افتتاح شهرک صنعتی مشترک ایران و هند در چابهار

تجارت ایران و هند بافاصله چشمگیری از ظرفیت‌های دو طرف در آمارها مشاهده می‌شود، به‌نحوی‌که این رقم بین 2/5 تا 4میلیارد دلار است که این حجم برای اقتصاد دو کشور رقم پایینی است. 
هند که در زمان تحریم با جدیت ایران را همراهی می‌کرد و جزو شریکان پایدار به شمار می‌رفت، به صندوقچه‌ای از پول ایران تبدیل‌شده بود که البته سودی هم به آن اختصاص نمی‌داد و در تمام این سال‌ها از آن بهره برده است. بعد از تحریم‌ها به‌یک‌باره خبر رسید که ایران تصمیم دارد تمام پول خود را از هند خارج کند؛ بر همین اساس مقامات هندی درخواست کردند بخشی از پول در هند بماند و وزیر امور خارجه نیز در سفر تابستان سال گذشته خود به این کشور آسیایی مذاکراتی دراین‌باره داشت و گفت سعی می‌کنیم بخشی از پول ایران را در هند سرمایه‌گذاری کنیم و از این کشور خارج نکنیم. به گفته کارشناسان مبادلات تجاری ایران و هند در 2 تا 3 سال آینده می‌تواند دو برابر شود، این در حالی است که تاجران دو کشور باید روابط بیشتری باهم برقرار کنند و سطح مبادلات را افزایش دهند. در همین زمینه شهرک صنعتی ایران و هند در منطقه آزاد چابهار تاسیس شد تا تجارت دو کشور از سهولت بیشتری برخوردار باشد و شورای بازرگانی ایران و هند نیز بتواند روابط تاجران دو طرف را پررنگ‌تر کند.
در این میان مقامات هندی انتظار مبادلات تجاری حدود 10 برابری میزان تجارت کنونی ایران و هند را دارند، به‌نحوی‌که برخی از آنها از الزام مراودات 30میلیارد دلاری سخن گفته‌اند. در تازه‌ترین آمار تجارت ایران و هند شاهد رقم بیش از 4میلیارد دلاری در 10 ماه نخست امسال بوده‌ایم.
از سویی دیگر، در یکی، دو روز گذشته خبری منتشر شد که هنوز هیچ مقام ایرانی دراین‌باره اظهارنظری نکرده و اصلا اطلاعی از آن نداشته‌اند. این خبر حاکی از معافیت مالیاتی پول نفت ایران در هند است که در آن عنوان شد: سازمان مالیاتی (CBDT) هند باهدف افزایش تجارت دهلی‌نو با تهران، پولی که بابت واردات نفت به ایران پرداخت می‌شود را از مالیات معاف کرد. به گزارش ایسنا، این تصمیم باگذشت اندکی بیش از یک سال از لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران گرفته شد و بانک خصوصی IndusInd نیز برای تسهیل همه مبادلات مربوط به ایران اعلام آمادگی کرده است.
به گفته آجی‌ساهای، مدیرکل فدراسیون سازمان‌های صادرات هند، معافیت از مالیات تکلیفی شرکت ملی نفت ایران را تشویق می‌کند بخشی از پولی که برای صادرات نفت از هند دریافت می‌کند را در این کشور نگه دارد تا سپرده‌ای که این شرکت با مکانیزم پرداخت به روپیه در هند دارد، افزایش پیدا کند، چراکه درحال‌حاضر این سپرده به‌سرعت روبه کاهش است.
در زمان تحریم ایران و هند توافق کرده بودند بخشی از پولی که دهلی‌نو بابت خرید نفت از ایران پرداخت می‌کند، در بانک هندی یوکو (UCO) نگهداری شود و در مقابل ایران هم که نمی‌توانست پول خود را از این کشور خارج کند از هند واردات انجام می‌داد، حالا اما با رفع تحریم‌های ناعادلانه علیه ایران، هند درخواست کرد که ایران تمام پول خود را از هند خارج نکند.
در سال مالی 2016میلادی ارزش تجارت میان هند و ایران به بیش از 9میلیارد دلار رسید که از این رقم، 6/3میلیارد دلار واردات هند از ایران بود که 4/5میلیارد آن مربوط به واردات نفت است و صادرات هند به ایران هم 2/7میلیارد دلار ثبت شد. درحال‌حاضر تجارت دوجانبه کمتر از سطح 16/2میلیارد دلاری است که در سال 2012-2011میلادی به ثبت رسید. در مدت یادشده صادرات هند 2/4میلیارد دلار و واردات از ایران 123/8میلیارد دلار بود.

رابطه برد-برد

عضو هیات‌رئیسه شورای بازرگانی ایران و هند از تاسیس یک شهرک صنعتی مشترک با هند در منطقه آزاد چابهار خبر داد و گفت: قطع به‌یقین روابط ایران و هند بعد از لغو تحریم‌ها و اجرای برجام، شکل جدیدی به خود گرفته، به طوری که بعد از برجام هیات‌های بسیاری از این کشور به ایران آمدند که تمایل به سرمایه‌گذاری، فروش کالا و راه‌اندازی نمایندگی در ایران داشته و دارند.
پرهام رضایی در گفت‌وگو با گسترش تجارت تصریح کرد: آخرین دستاورد این رفت‌وآمدها و مذاکرات با هندی‌ها احداث شهرک صنعتی در منطقه آزاد چابهار بانام شهرک صنعتی ایران و هند بود که قرار است از تاجران ایرانی و هندی دعوت کنیم در این شهرک به فعالیت بپردازند.
به گفته وی، موافقتنامه‌ای میان شورای بازرگانی ایران و هند و منطقه آزاد چابهار امضا شد که براساس آن 300 هکتار زمین در اختیار ما قرار داده شد. در این شهرک قرار است تجارت بین دو کشور یا حتی با کشورهای دیگر توسعه یابد و کارخانه‌های جوینت‌ونچری با مشارکت ایران به‌صورت 100درصد مالکیت شخصی سرمایه‌گذار ایجاد شود.
عضو هیات رئیسه شورای بازرگانی ایران و هند بابیان اینکه تصمیم داریم روابط بین تاجران دو کشور را پررنگ‌تر کنیم، تصریح کرد: براساس آمار در 10ماه ابتدایی امسال، ایران 2میلیارد و 300میلیون دلار صادرات به هند داشت و در مقابل یک‌میلیارد و 800میلیون دلار کالا از هند وارد کرد.
رضایی ادامه داد: در سال 94 این رقم کمتر بود، به‌نحوی‌که میزان صادرات به هند 2میلیارد و 100میلیون دلار و واردات از آن یک میلیارد و 600میلیون دلار ثبت شد. وی با اشاره به سفر وزیر امور خارجه به هند در تابستان 94 گفت: در آن زمان مذاکراتی انجام شد مبنی‌بر اینکه ایران بخشی از پول نفت خود را از هند خارج نکند و آن را در این کشور سرمایه‌گذاری کند.
عضو هیات رئیسه شورای بازرگانی ایران و هند تاکید کرد: به پولی که ایران در «یوکو بانک» دارد سودی تعلق نمی‌گیرد. از آنجایی که در زمان تحریم‌ها نمی‌توانستیم پول خود را از هند خارج کنیم این پول در این کشور نگهداری می‌شد. بعد از تحریم‌ها هند به‌نوعی نگرانی از خروج کل پول ایران از بانک‌های هند را داشت که آقای ظریف در سفر خود به هند قولی مبنی بر خروج بخشی از پول ایران از هند داد، زیرا در زمان تحریم‌ها، هندی‌ها تعامل خوبی با ما برقرار کرده بودند. درواقع قرار بود بخشی از پول در هند بماند و ایران در آنجا سرمایه‌گذاری کند.
به گفته وی، در این صورت هر دو طرف سود خواهند برد. طرف ایرانی از پرداخت نشدن سود سپرده ایرانی در بانک‌های هندی انتقاد می‌کرد و هند هم اعلام کرده بود من فقط این پول را نگه می‌دارم و سودی به آن تعلق نمی‌گیرد؛ ایران هم که نمی‌توانست پول را خارج کند، بر همین اساس سال‌ها بدون سود پول ایران در هند ماند. ضمن اینکه تاجران زیادی هم نداشتیم که بخواهند از هند کالا بخرند؛ درنتیجه تا حدودی از این داستان سوءاستفاده شد.

یک گام دیگر برای تجارت ترجیحی

مدیرکل دفتر بازرگانی کشورهای آسیا و اقیانوسیه از دور بعدی مذاکرات با هند در راستای تجارت ترجیحی با این کشور خبر داد و گفت: با هند توافق کردیم در 19 تا 21 فروردین 96 دور بعدی مذاکرات موافقتنامه تجارت ترجیحی را برگزار کنیم.
سیدمجتبی موسویان‌ریزی در گفت‌وگو با گسترش تجارت تصریح کرد: قرار شد همزمان با این نشست، دومین نشست کمیته مشترک تجاری را در تهران برگزار کنیم.
وی ادامه داد: این کمیته در سطح معاونان برگزار می‌شود و آقای مجتبی خسروتاج، رئیس سازمان توسعه تجارت در آن شرکت خواهند کرد. مذاکرات تجارت ترجیحی نیز در همین 3 روز در تهران برگزار می‌شود. 

زهرا طهرانی ـ روزنامه گسترش تجارت