سندهای همکاری مشترک منطقه‌ای و آیورا در چابهار

در بررسی اثرات دیپلماسی اقتصادی این فرایند، ازجمله می‌توان به دو رویداد مهمی اشاره کرد که می‌تواند پیامی برای همه کارآفرینان کشورهای موصوف در آیورا و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای حوزه اقیانوس هند باشد. 

1- درباره توافقاتی که میان سه کشور ایران، هند و افغانستان انجام شد، انعقاد قرارداد مربوط به سه سند همکاری حمل‌ونقل میان سه کشور حائزاهمیت است. قرارداد نخست، مربوط به قرارداد سرمایه‌گذاری هند در بندر چابهار به ارزش ٨٥‌ میلیون دلار و به صورت B.O.T و برای مدت ١٠ سال است.

بر اساس این قرارداد، تجهیزات پایانه کانتینری فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار از سوی شرکت خصوصی هندی تأمین می‌شود. همچنین شرکت هندی به‌عنوان بهره‌بردار و اپراتور در مدت ١٠ سال آینده از این پایانه به صورت مشترک با شرکت ایرانی استفاده می‌کند.

٢-امضای توافق‌نامه با بانک هندی به ارزش ١٥٠‌ میلیون دلار که مقرر شده این مبلغ به صورت فاینانس برای توسعه و اجرای پروژه‌های بندری و دریایی در اختیار ایران قرار گیرد. قبلا سریو استاوا، سفیر هندوستان در ایران نیز از تعیین یک خط اعتباری یک‌‌میلیارد‌دلاری از سوی دولت هند برای کشور ایران خبر داده و گفته بود بندر چابهار یکی از بنادر مهم برای هند به منظور افزایش سطح روابط تجاری با ایران است که در توسعه این منطقه، دولت هندوستان بیش از ٣٠٠‌ میلیون دلار برای سرمایه‌گذاری در این بندر در نظر گرفته است.

او از فراهم‌شدن زمینه ارائه تسهیلاتی همچون یوزانس (یوزانس نوعی از اعتبارات اسنادی است که در آن فروشنده کالا به خریدار مهلتی می‌دهد تا بتواند در این فاصله وجه اعتبار را بپردازد) از طریق چند بانک هندی به واردکنندگان ایرانی خبر داد. هزینه این تسهیلات ١٠ درصد است که مدت‌دار بوده و در سه تا شش ماه قابل‌پرداخت خواهد بود.

٣-امضای تفاهم‌نامه سه‌جانبه حمل‌ونقل و ترانزیت کالا با مشارکت سه کشور ایران، هند و افغانستان برای افزایش ترانزیت و توسعه حمل‌ونقل دریایی با محوریت بندر چابهار که در مسیر ایران از طریق هند، افغانستان و آسیای میانه انجام می‌شود. از طرف ایران و هند، وزرای راه و شهر‌سازی و راه و حمل‌ونقل برای انجام کار تعیین شده‌اند.

فرآیند اجرائی‌سازی این تفاهم‌نامه پس از شکل‌گیری دبیرخانه آن و تعریف اقدامات اجرائی انجام خواهد شد. البته تسریع در این فرایند از جمله مهم‌ترین کارهای این کشورها خواهد بود.

قابل‌توجه است که سرمایه‌گذاری هند در توسعه بندر چابهار و تجهیز آن در واقع نمادی برای همکاری بین دو کشور هند و ایران است، به‌ویژه آنکه چابهار مبدأ کریدور بین‌المللی ترانزیتی میان جنوب- شرق و جنوب- شمال خواهد بود و با اتمام احداث راه‌آهن بین زاهدان و زاهدان -سرخس، این مسیر ریلی می‌تواند به نقطه اتصالی بین کشورهای مختلف از هندوستان و افغانستان گرفته تا کشورهای آسیای میانه و منطقه قفقاز و شرق اروپا تبدیل شود.

با توجه به امضای سندهای همکاری بالا و برگزاری اجلاس آیورا موسوم به اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند که با حضور اعضا در سی‌ام و سی‌ویکم اردیبهشت ١٣٩٥ در منطقه آزاد چابهار برگزار شد.

انجام تمهیدات لازم برای تولید اقلام وارداتی کشورهای هند، افغانستان و سایر کشورهای عضو آیورا در منطقه آزاد چابهار و صادرات آنها به کشورهای مربوطه می‌تواند زمینه‌های مناسبی را برای توسعه همکاری‌های اقتصادی و تقویت زیرساخت‌های تجاری در بندر چابهار مهيا و توسعه برد- برد را برای این کشورها به‌ویژه ایران و هند فراهم کند. از این رو، بندر چابهار نماد همکاری مشترک این کشورها برای استفاده و به فعل درآوردن فرصت‌های منطقه‌ای خواهد بود که به‌تدریج از محاق در می‌آید.

منبع: روزنامه شرق