دولت تدبیر و امید جناب آقای روحانی در آستانه دومین هفته دولت بحران مدیریتی اش، توافق‌نامه‌ای را حاصل کرد که توانست آلام بیش از یک دهه‌ای ملتی بزرگ و سلحشور را بکاهد. شرایط حاصل از این توافق نامه آنقدر فراهم شده که امروز شاهد حضور گسترده خیل عظیم سرمایه گذاران از اقصی نقاط دنیا در کشور عزیزمان ایران هستیم.
تمایل گسترده طرفهای خارجی برای حضور و سرمایه گذاری در ایران امری است که نمی‌توان آن را کتمان کرد، هر چند که عده‌ای در صدد زیر سوال بردن برجام باشند و آن را تضعیف و تقبیح کنند. فراهم شدن زمینه‌های جلب و جذب سرمایه‌گذاری‌ها شاید کمترین نتیجه مثبت این توافق باشد که با خود رونق تولید و اقتصاد را در پی دارد.
شاید این تعبیر که فرصت پساتحریم فرصتی برای ورود کالاهای خارجی به ایران و تهدید تولید داخل عنوان می‌شود را نوعی فرافکنی و تضعیف موافقت‌نامه برجام توصیف کرد اما می‌توان با اقدام به موقع در برابر این روند ایستادگی کرد. بزرگترین ظرفیت در این راستا در اختیار مناطق آزاد کشور قرار دارد. مناطق آزاد کشور با بهره‌گیری از امکان جلب و جذب سرمایه‌گذاری سهل و آسان، حتی تا سقف صد درصد، شرایط بهینه‌ای را برای جذب سرمایه‌های خارجی فراهم کنند. امری که در امر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
امروزه شرایط جهانی امکان ایجاد بیشترین میزان مازاد سرمایه در جهان را پدید آورده که نیازمند توجه و مدیریت درست برای بهره‌گیری از این فرصت است. از سوی دیگر سرمایه‌گذاران در صددند سرمایه‌های خود را در مناطقی امن به ودیعه گذارند که حداقل در منطقه خاورمیانه شرایطی بهتر از ایران را نمی‌توانند سراغ بگیرند.
شرایط خاص حاکم بر مناطق آزاد چه در بحث سرمایه گذاری و چه در بحث روادید و چه موضوع مالیات آنچنان فضای مطلوبی را برای سرمایه گذاران پدید آورده که می‌توان با استفاده از مشوق‌های مطلوب در حد اختیار، این فضا را بیشتر از گذشته برای سرمایه گذاران مهیا کرد.
وجود فضای مطلوب کانونی برای سرمایه‌گذاری، فراغ بال مسئولان و هیات مدیره مناطق آزاد را پدید آورده است که بتوانند تلاش‌های مثمرثمری در این مسیر انجام دهند. جلب و جذب سرمایه‌ها در فضای پساتحریم، نخستین و اصلی‌ترین ماموریت سازمان‌های مناطق آزاد به شمار می‌رود تا از این طریق بتوانند گامی در جهت رفع رکود حاکم بردارند.
توسعه و تعمیق روابط و ارتباطات بین‌المللی یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های این اقدام است که می‌توان با دیدارهای دو جانبه و چند جانبه آن را به نحو مطلوبی تقویت کرد. این مساله نیز از سوی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و خود سازمان‌های مناطق آزاد به خوبی پیگیری می‌شود. تلاش برای حضور سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی خارجی در مناطق آزاد و آشنا کردن آنان با ظرفیت‌های موجود در مناطق آزاد در جریان سفرهای پیش رو، گام موثر دیگری در این زمینه است.
مساله‌ای که امروز در جلب و جذب سرمایه‌گذاری خارجی بسیار مهم و حائز اهمیت می‌نماید، اطلاع رسانی و معرفی درست فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشور و مناطق آزاد است. تجارب ماه‌های اخیر نشان داده است که شرکت‌های خارجی که به کشور می‌آیند، بسیار راغب هستند راجع به ایران بدانند چرا که تقریبا 10 سال است که از ایران و وضعیت اقتصادی ایران خبر ندارند و باید به این نکته اذعان کرد که برای سرمایه گذاری در یک کشور خارجی، سرمایه گذار باید در مورد مسایل مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی اطلاعاتی را کسب کند. از این رو باید تمام تلاش‌ها در راستای معرفی مطلوب فرصت‌های سرمایه‌گذاری معطوف شود. در این راستا تعریف برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت معرفی پتانسیل‌ها و برگزاری تورهای تجاری و اقتصادی می‌تواند بسیار راهگشا و سازنده باشد.
از سوی دیگر باید در راستای شناسایی هیات‌های تجاری و رفع موانع برای رفت و آمد این هیات‌ها حرکت کرد؛ امری که از سوی ستاد اقتصادی پساتحریم نیز مورد توجه قرار گرفته است. بحث و رایزنی در فرصت باقی‌مانده تا برداشته شدن تحریم‌ها در ژانویه 2016، می‌تواند به امر انتخاب درست هیات‌ها و سرمایه‌گذاران کمک نماید. موضوع دیگر مورد توجه در این مساله عنایت به این موضوع است که در ابتدا باید موضوع انتقال تکنولوژی و دانش مدیریت را در اولویت قرار داد. امروز یکی از مسائل مبتلابه صنایع کشور عدم بهره‌گیری از دانش روز و تکنولوژی روز دنیاست که سبب شده تولید با کیفیت پائین‌تر و با قیمت بالاتر عرضه شود. از اینرو باید تلاش کرد که سرمایه‌گذاری خارجی به این سمت سوق داده شود.
در مجموع با عنایت به شرایط قانونی حاکم بر مناطق آزاد می‌توان این امید را داشت که با بهره‌گیری از این شرایط برای رونق اقتصادی کشور تلاش کرد و پساتحریم را به فرصتی مطلوب برای رونق اقتصادی تبدیل کرد. البته نه آنگونه که عده‌ای می‌پندارند.
** هاتف پوررشیدی
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان منطقه آزاد ماکو