روابط عمومی از منظرهای مختلف تعریف شده و رایجترین تعریف در ارتباط با آن، علم مدیریت چرخش دو سویه اطلاعات بین یک فرد یا سازمان با عموم جامعه اطلاق میشود.
در واقع میتوان گفت که روابط عمومی، پلی میان یک سازمان و مخاطبان آن و یا افکار عمومی جامعه برای انتقال نظرات و دیدگاههای مدیریت به مخاطبان و تجزیه و تحلیل این دیدگاهها برای انتقال به مدیریت به منظور ارائه پاسخهای لازم به مخاطبان براساس انتظارات و خواستههای آنان است.
روابط عمومی در محلی مانند مناطق آزاد با جهت نوع تعاملات وسیع کشوری، منطقهای و جهانی که برای آن در نظر گرفته شده است، باید در ابعادی به مراتب وسیعتر و گستردهتر نگریسته شود و میتوان گفت فراتر از یک روابط عمومی معمول است که بیشتر با طرفهای داخلی سر و کار دارد و ممکن است در مدت انجام وظیفه به صورت مورد با طرفهای خارجی و یا بینالمللی سر و کار داشته باشد.
در واقع اگر روابط عمومیهای دیگر سازمانهای داخلی به عنوان وظیفه اصلی باید پاسخگوی مخاطبان داخلی و افکار عمومی در کشور باشند، در روابط عمومیهای مناطق آزاد به جهت نوع ماموریت و مناسبات با طرفهای خارجی، این رسالت به مراتب وسیعتر، حساستر و در طبقه بینالمللی جای میگیرد و باید حساسیتهای لازم در ارتباط با آنها در نظر گرفته شود.
در واقع میتوان وظیفه و رسالت روابط عمومیها در یک سازمان و یا نهاد را به قطعهای کریستال و یا الماس صیقل خورده تشبیه کرد که در عین شفافیت درونی، نسبت به انتشار اخبار و دیدگاههای داخلی از زوایا و ابعاد مختلف واکنشهای خارجی و انتظارات مخاطبات را نیز در نظر گرفته و تصویر دو سویه زیبایی را با رنگهای جذاب خلق میکند.
در همین حال باید یادآور شد که یکی از مشکلات روابط عمومیها به صورت اعم در حال حاضر، دوری از افکار عمومی و وابستگی شدید آنها به مجموعههای خود میباشد که موجب شده است تا آنان را از رسالت خطیر ارتباط دو سویه دور کند و مسئولان باید به این موضوع توجه داشته باشند که فعالیت روابط عمومیها صرفا توجیه امور مربوط به آن سازمان نیست، بلکه حلقه واسط و امینی هستند که این ارتباط را باید حفظ کنند.
مسئولان باید توجه داشته باشند که یک روابط عمومی در عین حال که باید به منافع آن سازمان توجه خاص و ویژه داشته باشد، به جهت نوع وظیفه نیز باید برای پاسخ به مطالبهگریهای مخاطبان به صورت تیزبینانه و هوشمندانه نیز آمادگی داشته باشند که یکی از بهترین بسترهای چنین تعاملات دوجانبهای، ارتباط قوی و موثر با رسانههای مختلف دیداری، شنیداری، نوشتاری و مجازی است که بین دو طرف انجام وظیفه میکنند و مسئولان سازمانها نیز از این منظر باید توجه داشته باشند که روابط عمومی پلی بین سازمان آنها و افکار عمومی با در مواجهه با تلاطمهای مختلف براساس تحولات جامعه است و نباید به مثابه بخشهای دیگر یک سازمان همواره نگاه یکجانبه داشته باشد.
از این منظر باید توجه داشت که یک روابط عمومی در صورت عدم توجه به مطالبات عمومی و مخاطبان خود و تکرار این موضوع، فلسفه وجود خود را در طول زمان از دست داده و به منزله بخش موجهساز سیاستهای یک سازمان نگریسته میشود و برگرداندن این اعتماد در ادامه، کار سختی خواهد بود و میتواند مشکلاتی را در مسیر حرفهای روابط عمومی فراهم کند و از این نگاه نیز باید گفت که فعالیت روابط عمومیها بسیار ظریف، حساس بوده و با طیف وسیعی از انتظارات، انتقادها و پاسخها مواجه میباشد و در پایان نیز بسیاری از کاستیهای طرفهای مختلف به پای آن نوشته میشود.
باید به این موضوع نیز عنایت داشت که هر اندازه روابط عمومی در کار حرفهای خود موفق و تاثیرگذار باشد و بسته عمل نکند و خوراک رسانهها را به موقع و متناسب با شرایط زمان و مکان خود تامین کند، به همان میزان نیز سازمان مربوطه راحتتر میتواند به اهداف خود برسد.
ذکر این مطلب نیز لازم است که با وجود سابقه نیم قرنی روابط عمومیها در بخشهای مختلف سازمانها و وزارتخانههای ایران به جهت انتخاب و اختصاص نیروی انسانی ماهر و مورد نیاز و به دور از سیاستزدگی در بخشهای مختلف آنها خصوصا ارتباطات رسانهای از سوی هر دو طرف سازمانی و افکار عمومی بسیار ضروری است و یکی از علتهای این موضوع را نیز باید در نوع نگاههای هر دو طرف به آن نگریست.
استفاده از نیروهایی غیرحرفهای با نگاهها از زوایایی غیر روابط عمومی و یا سیاسی و مقاومت در این خواستهها و انتظارات عمومی میتواند به منزله سمی مهلک برای هر روابط عمومی باشد و در صورت تکرار و یا ادامه آن، افکار عمومی را به سوی رسانههای دیگر سوق میدهد که جمع کردن دوباره آن تقریبا سخت است و موجب از دست رفتن زمان میشود.
سخن آخر این که، امروز عصر عصر اطلاعات است و شفافیت موجب برقراری روابط صادقانه میشود و کتمان و عدم انتشار اطلاعات موجب دوری مخاطبان شده، روابط عمومیها باید بتوانند در این عرضه هنرنمایی کرده و به این موضوع توجه داشته باشند که در صورت رعایت ظرافتهای این موضوع و اشرافی که مخاطبان نیز به مشکلات آنها دارند، میتوانند گامهای موفقیتآمیزی را در رسیدن به اهداف خود بردارند.
** منبع: هفته نامه اخبار آزاد مناطق / داود پورصحت، فعال رسانهای