پارک‌های علم و فناوری از مزایایی همچون مناطق آزاد برای سرمایه‌گذاری برخوردارند.
سرمایه‌گذاری برای تولید محصول در پارک‌های علم و فناوری همراه با ایده‌های جدید و منحصر به فرد است اما سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد برای فناوری‌هایی است که از قبل در کشور وجود داشته است. از آنجایی که وجود ظرفیت‌های مناسب در مناطق آزاد و نیروی انسانی خلاق در پارک‌های علم و فناوری می‌تواند سرآغازی برای تولید متناسب با بازارهای جهانی باشد از این‌رو مسئولان دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد از سال گذشته به فکر راه‌اندازی پایگاه مدیریت فناوری برای ارتباط بیشتر پارک‌های علم و فناوری با مناطق آزاد افتادند تا پیوندی بین صنایع و سرمایه‌گذار با استفاده از سیاست‌های مبتنی بر دانش‌بنیان و نوآوری برقرار باشد.
لزوم تغییر قوانین سرمایه‌گذاری مناطق آزاد
سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد به‌ویژه سرمایه‌گذاری خارجی باید همراه با انتقال فناوری باشد. انتقال فناوری با استفاده از سرمایه‌گذاری می‌تواند به رشد پارک‌های علم و فناوری کشور کمک کند. با توجه به اینکه از سال ۷۲ تاکنون از حجم سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد کاسته شده انتظار می‌رود با تشکیل مجلس دهم در قوانین مناطق آزاد به‌ویژه قوانین سرمایه‌گذاری که رنگ باخته است، تغییراتی حاصل شود. از طرفی سازمان‌ها و مراکز سرزمین اصلی نباید خود را رغیب مناطق آزاد بدانند. از آنجایی که معافیت‌هایی برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شده باید تلاش کنیم با جذب سرمایه‌گذاران و کاهش قیمت تمام شده محصولات، حجم سرمایه‌گذاری را در مناطق آزاد بالا ببریم.
دکتر عبدالرسول خلیلی، کارشناس مناطق آزاد در حوزه فناوری پیشرفته ضمن تایید این موضوع با بیان اینکه از سال گذشته برای ارتباط بهتر مناطق آزاد با پارک‌های علم و فناوری در دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد پایگاه مدیریت فناوری راه‌اندازی شده به صمت گفت: با ارتباط مناطق آزاد با پارک‌های علم و فناوری می‌توان پیوندی را بین صنایع و سرمایه‌گذار ایجاد کرده و در نهایت تجارت را نیز رونق بخشید. از طرفی باید بر رشد پارک‌های علم و فناوری در مناطق آزاد تاکید بیشتری شود. هم‌اکنون در جزیره قشم پارک علم و فناوری وجود دارد و منطقه آزاد اروند نیز تفاهمنامه‌ای را با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای راه‌اندازی پارک علم و فناوری به امضا رسانده است زیرا با ایجاد این پارک‌ها و سیاست‌های مبتنی بر شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآوری می‌توان بازارهای هدف اقتصادی کشور را تقویت و اقلام تولید را متناسب با بازارهای صادراتی تنظیم کرد.
کارشناس مناطق آزاد در حوزه فناوری پیشرفته به حمایت‌های مالی برای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین بحث معافیت در مناطق آزاد معافیت ۲۰ساله است به این صورت که از زمان ثبت شروع به کار سرمایه‌گذار می‌تواند به مدت ۲۰سال از معافیت مالیاتی برخوردار باشد اما زمانی که صحبت از تقویت تولید می‌شود استراتژی معافیت مالیاتی هم باید مبتنی بر صادرات باشد زیرا وقتی استراتژی جایگزینی واردات است به دنبال معافیت مالیاتی هم نخواهیم بود اما زمانی که به‌دنبال جذب بازار هدف برای صادر کردن کالای تولیدی هستید به‌طور قطع برای کاهش قیمت تمام‌شده معافیت مالیاتی یک امتیاز بسیار مناسب خواهد بود.
او به دیگر معافیت‌های مالیاتی مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: از دیگر اقلام دارای معافیت مالیاتی در مناطق آزاد و پارک‌های علم و فناوری، واردات مواد اولیه و قطعات است. علاوه بر این می‌توان از نیروی انسانی متخصص خارجی برای سهولت فعالیت‌ها نیز استفاده کرد.
مزیت سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری
سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد مزایای بسیاری دارد که شامل مزایای صنعتی، قانونی، گمرکی و منطقه‌ای است. از مزایای سرمایه‌گذاری صنعتی در مناطق آزاد می‌توان به ورود مواد اولیه، قطعات، ماشین‌آلات مورد نیاز کارخانه بدون پرداخت عوارض گمرکی و بندرگاهی، صدور محصولات به خارج از کشور بدون پرداخت عوارض گمرکی و بندرگاه، وجود امکانات و تاسیسات زیربنایی مناسب در شهرک‌های صنعتی، وجود بندرگاه با قابلیت پهلوگیری شناورهایی با ظرفیت ۱۰هزار تن که این ظرفیت به ۳۵هزار تن افزایش خواهد یافت، نرخ‌های مناسب برای مصرف انرژی، آزادی کامل ورود و خروج اصل سرمایه و سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی، آزادی انتقال ارز به خارج بدون هیچ‌گونه محدودیت، ارائه خدمات پولی و بانکی رقابتی توسط بانک‌های خصوصی، دولتی و خارجی، ارائه خدمات بیمه توسط انواع بیمه‌های دولتی و خصوصی اشاره کرد.
از مهم‌ترین مزایای قانونی معافیت مالیاتی به مدت ۲۰سال از تاریخ بهره‌برداری برای تمامی فعالیت‌های اقتصادی، امکان سرمایه‌گذاری خارجی به هر میزان، آزادی ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از آن، امکان انتقال بخشی از کالای تولید شده به سرزمین اصلی بدون پرداخت حقوق گمرکی، پرداخت نکردن حقوق گمرکی برای واردات کالا از خارج به داخل منطقه و از منطقه به خارج کشور همچنین بهره‌گیری از مواد اولیه نفت و گاز به‌عنوان مواد اولیه و سوخت مورد نیاز تمامی فعالیت‌های صنعتی است. علاوه بر این مهم‌ترین مزایای منطقه‌ای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد شامل موقعیت ژئواستراتژیک، همسایگی با کشورهای «سی‌آی‌اس» (کشورهای مشترک‌المنافع)، قابلیت ایجاد ارتباط جاده‌ای و ریلی بین کشورهای شمالی ایران با حوزه خلیج‌فارس در کوتاه‌ترین مسیر است و از مزایای گمرکی سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد نیز ثبت سفارش کالا در منطقه و به‌صورت گشایش اعتبار اسنادی بلندمدت، تخلیه بار توسط نیروی انتخابی صاحب کالا بوده و پس از ترخیص کالا تا ۱۵درصد از دریافتی سازمان بابت تامین قسمتی از هزینه‌های صاحب کالا مسترد می‌شود همچنین صدور گواهی مبدا و صدور قبض انبار قابل معامله برای ارائه به بانک‌هاست. خسرو پیری، مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با صمت نوع سرمایه‌گذاری خارج از محدوده پارک‌های علم و فناوری را سرمایه‌گذاری عادی خواند و گفت: معمولا سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد و خارج از محدوده پارک‌های علم و فناوری، میزان سود و درآمد آن از قبل مشخص است اما سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری با توجه به اینکه محصول تولید شده نتیجه ایده‌های خاص است و برای نخستین بار در کشور تولید می‌شود همراه با ریسک است.
او افزود: هرچند قوانین مناطق آزاد بر پارک‌های علم و فناوری نیز حاکم است اما سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد روی محصولاتی است که فناوری آن از قبل وارد کشور شده و رقابت در بازار برای آن محصول وجود دارد در حالی که سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری روی محصولاتی است که در سطح ملی کاملا خاص بوده و فناوری بومی دارند.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به دو مزیت سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری اشاره کرد و گفت: از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری تولید محصول برای نخستین بار و منحصر به فرد بودن آن در کشور است زیرا محصول با ایده‌های جدید شکل می‌گیرد هرچند این نوع سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر است اما چون محصول برای نخستین بار در کشور تولید می‌شود میزان رقابت‌پذیری محصول در آن کمتر است و در صورتی که از قبل برای فروش محصول مشتری به درستی تعبیه شود می‌توان به راحتی بازار را تصاحب کرد. از دیگر مزیت‌های سرمایه‌گذاری در پارک‌های علم و فناوری تولید محصول متکی بر دانش یا دانش‌بنیان است؛ این مزیت می‌تواند نوآوری را در تولید محصول با خود به همراه داشته باشد از این‌رو شانس فروش محصولات پارک‌های علم و فناوری به مقدار قابل توجهی بالا می‌رود.
به گفته پیری برای تجاری‌سازی ایده‌ها در پارک‌های علم و فناوری از مراحل اولیه تا ورود به بازار حمایت‌های مالی انجام می‌شود، علاوه بر این از کارکنان پارک‌های علم و فناوری نیز مالیات اخذ نمی‌شود. زیرا پارک‌های علم و فناوری را افراد متخصص برای دستیابی به فناوری‌های پیشرفته و نوآوری با استفاده از دانش اداره می‌کنند و این در حالی است که هدف از سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد تولید محصول است.
بنابر این گزارش، با توجه به ظرفیت‌هایی که در مناطق آزاد برای سرمایه‌گذاری وجود دارد و از طرفی وجود متخصصان دارای ایده‌های خلاق که پارک‌های علم و فناوری را اداره می‌کنند شرایطی را به وجود آورده که می‌توان با پیوند این دو، قدم بزرگی را برای رسیدن به شعار سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل برداشت.
منبع: روزنامه گسترش صمت