطلاع رساني، ثبت نام و همچنين تدارك مقدمات و ملزومات برگزاري نمايشگاه فعاليت هاي ذیل صورت پذيرفت:
- اعلام آمادگي سازمان منطقه آزاد كيش مبني بر موافقت با درخواست دبيرخانه شوراي هماهنگي مناطق آزاد جهت برپایي غرفه مناطق آزاد كشور در اين رويداد بين المللي
- پيگيري، مذاكره و انعقاد قرارداد با مسئولين نمايشگاه سفر و گردشگريEMITT 2013 و تخصيص 100 متر مربع فضاي نمايشگاه در سالن 10 نمايشگاه توياپ
- مكاتبه و مذاكره با دبيرخانه شوراي هماهنگي مناطق آزاد و سازمان هاي شركت كننده در اين رويداد و نهائي نمودن اسامي نمايندگان سازمان هاي منطقه آزاد كيش، قشم، چابهار، انزلي، ارس و اروند
- تهيه مقدمات سفر از جمله تهيه بليط ،اسكان ، ترانسفر ، پذيرائي و ساير موارد مرتبط با اين رويداد
- اطلاع رساني به سازمانهاي مناطق از طـريق مكاتبه اداري و مذاكره تلفني و اعلام چگونگي انجام سفر

حضور مناطق آزاد ایران:
سازمان هاي مناطق آزاد كشور نيز با لحاظ نمودن اولويت جذب سرمايه گذاري و ارائه توانمندي هاي خود در جذب توريسيم و صنعت گردشگري با استعداد 6 منطقه شامل: كيش، قشم، چابهار، ارس، اروند و انزلي در فضائي به متراژ 100 متر مربع در اين رويداد بين المللي حضور داشتند و توانستند فرصت هاي سرمايه گذاري و جاذبه هاي گردشگري خود را به بازديدكنندگان ارائه نمايند.

مشاركت كنندگان نمايشگاه:
در اين نمايشگاه بيش از 4500 شركت دولتي و خصوصي از 70 كشور جهان حضور داشتند كه در اين ميان مي توان به حضور گسترده، شركت هاي گردشگري، آژانس مسافرتي، تورگردان ها و هتل از كشورهاي آلمان، تركيه، عربستان، يمن، فلسطين، كوبا، امارات متحده عربي، قبرس، ژاپن، مالزي، آذربايجان، قزاقستان، مغولستان، روسيه، ليبي، كويت و هند اشاره کرد.

گروه هاي شركت كننده در نمايشگاه:
• گردشگری بنیاد و انجمن ها
• اپراتورهای تور و آژانس های مسافرتی
• هتل ها
• کسب و کار و انگیزه گردشگری
• گردشگری سلامت و آبگرم
• فعالیت و گردشگری ماجراجویی
• گردشگری کشورهای عضو اکو
• آموزشی و فرهنگ تعطیلات
• شرکت های هواپیمایی
• گردشگری بزرگراه
• کرایه ماشین
• فناوری - سیستم رزرو و ارتباطات
• آموزش گردشگری
• رستوران کافه
• هتل تجهیزات

گزارش كار برگزاري نمايشگاه:
نمايشگاه بين الملليEMITT در تاريخ 5/11/1391رأس ساعت 10:00صبح با حضور وزير فرهنگ وگردشگري كشور تركيه افتتاح و آغاز به كار کرد.
اين نمايشگاه كه به مدت 4 روز ادامه داشت همه روزه از ساعت 10:00 لغايت 18:00 پذيراي حضور بازديدكنندگاني از نقاط مختلف دنيا و كشور ميزبان در اين رويداد بين المللي بود.
شايان ذكر است نمايشگاه سفر و گردشگري استانبول در رده يكي از نمايشگاه هاي معتبر جهاني قرار دارد.
قابل ذكر است خانواده ها و افرادی که جهت گذراندن اوقات فراغت و تعطیلات دنبال هتل ها، متل ها و استراحتگاه هائي براي تفريح و گردش هستند بازار هدف خود را كشور تركيه قرارداده اند كه برابر بررسي به عمل آمده بنگاه هاي گردشگري، برنامه ریزان تور و متخصصان درگیر در صنعت کسب و کار مسافرت توانسته اند از اين راه درآمد هنگفتي نصيب خود نمايند.

در حاشيه نمايشگاه:
در كنار برگزاري همايش هاي تخصصي در روز اول نمايشگاه و حضور گروه هاي متعدد هنري از كشورهاي مختلف كه با اجراي موسيقي هاي محلي و آئيني جذابيت خاصي به نمايشگاه داده بودند، غرفه اختصاصي كشور فلسطين در سالن 2 نمايشگاه هاي بين المللي در فضائي به متراژ140 متر مربع كه با طراحي و غرفه آرائي زيبايي برپا شده بود از حاشيه هاي جالب اين نمايشگاه بود.

پيشنهاد:
بدون شك صنعت گردشگری یکی از بزرگترین و پربازده‌ترین فعالیت های اقتصادی در دنیا است که بالاترین میزان ارزش افزوده را ایجاد می‌کند و به طور مستقیم و غیر مستقیم، سایر فعالیت های اقتصادی و فرهنگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
گردشگری یکی از منابع عمده درآمدزایی و ایجاد اشتغال در جهان به شمار می‌آید به طوریکه بسیاری از آن به عنوان صنعت اول دنیا یاد می‌کنند.
بسیاری از کشورها همچون اسپانیا، فرانسه و ایتالیا بخش اعظمی از درآمد ارزی خود را از طریق گردشگری به دست می‌آورند به همين جهت و برابر بررسي صورت گفته پيشنهاد مي شود مناطق آزاد تجاري صنعتي كشور با توجه به ماهيت ذاتي خود با روان سازي قوانين و مقررات حاكم بر اين مناطق و با بهره گيري از توان بخش خصوصي موجباب جذب گردشگران خارجي و علي الخصوص توريسم اسلامي را فراهم نمايند.

ساير موارد پيشنهادي:
1- فعال نمودن بخش تحقيق و توسعه در صنعت توريسم به عنوان يك واحد مستقل در سازمان هاي مناطق آزاد تجاري ـ صنعتي
2- الگو برداري از كشورهاي اسلامي جهت برقراي تورهاي گردشگري در قالب توريسم اسلامي
3- ايجاد زير ساخت هاي لازم از جمله تجهيز هتل ها، مراكز اقامتي، پذيرائي، تجاري و سيستم حمل و نقل و متعاقب آن برقراري خط هوایي بين مناطق با مقاصد هدف كه دراين رابطه كشور تركيه مي تواند به عنوان پايلوت عملياتي اين مهم مورد آزمايش قرار گيرد.
4- حمايت لازم از بخش خصوصي با هدف راه اندازي تورهاي گردشگري در منطقه با ساير كشورهاي هدف
5- ايجاد و تقويت حمل و نقل عمومي اعم از هوایي، دريايي و زميني
6- برنامه ريزي و حمايت لازم براي مشاركت همزمان بخش خصوصي و دولتي در نمايشگاه هاي گردشگري خارج از كشور
7- تشكيل كارگروه تخصصي نمايشگاه ها در سازمان هاي مناطق آزاد با هدف شناسایي بازارهاي جديد گردشگري و سرمايه گذاري كه از پتانسيل هاي لازم براي جذب سرمايه گذاري برخوردار باشند
8- تهيه بسته گردشگري ارزان و با كيفيت براي جذب گردشگران خارجي و ارائه آن در نمايشگاه هاي خارج از كشور

نتیجه گیری:
بر اساس آمار منتشره سازمان جهانی گردشگری كه در آن تعداد گردشگران بین المللی در سال 2020 بيش از 1.6 میلیون پیش بینی شده، اين موضوع بيانگر آن است كه علی رغم نابسامانی های مقطعی و منطقه ای به دلیل رشد اقتصادی سریع کشورهای پر جمعیت انتظار می رود جهانگردی بین منطقه ای نیز با افزایش قابل توجهي روبرو گردد در حالي كه رشد جهانگردي برون مرزي در بلند مدت شاهد كاهش بود.
رشد گردشگری در این سطح، فرصت ها و تهدیدهایی برای محیط، جوامع و تعامل بین آنها به همراه خواهد داشت؛ موفقیت در جهانگردی زمانی حاصل می شود که اطمینان یابیم موجب رشدکیفیت زندگی، درآمد ملی و در عین حال محیط فرهنگی و زیستی شده است.
در این راه پژوهش می تواند یاری رسان سازمان ها و شرکت های مرتبط با بخش گردشگری باشد و موجب شناسایی اولویت ها و سیاست گذاری ها باشد و از این طریق به پیش بینی بازار و ارایه روند های نوین پرداخت و بدین ترتیب آسیب ها و رویدادهای خطرآفرین و غیر منتظره را کاهش داد.

و سخن پاياني این که:
بسيار سفر بايد كرد تا پخته شود خامي.
اگر چه اين مثال به مقصد خاصي اشاره ندارد ولي آنچه مسلم است بن بستي براي جذب گردشگري وجود ندارد.

سید رضا صمدی
** مدیر صنایع سازمان منطقه آزاد کیش