ماکو در شمالی‌ترین نقطه آذربایجان غربی و در میان کوه‌ها و صخره‌های بلند قرار گرفته است. به دلیل همین موقعیت، بسیاری از خانه‌ها در کوهپایه ساخته شده و همین امر خطرات زیادی برای اهالی ایجاد کرده است و هر لحظه احتمال سقوط تخته‌سنگ روی خانه‌های مردم وجود دارد.
به گزارش فرینا، نزدیک به ۲ دهه از طرح انتقال اهالی منطقه پرخطر از لحاظ احتمال سقوط تخته‌سنگ به محل جدید می‌گذرد، اما به دلیل برخی اشتباهات راهبردی مسئولان، نرخ بهره بالای بانکی و وجود معارض برای زمین‌های جدید طرح انتقال خانه‌های زیرکوهی تنها ۱۵ درصد پیشرفت داشته است.
اهالی مناطق خنجرخان، پست‌خانه، قاسم‌آباد و... که مناطق پرخطر از لحاظ احتمال ریزش تخته‌سنگ شناخته می‌شوند، به همشهری می‌گویند: طرح انتقال خانوارها به منطقه جدید دیگر بیشتر یک وعده بی‌سرانجام است. هر چند مسئولان تلاش‌های خودشان را انجام می‌دهند، اما اهالی یک خروجی مشخص می‌خواهند. یک بار می‌گویند وام می‌دهیم اما آنقدر نرخ سود بانکی بالاست که باید سال‌ها قسط پرداخت کنیم و اصلا با این بهره‌ها نمی‌توانیم وام بگیریم. یک بار می‌گویند سندهای زمین‌های جدید که باید تا این موقع آماده می‌شده، آماده نیست. به صورت خلاصه در هر برهه‌ای روند کار به گونه‌ای بوده است که در ۲ دهه گذشته تنها بخش محدودی از ساکنان مناطق پرخطر امکان جا‌به‌جایی داشته‌اند.
بهره‌های بالای بانکی، مانع تحقق طرح انتقال
فرماندار ماکو درباره اقدامات انجام‌شده برای انتقال خانوارهای ساکن در مناطق پرخطر به محل جدید می‌گوید: در اجرای مصوبات هیات دولت برای ساماندهی خانه‌های زیرکوهی در سال ۸۶ بیش از 2 هزار و 220 خانوار در محدوده خطر شناسایی شده‌اند.
«شاهین علیزاده» با اشاره به آغاز اقدامات انجام‌شده برای ساماندهی خانه‌های زیرکوهی در سال ۸۸ اظهار می‌کند: بنیاد مسکن با همکاری اداره کل مسکن و شهرسازی استان، ۱۹۵ واحد آپارتمان ساخته و تحویل برخی خانوارهای واجد شرایط داده است. در ادامه اجرای این طرح مبلغ ۵ میلیون تومان هم از محل مدیریت بحران استانداری به حساب خانوارها واریز شد و زمین باغ داداشخانی که خارج از محدوده خطر بود، برای انتقال خانه‌های زیرکوهی به شهرداری داده شد. از بابت سهم شهرداری ۱۵۵ قطعه زمین ۱۵۰ متری و معادل آن مبلغ ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان نیز به حساب شهرداری ماکو واریز و تعداد ۱۱۰ قطعه از بابت سهم دولت از سوی اداره مسکن و شهرسازی به صورت مشاع دو خانواری در بین واجدان شرایط قرعه‌کشی و تخصیص داده شد.
وی ادامه می‌دهد: آن زمان سندهای این زمین از سوی شهرداری صادر نشد و متقاضیان هم نتوانستند از وام‌های مسکن مهر استفاده کنند. سرانجام در سال ۹۵ با همکاری فرمانداری، سازمان منطقه آزاد ماکو و شهرداری با رفع مشکل معارضان و رفع تداخل پلاک‌های زمین داداشخانی، سند شش‌دانگ زمین‌های تفکیکی صادر شد که هر چند این سال‌ها زمان‌بر بود، اما گام بسیار مثبتی برای حل مشکلات به شمار می‌رود.
علیزاده با اشاره به مشکلات ایجادشده برای مردم، بیان می‌کند: اداره کل راه و شهرسازی در سال‌های ۹۱ و ۹۲ به تعداد ۱۷۶ قطعه دو خانواری با اشخاص قرارداد بسته و آنها نیز با اخذ پروانه رایگان نسبت به اجرای فوندانسیون و تعدادی نیز اجرای اسکلت اقدام کرده‌اند که این پروژه به دلیل نبود تسهیلات دولتی با بهره پایین راکد مانده است.
این مسئول درباره این‌که چرا مردم از طرح انتقال با وجود تخصیص زمین استقبال نمی‌کنند، می‌گوید: بسیاری از اهالی که در محدوده خطر خانه ساخته و زندگی می‌کنند از توان مالی پایینی برخوردار هستند و این موضوع هم باعث می‌شود نتوانند وام با نرخ بهره بالا بگیرند. این امر نیز سبب شده است امکان انتقال به منطقه جدید ضعیف شود. البته در سفر اخیر رئیس‌جمهوری و هیات دولت به استان، با پیگیری استاندار مقرر شد تسهیلات با نرخ ۱۲ درصد به متقاضیان پرداخت شود که امیدواریم تاثیر مطلوبی بر سرعت انتقال خانوارها بگذارد.
فرماندار ماکو با اشاره به خطرات موجود برای مردم اظهار می‌کند: همیشه خطر سقوط سنگ‌ها برای مردم این مناطق وجود دارد، اما در هنگام بارش باران و برف به دلیل نشست زمین احتمال حادثه نیز بیشتر می‌شود. به گفته علیزاده، به دلیل مشکلاتی که اشاره شد و با وجود همه اقدامات انجام‌شده، طرح انتقال خانوارهای در معرض خطر تنها ۱۵ درصد پیشرفت داشته است.
اعلام آمادگی مردم برای انتقال
شهردار ماکو هم در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری اظهار می‌کند: چند روز پیش برخی از خانواده‌هایی که در محل‌های پرخطر زندگی می‌کنند به شهرداری آمده و آمادگی خود را برای انتقال به منطقه جدید اعلام می‌کردند، اما از موانع متعدد نیز گلایه داشتند. حالا نوبت ما مسئولان است که موانع را از پیش پای آنها برداریم.
«نعمت محرم‌پور» ادامه می‌دهد: مهم‌ترین تقاضای مردم پرداخت تسهیلات با بهره کم است که امکان بازپرداخت آن را داشته باشند. بنده نیز پیگیری‌های لازم را با اداره کل راه و شهرسازی انجام دادم و امیدواریم تا یک ماه آینده اهالی بتوانند از وام‌های با نرخ بهره مناسب استفاده کنند.
به گفته محرم‌پور، هر چند همیشه احتمال خطر وجود دارد، اما در سال‌های گذشته مناطقی که احتمال خطر بسیار بالایی داشت، از سکنه خالی و در برج آسمان ساکن شده‌اند. شهردار ماکو تاکید می‌کند: هفته گذشته جلسه‌ای با حضور مدیر کل مدیریت بحران، نماینده شهردار و فرمانداری و چند مسئول شهرستانی دیگر برگزار شد. بر این اساس نقاطی که احتمال سقوط سنگ از آنجا می‌رود بازدید و اقدامات پیشگیرانه با حفر خندق انجام شده است تا اگر سنگی هم از جای خود رها شد، در آن خندق گیر بیفتد.
ماکو، پیشانی ایران
منطقه آزاد ماکو در شمال غربی‌ترین نقطه جغرافیایی ایران و در همسایگی کشورهای ترکیه، آذربایجان و ارمنستان واقع است و یکی از 7 منطقه آزاد ایران به شمار می‌رود. آنچه شهر ماکو را از دیگر شهرهای ایران متمایز ساخته، موقعیت طبیعی خاص آن است. هرگاه نام ماکو به زبان می‌آیند ناخودآگاه سنگ و کوه‌های مرتفع به ذهن انسان خطور می‌کند. این شهر با مردمانی خونگرم در شمالی‌ترین نقطه کشور قرار دارد که عنوان پیشانی ایران را به خود اختصاص داده است. ماکو، لقب شهر سنگی یا داش ماکو به خود گرفته است که از سمت غرب و شرق نیز به جلگه‌های قلعه دره سی و چای باسار منتهی می‌شود. آب و هوای ماکو در تابستان گرم و معتدل و در زمستان سرد و همراه با بارش برف و باران است.
**منبع: روزنامه همشهری