مناطق آزاد بايد کريدور صادرات شوند

به گزارش فرینا، اکبر ترکان در برنامه "تيتر امشب" شبکه خبر در خصوص افزايش مناطق آزاد جديد افزود: در سال 92 که بنده مأموريت دبير مناطق آزاد را پيدا کردم گروهي مأمور بررسي وضعيت شد که ببينيم چقدر با قانون اوليه فاصله داريم.
وي گفت: گزارش شد که بر خلاف چيزي که قرار بود مناطق آزاد کريدور صادراتي باشند در حال حاضر نقش وارداتي دارند و بايد اصلاح شود.
دبير شوراي عالي مناطق آزاد کشور خاطر نشان کرد: جلساتي در مجمع تشخيص درباره اقتصاد مقاومتي در حال برگزاري بود که من در آن جلسات شرکت کردم و پيشنهاداتي را به بحث گذاشتم که نهايتاً مجمع چهار محور را براي مناطق آزاد مطرح کرد و در اختيار مقام معظم رهبري گذاشتم که ايشان آن چهار محور را ابلاغ کردند.
وي تصريح کرد: بسط مناطق آزاد بر گسترش توليد، توسعه صادرات، اقدام فنآوري هاي پيشرفته و تأمين نيازهاي کشور چهار مأموريت مناطق آزاد بود که همان زمان ريل گذاري جديد براي اين مناطق آزاد شد.
ترکان گفت: نگاه ما اين است که مصنوعات ايراني بازارهايش کجاست؟ و يک کالا به کجا بايد صادر شود؟
وي افزود: از نظر ما نزديک ترين بازار براي مصنوعات ايراني همسايگان ماست پس سرپل هايي براي دسترسي به بازارهاي همسايگان تعريف شد مثلاً براي عراق در جنوبي ترين نقطه ايران اروند مشخص شد که امسال به هدف يک و نيم ميليون دلار صادرات از شلمچه خواهيم رسيد.
دبير شوراي عالي مناطق آزاد کشور گفت: نقطه بعدي مهران است و نزديک ترين نقطه به بغداد به شمار مي رود براي اقليم کردستان هم بانه مريوان در نظر گرفته شده که مرزهاي خوبي دارد در بالاتر هم ماکو را داريم که با ترکيه کار مي کند و از نظر ما همين يک نقطه براي ترکيه کافيست.
وي در ادامه افزود: منطقه بعدي ارس است که با نخجوان ،‌ ارمنستان وجمهوري آذربايجان هم مرز و اردبيل هم قرار است به يک نقطه جديد آزاد تبديل شود و بعد از آن در ساحل کاسپين منطقه آزاد انزلي را داريم.
ترکان تصريح کرد: در شرق خزر زماني که راه آهن ايران ـ ترکمنستان افتتاح شد رؤساي جمهور سه کشور تصميم گرفتند که اينچه برون منطقه آزاد براي انجام مبادلات تبديل شود. کمي پايين تر منطقه سيستان را داريم که تجارت سه ميليارد دلاري با افغانستان را دارد و مناطق آزاد بعدي در چابهار ، قشم ، کيش و بوشهر است.
دبير شوراي عالي مناطق آزاد کشور با اشاره به عدم رغبت به توليد گفت: خيلي از اقدامات تجاري و  بازرگاني وجود دارد که نرخ برگشت سرمايه اش بيشتر از توليد است و آن کسي که در توليد مي رود زمين گير مي شود و بازگشتش امکان پذير نيست.
وي افزود: بازار خوب دلار در کنار ماست و نبايد بگذاريم که اين بازار آسيب ببيند چرا که اين بازارها براي ما دائمي است و بايد از آنها استفاده کنيم.
ترکان اضافه کرد: امسال در اروند اميدواريم صادرات به يک و نيم ميليارد دلار برسد و اين رقم در سال گذشته يک و دو دهم ميليارد دلار بود.
وي با اشاره به ميزان واردات از مناطق آزاد گفت: در کل واردات سه و هشت دهم ميليارد دلاري در مناطق آزاد داريم که اين واردات سه ميلياردش عبور مي کند که به آن نقطه دالان عبور گفته مي شود.
ترکان تصريح کرد: 800 ميليون دلار باقيمانده هم در مناطق آزاد بسته بندي و به نقاط ديگر صادر مي شود.
دبير شوراي عالي مناطق آزاد خاطر نشان کرد: کار جديد ما در انزلي خواهد بود و آن توسعه صادرات با روسيه است و به نظر مي رسد با تحريم هايي که روسيه در خصوص مواد اوليه با آن روبروست مي توانيم ظرفيت هاي خوبي با اين کشورها داشته باشيم.
در ادامه برنامه ابراهيم رزاقي استاد دانشگاه در خصوص ايجاد مناطق آزاد تجاري گفت: در کل اين بحث ابتدا به اقتصاد ايران برمي گردد در قانون اساسي صحبت از استقلال شده و اين به معناي از بين رفتن وابستگي و جلوگيري از خام فروشي است.
وي افزود: در  اقتصاد ما از توليد دفاع نمي شود و دولت درآمد خود را از محل دريافت ماليات از ثروتمندان تأمين نمي کند و دست به خام فروشي مي زند و اين چيزي است که در گذشته نيز دنبال مي شد.
رزاقي گفت: حالا در اين وضعيت مناطق آزاد توليد مي کنيم که پيش از اين هم سابقه دارد آيا اين مناطق آزاد از توليد حمايت مي کنند در حاليکه ما دلار ارزان را داريم؟ و اين خود به عنوان رانت تلقي مي شود يعني از چه طريقي به واردات برسيم. وي اضافه کرد: با دلار ارزان چشم از سود 20 درصدي توليد مي ببنديم و به
 سود 200 درصدي واردات روي مي آوريم و وقتي همه چيز به واردات ختم مي شود ديگر توليد و توسعه بي معناست.
اين استاد دانشگاه تصريح کرد: به جاي افزايش مناطق آزاد بهتر است براي توليد و خام فروشي نکردن وقت بگذاريم.
وي گفت: ما در بحث صادرات عموماً خام صادر مي کنيم و کشور ما از طريق واردات دلار ارزان مصرف مي کند.
ابراهيم رزاقي افزود: همه عناصر اقتصادي از  رانت دلار ارزان استفاده مي کنند و هر توليدي که صورت مي گيرد اين رانت در داخل آن هست حال وقتي که ما صادر مي کنيم چقدر در برابر ارزبري قبلي ارزآوري دارد؟ وي با طرح اين سؤال که آيا تحريم ها براي کشور خردکننده بوده است؟ گفت: سال پيش ما 70 ميليارد دلار
واردات داشتيم که 50 ميليارد دلار آن کالا و 20 ميليارد دلار آن خدمات بود يعني اگر واردات درست انجام مي شد بايد 7 ميليون شغل ايجاد مي شد.
رزاقي افزود: تحريم بهترين موقعيت، همچنان که دفاع مقدس بود و ما بايد به مردم بگوييم کالاي خارجي مصرف نکنند و در بازار توليد خوب کنند و ما بايد همانگونه عمل کنيم که در صنايع دفاعي عمل کرده ايم.
اين استاد دانشگاه گفت: وقتي مناطق آزاد تجاري زياد شود چطور مي تواند در برابر ناملايمات مقاومت کند در حاليکه اين مناطق با دلار ارزان نابود و به واردکننده تبديل مي شوند.
در ادامه روح الله ايزدخواه اقتصاددان با بيان اينکه امسال ميزان واردات در مناطق آزاد شش برابر صادرات بوده است گفت: چرا وقتي 26 سال يک سياست را با شکل مشخصي از ابتدا دنبال کرده ايم و غلط از آب درآمده است همچنان آنرا دنبال مي کنيم؟
وي افزود: از ابتداي دولت سازندگي اين سياست در صدر سياستهاي اقتصادي بود اما امروز با داشتن حدود 70 منطقه آزاد و ويژه فاصله با اهداف پيش بيني شده بسيار زياد و هيچ آسيب شناسي جدي از اين سياست ها نشده است که مي خواهند آن را ادامه دهند.
دبير شوراي عالي مناطق آزاد در پاسخ اظهار داشت: از سه ميليارد و 800 ميليون دلار واردات مناطق آزاد سه ميليارد دلار آن فقط کالايي است که از مناطق آزاد عبور مي کند يعني واردات به منظور توزيع يا فروش در مناطق آزاد نيست بلکه 800 ميليون دلار آن کالايي است که در منطقه آزاد صرف مواد اوليه صنعتي يا کالاي همراه مسافر شده است.
ترکان افزود: ما هفت منطقه آزاد و 65 منطقه ويژه اقتصادي مصوب داريم که از اين تعداد 28 منطقه ويژه داير شده است ضمن اينکه در مناطق ويژه خرده فروشي کالا وجود ندارد.
وي گفت: 22 سال تجربه مناطق آزاد نشان مي دهد ما ضمن دستاوردهايي که داشته ايم بايد اشکالاتمان را بشناسيم و رفع کنيم نه اينکه بعد از شناختن اشکالات مناطق آزاد را ببنديم.
دبير شوراي عالي مناطق آزاد افزود: کل واردات هفت منطقه آزاد که به صورت کالاي همراه مسافر در فروشگاه هاي اين مناطق فروخته شده 260 ميليون دلار است.
ترکان گفت: در ميان سه ميليارد و هشتصد ميليون دلار کالايي که عمليات شده است آيا 260 ميليون دلار کالاي همراه مسافر کشور را نگران کرده است؟
وي اظهار داشت: ما ظرفيتي به نام گردشگري داريم و بايد جذابيت هايي در مناطق داشته باشيم گر چه ما تنوع کالاهاي همراه مسافر را محدوده کرده ايم.
ترکان ادامه داد: اکنون عسلويه و نخل تقي دو شهر پيشرفته شده اند و نه تنها از آنها مهاجرت نشده بلکه جمعيت آنها افزايش يافته و اهالي آنها راضي هستند.
وي با تأکيد بر اينکه ما به دنبال مشارکت جامعه محلي هستيم گفت: در برخي مناطق آزاد که هتل کم است ما اهالي را تشويق به ميهمان پذيري کرده ايم ضمن آنکه در منطقه آزاد چابهار 70 درصد از کسبه بازار اهالي همان منطقه هستند بنا بر اين مشارکت جامعه محلي تحقق يافته است.
ترکان افزود: البته ما نتوانستيم جلوي گران شدن زمين را بگيريم چون وابسته به اقتصاد منطقه است و از آنجا که زمين هاي مردم متقاضي پيدا مي کند گران مي شود.
در ادامه رزاقي گفت: ايجاد مناطق آزاد مهم نيست بلکه موانع اين مناطق مهم است و تا اين موانع وجود دارد مناطق آزاد موفق نخواهند بود.
اين استاد دانشگاه افزود: اين اقتصادي که ما به جلو مي بريم وادادگي است و ما فرهنگ خود را فراموش مي کنيم و افراد انگيزه اي براي توليد ندارند و بسياري از روستاهاي کشور خالي از سکنه شده است.
ترکان پاسخ داد: جمعيت روستايي کشور از سال 55 تا امروز حدود 20 ميليون نفر بوده و نکته کليدي اين است که اضافه جمعيت روستاها مهاجرت کرده است نه همه جمعيت روستاها.
وي افزود: روستا يک ظرفيت اقتصادي دارد که بازاي آن مي تواند به جامعه نان بدهد و تا الآن هم داده اما چون ظرفيت اقتصادي روستا افزوده نشده است جمعيت اضافه شده مهاجرت کرده است و هنر ما بايد اين باشد که اين مهاجرت را به مناطق مستعد کشور مثل سواحل درياها هدايت کنيم.
ترکان گفت: 70 درصد جمعيت جهان کنار دريا زندگي مي کنند در حاليکه در ايران تنها دو درصد جمعيت در سواحل جنوبي است اين سواحل مي توانند جمعيت پذير باشند.