صنعت گردشگری؛ فرصت طلایی کشور برای عبور از مضایق و تحریم‌ها

به گزارش فرینا، سید حجت مهدوی سعیدی در گفتگو با نشریه اخبار آزاد مناطق، که در شماره 125 آن نشریه منعکس شده، به بیان نقطه نظرات خود در خصوص مباحث گردشگری در این منطقه و مناطق آزاد پرداخت. متن مصاحبه از قرار ذیل است:

منطقه آزاد انزلی در نقطه‌ای خاص و منحصربه‌فرد در شمال ایران واقع شده که از نعمات طبیعی مثل دریا، جنگل و شالیزار بهره‌مند است. در این راستا برنامه سازمان منطقه آزاد انزلی بر این اصل است که از داشته‌های طبیعی این منطقه در جهت تبدیل منطقه به مکانی از حیث وظایف ذاتی تعریف شده در قانون مناطق آزاد که اشتغال، رشد، عمران و آبادانی و توسعه و پیشرفت در این مناطق می‌باشد، حرکت کند. بی‌تردید توسعه گردشگری می‌تواند موتور محرک توسعه منطقه آزاد انزلی باشد؛ ضمن اینکه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بکر و بی‌نظیری در حوزه گردشگری در این منطقه وجود دارد.

باید تاکید نمود که بندر انزلی در همه ادوار از شهرهای مهم و حیاتی کشور بوده و موید آن هم لقب «دروازه اروپا» است که از قدیم‌الایام بر آن نهاده شده و نشانی از جایگاه آن در اقتصاد کشور داشته و دارد. این شهرستان که زادگاه بسیاری از اولین‌ها همچون گمرک، شیلات، بلدیه، آموزش و پرورش، چاپخانه، هواشناسی، پل متحرک و مانند آن است، 21بنای تاریخی و میراثی دارد که از آن‌جمله می‌توان به ساختمان دادگستری قدیمی، بانک ملی (قندچیان)‌، هتل گل‌سنگ‌، ساختمان شهرداری‌، کلیسای حضرت مریم و مدرسه شرف (مهدخت)، پل تاریخی‌، کاخ موزه نیروی دریایی، پل قدیم انزلی و غازیان‌، موزیک جیگا، گراند هتل‌، ساختمان آب انبار، بندر و مناره مسجد قائمیه اشاره کرد. محدوده تاریخی و میراثی انزلی بسیار گسترده است و ساختمان‌هایی با قدمت حداقل 120 تا 150ساله در این شهر کم نیست؛ بناهایی که بسیاری از آنها نیازمند بهسازی و بازسازی است و برخی در صف ثبت آثار ملی ملموس و ناملموس قرار گرفته‌اند.

لذا این منطقه قابلیت‌های منحصر‌به‌فردی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد، اما مشروط بر آنکه از این ظرفیت‌ها استفاده و زیرساخت‌های مناسب آن همچون تاسیسات گردشگری ایجاد شود‌.

اما در این سال‌ها در حوزه فرهنگی و اجتماعی نیز در منطقه آزاد انزلی اقدامات بسیار خوب و متعددی شکل گرفته است که نشان از این است که سازمان منطقه آزاد انزلی در کنار اقدامات زیربنایی و اقتصادی، دغدغه فرهنگی نیز دارد؛ توجه ویژه به ایجاد و ساخت مساجد و مدارس بسیار خوب و به‌روز و مدرن، تعمیر و بازسازی همه مدارس و مساجد در محدوده منطقه آزاد انزلی، توجه به کانون‌های فرهنگی فعال در نقاط مختلف و روستاهای منطقه که جزء اقداماتی بوده که سازمان در کنار فعالیت‌های مختلفی که در جهت رونق اقتصادی و اشتغال و محرومیت‌زدایی در کنار ایجاد زیرساخت‌های عظیم انجام داده است.

قطعا یکی از مهم‌ترین بهره‌بردای‌هایی که می‌توان با کمک مناطق آزاد انجام داد، جذب گردشگر ورودی و البته سرمایه‌گذاران داخلی و به‌ویژه خارجی است و حال سوال اینجاست که منطقه آزاد انزلی در این خصوص چه میزان موفق بودند؟ و عملکرد منطقه در جهت جذب گردشگر چگونه بوده است؟

اهمیت بحث گردشگری و فرهنگی ما را بر آن داشت تا با معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی به گفت‌وگو بنشینیم و از رویکرد، برنامه‌ها و اقدامات صورت گرفته این حوزه از سازمان مطلع شویم. در ادامه گفت‌و‌گوی ما را با جناب آقای دکتر سیدحجت مهدوی سعیدی می‌خوانید.

ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در منطقه آزاد انزلی

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی‌ درخصوص میزان موفقیت این منطقه در جهت جذب گردشگران و سرمایه‌گذاران داخلی گفت: جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی از اهم و اعم وظایف سازمانی ما است و تاکنون در این‌ مسیر اقدامات مناسبی صورت گرفته و یا در حال صورت گرفتن است؛ مانند عملیات نهایی ایجاد رستوران گردان و شروع هتل پنج ستاره در داخل سایت‌ و...

مهدوی سعیدی،  ایجاد زیرساخت‌های گردشگری را از موضوعات مهم منطقه آزاد انزلی دانست؛ چراکه به ایجاد و گسترش گردشگری کمک می‌کند. نمونه آن احداث اسکله مارینا جهت استقرار کشتی‌های تفریحی و مسافری است که در سال‌97 و با حضور معاون اول رئیس‌جمهور افتتاح شد‌. این اسکله که امکان پهلوگیری بیش از 300شناور مسافری-تفریحی در ابعاد کوچک و متوسط را به صورت همزمان دارد، در نوع خود در دریای خزر بی‌نظیر بوده و بزرگترین اسکله تفریحی و گردشگری در پهنه آبی ایران است که با سرمایه‌گذاری حدود 400میلیارد ریالی سازمان و بخش خصوصی احداث گردیده و هم‌اکنون به یکی از مراکز تفریحی منطقه و استان گیلان تبدیل شده و با رایزنی‌های صورت گرفته با استانداری گیلان و اداره کل بنادر و دریانوردی استان، مسیر تردد دریایی شناورهای گردشگری مابین این اسکله و بندرگاه انزلی ایجاد خواهد شد.

وی افزود: ایجاد زیرساخت‌های متنوع در حوزه گردشگری به منظور ماندگاری گردشگران ورودی به استان و به تبع آن درآمدزایی از طریق امکانات با استانداردهای بین‌المللی، بخش دیگر تعریف پروژه‌های زیرساختی جدید در منطقه آزاد انزلی را تشکیل داده که بر این اساس بزرگترین مرکز تفریحات دریایی ساحلی گیلان، پارک بهشت پرندگان، استخر سرپوشیده روبه دریا، طرح ساحلی منطقه که در نوع خود در شمال کشور از نظر تنوع امکانات و خدمات در حال ارائه کم‌نظیر می‌باشد و در نهایت مجموعه ورزش‌های ساحلی سیروس قایقران، بخشی از زیرساخت‌های ساخته و مورد بهره‌برداری قرار گرفته در زمینه‌های توریسم خانواده و توریسم ورزشی منطقه آزاد انزلی بوده است.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی تاکید کرد: جذب سرمایه‌گذار خارجی در صنعت گردشگری‌؛ جذب سرمایه‌گذاران در حوزه‌های زیرساخت‌های گردشگری یعنی ساخت مراکز تفریحی و اقامتی‌، از دیگر برنامه محقق شده سازمان منطقه آزاد انزلی در دولت تدبیر و امید است که بر این اساس طی این مدت دو شهرک توریستی اقامتی و چندین مجموعه بوم‌گردی با حمایت و مشاوره سازمان توسط بخش خصوصی مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.

مهدوی سعیدی، گفت: در این میان مهم‌ترین زیرساخت‌های گردشگری در سال‌97 افتتاح شد که بزرگترین آن آکواریوم و مجموعه باغ خزندگان کشور بود که با سرمایه‌گذاری 30میلیون یورویی سرمایه‌گذار ترکیه مورد بهره‌برداری قرار گرفته و هم‌اکنون به یکی از برندهای گردشگری شمال کشور تبدیل شده است‌‌.

منطقه آزاد انزلی‌؛ قطب بزرگ جشنواره‌های فرهنگی ـ هنری

وی در ادامه به برگزاری جشنواره‌های مختلف در منطقه آزاد انزلی اشاره کرد و اذعان داشت: منطقه آزاد انزلی از سال‌ 93 تاکنون به عنوان یکی از قطب‌های برگزاری جشنواره‌های مختلف فرهنگی، هنری و مسابقات ورزشی در سطح ملی و بین‌المللی، جایگاه خود را تثبیت نموده است. ازجمله مسابقات ورزشی می‌توان به برپایی رقابت‌های شطرنج بین‌المللی جام خزر و جام ستارگان جهان، مسابقات رزمی کاسپین کاپ، تور جهانی والیبال ساحلی و ده‌ها مسابقات ورزشی ملی در رشته‌های مختلف اشاره کرد. از سوی دیگر جشنواره‌های مختلف در فصول بهار و تابستان‌، جشنواره اقوام، جشنواره ملی زیبایی اسب کاسپین، جشنواره‌های مختلف فرهنگی-هنری و زیست محیطی و همایش‌های مختلف علمی-پژوهشی نیز در این مدت در دستورکار سازمان منطقه آزاد انزلی قرار گرفته است.

اجرای طرح‌های اجتماعی مهم در منطقه آزاد انزلی

مهدوی سعیدی، درخصوص طرح‌های اجتماعی ایجاد شده در منطقه آزاد انزلی اظهار داشت: از دیگر شاخص‌های عملکردی قابل دفاع سازمان منطقه آزاد انزلی در این دولت باید به طرح‌های عمران روستایی و ارتقای شاخص‌های زندگی ساکنین روستاهای منطقه اشاره کرد. از سوی دیگر به منظور افزایش کمی و کیفی نیروی انسانی جویای کار و فراهم نمودن شرایط خوداشتغالی، این سازمان اقدام به برگزاری دوره‌های مختلف آموزشی صنایع دستی‌، کشاورزی، فرهنگی-هنری و مشاغل صنعتی نموده است؛ دوره‌هایی که در قالب تفاهم‌نامه‌های منعقده با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور به اجرا درآمد و به منظور فراهم نمودن فرصت خود‌اشتغالی نیز تفاهم‌نامه همکاری با صندوق کارآفرینی امید منعقد شد که براساس آن وام‌های خوداشتغالی به واجدین شرایط تقدیم شد. تکمیل کننده این برنامه، برگزاری نمایشگاه جهت فروش کالاهای تولید شده فعالین صنایع دستی در منطقه آزاد انزلی است‌.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی، درخصوص برنامه‌های منطقه متبوع خود برای جذب گردشگر نیز گفت: هم‌اکنون ما در گفت‌وگوهایی مقدماتی با برخی از سرمایه‌گذاران جهت تحقق برخی از تاسیسات گردشگری در منطقه مانند توسعه بوم‌گردی و تاسیسات رفاهی هستیم.

توسعه گردشگری منطقه آزاد انزلی با وجود تحریم و کرونا

مهدوی سعیدی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه چگونه می‌توان بحث گردشگری را با توجه به شرایط تحریم و بیماری کرونا دوباره رونق داد، گفت: همان طور که مستحضر هستید ظهور کرونا با مدل و پیچیدگی‌های بسیار ازجمله حوادث اخیر بود که‌ خسارات عدیده سهمگینی را متوجه صنعت گردشگری جهان و خاصه ایران کرد که شاید ترمیم اندک آن از طریق دیجیتال و فضای مجازی در حال اجرا است. به هر حال با ایجاد تمهیدات و الزاماتی که جهان در حال انجام آن است باید بسترهای لازم را برای این کار در منطقه ایجاد کرد؛ ما نیز با رایزنی‌های متنوع در حال بستر‌سازی این مهم از طریق ممکن هستیم.

منطقه آزاد انزلی به دنبال تدبیری جدید برای امور گردشگری

وی در ادامه درخصوص اهمیت بحث جذب گردشگری و عدم نگاه صرف به تجاری بودن مناطق آزاد تصریح کرد: اخیرا حضور معاونت محترم گردشگری دبیرخانه و تیم همراه در منطقه آزاد انزلی تذکر و تاکیدی در این ارتباط بود که همه ظرفیت‌ها را به سمت تجارت و صنعت به معنای متعارف و سخت‌افزار آن نبریم و تدبیری در امور گردشگری داشته باشیم و در این مورد فرصت‌های جدید بیافرینیم.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی،  بر ایجاد تاسیسات گردشگری در انزلی تاکید کرد و گفت: مستحضر هستید که گیلان و خاصه منطقه انزلی از پتانسیل‌های بکر طبیعی خدادادی بسیاری برخوردار است که کار ایجاد تاسیسات گردشگری را با رعایت پرنسیپ‌های زیست محیط بر ما به غایت سهل و آسان می‌کند؛ ما با توجه به این مهمات و دغدغه‌ها در حال توسعه گردشگری مبتنی بر ساحل، دریا و جنگل هستیم.

سعیدی مهدوی در پاسخ به این سوال که برنامه سال جدید سازمان منطقه آزاد انزلی در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و گردشگری چیست، بیان کرد: غایت نیت و همت بنده ادامه و تکمیل پروژه‌های مربوط به گردشگری، فرهنگی و اجتماعی بوده است، در کنار کارهای جدیدی که اکنون در راس کار خود قرار داده‌ام مانند تهیه طرح جامع آموزش‌، شتابدهی صادرات صنایع خلاق، افزایش بنیه‌های صنایع دستی با استقرار پایگاه‌های فروش مبتنی بر صادرات، تجمیع تلاش‌های پراکنده فعالین صنایع دستی در منطقه از طریق جذب ایده‌های خلاق و تقویت سمن‌ها و  شرکت‌های دانش‌بنیان و‌...

وی افزود: برنامه آتی بنده استفاده از راهکارهای گردشگری در دوران کرونا، تشویق، استمرار و استحکام تولیدات محلی و کمک به شناسایی آنها و مدد جستن از نظریات بالنده و ایده‌های راهگشای بنیادهای گردشگری در کشور و خاصه در مناطق آزاد، تقویت گردشگری سلامت و توجه به شرایط زیست محیط و ورزش است.

اقدامات مهم منطقه آزاد انزلی در دوران کرونا

وی در ادامه به فعالیت‌های متنوعی که در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و گردشگری منطقه آزاد انزلی در دوران کرونا در یک سال گذشته برگزار شد اشاره کرد و گفت: در این دوران سعی کردیم کمترین خسارت را شاهد باشیم و همچنان در تلاش هستیم تا جامعه دچار انفعال، استرس و بی‌پروایی نشود.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی‌ تاکید کرد: در یک سال گذشته در همه نشست‌ها در حوزه‌های مختلف از فرهنگی و اجتماعی گرفته تا اقتصادی و گردشگری، به شرایط کرونایی توجه داشته‌ایم و به مباحث سمت و سو می‌دهیم و درصدد هستیم از نظر تئوریکی مباحث را جلو ببریم و عملیاتی کردن آنها را هم متناسب با رویه‌های فکری و نظری دنبال کنیم و تلاش کرده‌ایم نگذاریم این شرایط خللی به حوزه‌های فعال منطقه آزاد انزلی وارد کند.

سعیدی مهدوی اظهار کرد: امروز بیشتر مباحث منطقه چه به لحاظ مباحث نظری و تئوریک و چه به لحاظ اجرایی، متناسب با بحث کرونا جلو می‌رود.

وی خاطرنشان کرد: در بخش گردشگری جلسات متنوعی داشته‌ایم و همچنان راه حل‌های اجرایی برای به حداقل رساندن خسارات گردشگری را پیگیری خواهیم کرد. منطقه آزاد انزلی در این مدت تسهیلات خوبی را برای مشاغل آسیب دیده از کرونا در نظر گرفته است خصوصا در صنعت گردشگری این تسهیلات با کمک بانک‌ها اختصاص داده شد.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی‌ افزود: از جلسات مهم و تاثیرگذاری که داشتیم امضای تفاهم‌نامه همکاری سازمان منطقه آزاد انزلی و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور در راستای توانمندسازی جوامع محلی و نیروی کار بود که به موجب آن ارتقای سطح مهارت‌های فنی ساکنین منطقه و جویندگان کار فاقد مهارت، بالا بردن میزان بهره‌وری نیرو‌های شاغل در سطح منطقه با رویکرد اشتغال پایدار، شناسایی نیاز‌های آموزشی متناسب با مشاغل جدید و پیشرفت‌های علمی براساس ظرفیت‌های موجود در سطح منطقه و در نهایت ارتقای توانمندی‌های گردشگری منطقه آزاد انزلی و ارائه خدمات بهتر به گردشگران داخلی و خارجی مدنظر قرار گرفت.

مهدوی سعیدی اضافه کرد: علاوه بر آن تفاهم‌نامه‌ دیگری با صندوق کارآفرینی امید کشور با هدف ساماندهی، توانمندسازی و حمایت از ایجاد فرصت‌های کسب و کار‌های خانگی خرد و کوچک امضا شد و با حضور رئیس صندوق کارآفرینی، اعتبارنامه‌ای را تعیین کردیم تا بتوانیم مبالغی را جذب کنیم که سقف اعتبار تعیین شده برای تفاهم‌نامه 100میلیارد ریال خواهد بود که از محل منابع صندوق کارآفرینی امید به طرح‌های معرفی شده از سوی سازمان منطقه آزاد انزلی در قالب ضوابط صندوق تخصیص خواهد یافت و سقف تسهیلات مرتبط با هر یک از کسب و کار‌های معرفی شده در حوزه‌های خانگی، خوداشتغالی و کارفرمایی یک میلیارد ریال است که پس از طی مراحل اداری پرداخت می‌شود.

وی عنوان کرد: این دو جلسه را می‌توان نقاط عطفی در روز‌های کرونا دانست که می‌توانند برای کسب و کار‌های کوچک و جوامع محلی مفید باشند.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد انزلی افزود: در زمینه‌های اجتماعی نیز فعالیت‌های قابل توجهی در سازمان انجام می‌شود. نشست هایی با مباحث روانشناسی اجتماعی و روانشناختی مواجهه با بیماری‌های سهمناک مطرح می‌شود و متخصصان در این موارد توضیحاتی می‌دهند و راهنمایی‌های لازم در اختیار افراد قرار گرفته است که همه این موارد با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی صورت گرفت.

مهدوی سعیدی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در ایام نوروز چه برنامه‌هایی فرهنگی و اجتماعی در این منطقه برگزار شد، گفت: برنامه‌ها بسیار جذاب و متنوع بود؛ اجرای مسابقات فیلم با تکیه به فرهنگ نوروز و مسابقه عمومی مجازی نقاشی با عنایت به قصص قرآن و مسابقه خوانندگی و اجرای برنامه جذاب ترنم بهار به مدت پانزده روز پخش مستقیم آن در شبکه استانی با همکاری صدا وسیما و هنرمندان‌ کشور در فضای بزرگ گنبد آبی، استقرار رادیو محیطی برای ارائه خدمات نوروز با رویکرد فرهنگی و اجتماعی به رسم و رسوم محلی، برگزاری نمایشگاه فرهنگی به مدت دو هفته، استقرار خدمات پزشکی و چادرهای عرضه محصولات‌کرونایی به قیمت نازل و کارهای ریز و درشت دیگر از برنامه‌های ما در ایام تعطیلات با توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی به واسطه بیماری کرونا و شیوع آن به مردم منطقه بوده است.

وی در پایان در پاسخ به این سوال که برنامه و اهداف منطقه آزاد انزلی براي تحقق شعار سال که توسط رهبر معظم انقلاب امگذاری شده است، در حوزه‌های گردشگری جهت پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی چیست، تاکید کرد: موانع بسیاری در تحقق برنامه‌ها خاصه در ارتباط با گردشگری وجود دارد که ما به صورت پویا و برنامه‌محور درصدد اجرای آن هستیم. برخی از این پلت‌فرم‌ها و سیاست‌ها ازجمله ایجاد و اجرای پنجره واحد در دبیرخانه و ‌مناطق کمک خوبی در پیشبرد امور می‌کند؛ البته هنوز در تکوین گردشگری موانع فکری و فرهنگی عدیده‌ای در کشور وجود دارد که از طریق ترویج آموزش و القای فرهنگ درست و هکذا لابی‌های عالمانه و دوستانه می‌توان قسمت‌های مهمی از آن را با سعه‌صدر حل نمود در شرایط تحریم و تهدید باید به گردشگری به عنوان یک امکان خاص و یک فرصت طلایی استراتژیک بی‌بدیل برای عبور کشور از مضایق موجود نگاه کرد که ما هم در حال ایفای وظایف سازمانی خود در این چارچوب هستیم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.

سخن پایانی؛

مناطق آزاد کشورمان می‌بایست بر ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موجود خود تمرکز بیشتری داشته باشند و به حوزه‌هایی همچون صنایع دستی، صنایع خلاق و ظرفیت‌های بوم‌گردی و گردشگری منحصر‌به‌فرد هر منطقه توجه بیشتری نمایند.

ضمن اینکه باید ظرفیت‌ها و زیر‌ساخت‌های فرهنگی را لازمه توسعه اقتصادی در مناطق آزاد دانست و قطعا سرمایه‌گذاران مناطقی که به لحاظ سرانه آموزش، کیفیت‌، سلامت و بهداشت در سطح بالاتری قرار دارند را به منظور سرمایه‌گذاری انتخاب کرده و با توجه به این امر، علاوه بر افزایش سطح رفاه عمومی، برای جوامع محلی فرصت شغلی مناسبی فراهم خواهد شد.

مهم‌تر از همه باید توجه داشت که توانمندسازی جوامع محلی لازمه فعالیت فرهنگی و اجتماعی هر منطقه آزاد است. با توانمند‌سازی جوامع محلی، برگزاری دوره‌های آموزش کسب و کار و توسعه تولید و عرضه محصولات صنایع دستی و دیگر تولیدات این حوزه، علاوه بر تشکیل صنوف و برگزاری رویدادهای ملی و بین‌المللی به منظور عرضه توانمندی‌ها سطح درآمد، رفاه و امنیت اجتماعی نیز افزایش می‌یابد.