سرخس؛ دروازه طلايي ورود به كشورهاي آسياي ميانه

منطقه ویژه اقتصادی سرخس با دارا بودن موقعیت استراتژیکی و جغرافیایی، به عنوان دروازه طلایی ورود به کشورهای آسیای میانه و سرزمین پهناور چین و روسیه و پل ارتباطی بازارهای مهم تجاری آسیای مرکزی با کشورهای حوزه خلیج فارس در جنوب ایران، اروپا در غرب کشور و کشورهای افغانستان و پاکستان در شرق سرزمین جمهوری اسلامی ایران به شمار می آید.
فعالیت منطقه ویژه اقتصادی سرخس همزمان با واقعه مهم و تاریخی افتتاح راه آهن مشهد_ سرخس_ تجن با حضور رهبران و نمایندگان بیش از100 کشور جهان در سال 1375 آغاز شد.
این منطقه در فاصله 150 کیلومتری شرق مشهد و 15 کیلومتری شهر سرخس از شمال و شرق با کشور ترکمنستان هم مرز است.
احمد صادقی گلمکانی، مدیر عامل منطقه ویژه اقتصادی سرخس درباره ظرفیت‏های این منطقه در حوزه صادرات می گوید: منطقه ویژه اقتصادی سرخس با توجه به موقعیت مناسب خود در بهترین مکان جغرافیایی در شمال شرق کشور قرار گرفته و برخورداری از امکانات و زیرساخت‌های اصولی صنعت حمل‌ونقل، بدون شک تسهیل کننده ورود کالا به کشور و صادرات کالا از کشور است.
صادرات 18 هزار تن کالا از این منطقه در 6 ماه ابتدایی سال 1394 که در مقایسه با مدت مشابه سال 1393، به لحاظ وزنی رشد حدود 3 برابری داشته است نشان دهنده اهمیت اقتصادی این منطقه است.
ترانزیت خارجی هم در همین مدت 37 هزار تن بوده که در مدت مشابه پارسال از رشد حدود 30 درصدی برخورداربوده است.
صادقی گلمکانی می گوید: خطوط ریلی که یکی از مولفه‌های اصلی صنعت حمل‌ونقل است درمنطقه ویژه اقتصادی سرخس به‌خوبی امکان‌سنجی و اجرا شده است به طوریکه هم‌اکنون 30کیلومتر خط ریل عریض و نرمال در داخل سایت منطقه ویژه اقتصادی سرخس اجرا شده و با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، در آینده‌ای نزدیک این مقدار به 50 کیلومتر خواهد رسید و با وجود50 کیلومتر ریل عریض و نرمال و انبارهای مسقف و روباز و باراندازهای عظیم کالا، ظرفیتی ممتاز برای صادرکنندگان به وجود خواهد آمد.
قرار گرفتن منطقه ویژه اقتصادی سرخس در شاهراه ریلی و جاده‌ای که از آن با عنوان دروازه طلایی کشورهای آسیای میانه یاد می‌شود و همچنین وجود ریل عریض کشورهای آسیای میانه در مجاورت ریل نرمال کشور جمهوری اسلامی ایران و اروپا، بهترین شرایط را برای صاحبان کالا و تولیدکنندگان فراهم کرده‌است تا بتوانند مسیر صادرات و یا تامین مواد اولیه مورد نیاز از کشورهای آسیای میانه را تسهیل کنند.
صادقی گلمکانی می گوید: پروژه جاده ترانزیت منطقه ویژه اقتصادی سرخس یکی از نقاط قوت این منطقه به‌شمار می‌رود. اتصال کریدور ترانزیتی به نقطه صفر مرزی در سرخس، یک ضرورت حیاتی برای این منطقه به شمار می‌رود و اتصال جاده ترانزیتی مشکلات چندین ساله را برطرف خواهدکرد؛ چراکه تحول عظیمی در صادارات از طریق مرز سرخس ایجاد می‌شود.
او ادامه می دهد: در حال حاضر از 15 درصد ظرفیت منطقه اقتصادی سرخس استفاده می‌شود، اما در صورت اتصال جاده ترانزیتی به نقطه صفر مرزی، این ظرفیت به 100 درصد خواهدرسید. ضمن این‌که مشکلات صادرات حل خواهد شد و گمرک به صورت کامل در منطقه ویژه مستقر خواهد شدو این ضرورت تکمیل این پروژه را صد چندان می کند.
استاندار خراسان رضوی سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی سرخس را از ضروریات توسعه صادرات کشور عنوان می کند.
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی سرخس می گوید: درموضوع صادرات با موانعی روبرو هستیم که کمبود واگن از مشکلات پیش‌‌روی صادرکنندگان استان است. بزرگ‌ترین بازار صادرات خراسان رضوی، کشورهای آسیای میانه، افغانستان و روسیه است و برای تقویت صادرات این کشورها، نیاز مبرم به ریل و واگن وجود دارد.
او می گوید: به دلیل کمبود امکانات حمل‌ونقل ریلی، بخش زیادی از صادرات از بین می‌رود و این در حالی است که هم‌اکنون 50 درصد صادرات ریلی کشور به آسیای میانه توسط خراسان رضوی انجام می‌شود.
صادقی گلمکانی اضافه می کند: برای رفع این کمبود در کشور چاره ای جز توسعه روابط بین المللی و جذب فعالیت بخش خصوصی برای تامین واگن نیست.
گلمکانی می گوید: در شرایط مثبتی که پس از رفع تحریم‌ها ایجاد خواهد شد، درصورت ایجاد زیرساخت‌های مناسب در بخش ریلی، می‌توان پیش‌بینی کرد سالانه حداقل 700 هزار تن کالا به‌صورت ریلی و جاده‌ای از منطقه ویژه اقتصادی سرخس جابه‌جا شود.