بزرگ ترین منطقه آزاد دنیا در ماکو کلید خورد

میترا یزدچی - ماکو یکی از شهرستانهای مرزی استان آذربایجان غربی در شمال غرب ایران است. مرکز این شهرستان شهر ماکو است.

منطقه آزاد تجاری-صنعتی ماکو نیز یکی از مناطق آزاد هفت گانه ایران است که در راستای اهداف اقتصادی این کشور، در 24 مرداد ماه سال 1389 به تصویب رسید .

بر اساس لایحه ایجاد منطقه آزاد تجاری - صنعتی کلیه فعالیت موضوع قانون چگونگی مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1372 و اصلاحات بعدی آن در منطقه آزاد تجاری - صنعتی ماکو که محدوده جغرافیایی آن مطابق نقشه مشخص است مجاز است. ساختن فرودگاه بین‌المللی، کشیدن راه‌آهن برای اتصال به راه‌آهن سراسری ایران و کشورهای ترکیه و آذربایجان یکی از مهمترین برنامه‌های توسعه ماکو است.

منطقه آزاد ماکو باوسعت بیش از 4هزار کیلومتر مربع بزرگ ترین منطقه آزاد دنیا محسوب می شود و در حال حاضر « اسدالله علیزاده » مسئول راه اندازی آن شده است.

از این رو طی گفتگویی با او از روند راه اندازی منطقه آزاد ماکو جویا شدیم. آنچه در پی می آید حاصل این گفتگو است.

منطقه آزاد ماکو در کجا واقع شده و تاکنون چه اقداماتی در این منطقه صورت گرفته است؟

منطقه آزاد ماکو در شمال غربی جمهوری اسلامی ایران واقع شده وسعت این منطقه بیش از 4هزار کیلومتر مربع بوده و شامل شهرستان های ماکو ، شوط و پلدشت است.

این منطقه با 3 کشور ترکیه ، ارمنستان و آذربایجان ( جمهوری خودمختار نخجوان ) هم مرز و در مرزهای بازرگان و پلدشت دارای 2 گمرک مهم است. گمرک بازرگان در حال حاضر بزرگ ترین و مهم ترین گمرک زمینی کشور است.

این منطقه از قدیم ( دوره قاجار ) به عنوان دروازه ورود ایران به اروپا معروف بوده است و با عنایت به رویکرد دولت برای تبدیل ترکیه به شریکی استراتژیک ، تفاهمنامه ای بین روسای جمهور دو کشور منعقد شده است که بر اساس این تفاهمنامه حجم مبادلات دو کشور باید به 100 میلیارد دلار برسد.

بر همین اساس یکی از مزایای مهم منطقه آزاد ماکو این است که می تواند نقشی مهم و کلیدی در زمینه تجارت و برقراری ارتباطات تجاری – صنعتی با ترکیه داشته باشد .

همچنین بر اساس تفاهمنامه منعقد شده بین روسای جمهور دو کشور در سال گذشته ، قرار شده است شهرک صنعتی مشترکی در مرز بازرگان بین ایران و ترکیه ایجاد شود که با تصویب منطقه آزاد ماکو ، این تفاهمنامه هم اجرایی می شود.

از دیگر مزایای این منطقه نزدیکی به بنادر مهم ترکیه در دریا سیاه است از جمله فاصله منطقه آزاد ماکو تا بندر طرابزون ترکیه 5/3 ساعت فاصله دارد . با توجه به این ویژگی ها و بسیاری از موقعیت های دیگر ، این منطقه حلقه اتصال زمینی اقتصاد ملی ما به اقتصاد جهان است.

خوشبختانه با همکاری مسئولین استانی و شهرستان هایی که در این منطقه قرار دارد ، دفاتر مربوطه را شناسایی ، تهیه و پیش قراردادها را آماده کرده ایم .

البته مطالعات اولیه ساخت فرودگاه در این منطقه انجام شده است و ساماندهی منطقه بازرگان و عملیاتی کردن سهمیه کالاهای تجاری ورودی از این منطقه جزء اولویت های کاری ما است.

از میان برنامه هایی که در دست اجرا دارید ، کدام زودتر از بقیه عملیاتی می شوند؟

اولین اقدام مهم ما قطعا تهیه طرح راهبردی و طرح جامع تفضیلی منطقه است همچنین طی 2 ماه آینده امیدواریم با حضور معاون اجرایی رئیس جمهور و دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ، کلنگ زنی آغاز به کار رسمی منطقه آزاد ماکو را داشته باشیم .

همچنین در نخستین قدم از مراحل اجرایی در فضای مناسبی که در اختیار داریم ساختمان اداری منطقه را راه اندازی کنیم.

در رابطه با جذب سرمایه گذار چه برنامه ای در پیش دارید؟

در رابطه با جذب سرمایه گذار نخستین اقدامات ما قطعا تهیه طرح های راهبردی ، جامع نفضیلی منطقه و زون بندی است .

پس از زون بندی مشخص می شود که زون های صنایع سنگین ، نیمه سنگین ، خدماتی ، ادارای و تجاری کجا قرار دارند و تفکیک می شوند.

بر همین اساس با سرمایه گذاران داخلی و خارجی که منتظر راه اندازی این منطقه هستند نیز در حال رایزنی هستیم و مجوزهای مربوطه بر اساس زون بندی های تفکیک شده صادر می شود.

گفته می شود منطقه آزاد ماکو با توجه به وسعتی که دارد ، بعد از منطقه آزاد شانگهای چین بزرگ ترین منطقه آزاد آسیا است؟

منطقه آزاد ماکو با وسعت بیش از 4 هزار کیلومتر مربع بزرگ ترین منطقه آزاد جهان است و مزایایی دارد که در هیچ یک از مناطق آزاد دنیا وجود ندارد.

به عنوان مثال هیچ یک از مناطق آزاد دنیا با 3 کشور هم مرز نیستند و 2 گمرک مهم و حساس ندارند در عین حالاین منطقه به شمال عراق هم نزدیک است که در آینده می تواند تاثیر مهمی در مبادلات آن داشته باشد .

با توجه به وجود مرز مشترک و سوابق تاریخی همکاری بین ایران و ترکیه ، آیا در راه اندازی منطقه آزاد ماکو از همکاری ترکیه هم بهره مند خواهید شد؟

منطقه آزاد ماکو هنوز در فاز صفر و بکر است و هیچ اقدامی تاکنون در این منطقه صورت نگرفته است . بر همین اساس در حال حاضر منطقه آزاد ماکو دارای بیشترین میزان زمین و منابع طبیعی است و مشاور ما در برنامه ریزی با مشکلات کمی مواجه خواهد بود از جمله برای ایجاد یک بندر خوب دست ما باز است .

ماکو از قدیم ( دوره قاجار ) محل تبادل تجارت ایران با ترکیه و اروپا بوده است . ترکیه هم با توجه به اینکه از این طریق با آسیای میانه ، هند ، افغانستان و پاکستان بوده است در حال حاضر شناخت خیلی خوبی از آن دارد و آماده همکاری و سرمایه گذاری نیز هست.


202