مناطق آزاد امروز به دلیل نزدیک شدن به زمان رفع تحریم‌ها مورد توجه بسیاری از هیات‌های تجاری برای سرمایه‌گذاری در ایران قرار گرفته و در این میان مسئولان هم سعی در فراهم کردن شرایط قانونی بهتر و ساده‌تر برای این علاقه مندان دارند.
ناصر خرمالی، مدیر امور بانک و بیمه شورای عالی مناطق آزاد کشور، در بخش دوم گفت‌و‌گوی تفصیلی خود با خبرنگار گروه اقتصادی آنا درباره روند ورود بانک های خارجی به مناطق آزاد توضیحاتی را ارائه کرده که در ادامه آمده است.
در دوران پساتحریم استقبال بانک‌ها برای تاسیس شعب در مناطق آزاد چطور بوده است؟
عمده هیات‌هایی که در دوران پساتحریم جسته و گریخته در ایران حضور داشته و قصد سرمایه‌گذاری در ایران را دارند، کشورهای صاحب نام در حوزه اقتصادی هستند. این هیات‌ها برای بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های اقتصادی جلساتی را با ما به عنوان مناطق آزاد داشته‌اند که عمدتاً بحث‌های بانکی نیز در این میان مطرح شده و استقبال خوبی از امکانات بانکی بوجود آمده در مناطق آزاد کردند.
به عقیده من نه تنها در حوزه بانک‌ها در مناطق آزاد بلکه در تمام حوزه‌های سرزمین اصلی نیز به یک سری بررسی‌های اولیه میدانی بسنده شده است. مسئولان سرزمین اصلی و مناطق آزاد باید شرایطی را به وجود آورند تا پس از لغو کامل تحریم‌ها این سرمایه‌گذاران وارد ایران شوند. پس از رفع تحریم‌ها فرصت بسیار خوبی در حوزه بانکی وجود دارد که باعث ورود سرمایه‌گذاران و عملیاتی شدن آن می‌شود.
از آنجا که مقررات این چنینی را از ابتدا خودمان در کارگروه تخصصی بانک‌ها تعیین، تدوین و نهایی کرده‌ایم بنابراین به نظر می‌رسد فرصت خوبی برای شروعی مناسب فراهم شده باشد. این مقررات سکوی پرشی در زمینه جذب و توسعه سرمایه‌گذاران در کشور هم مناطق آزاد و هم سرزمین اصلی است.
حضور بانک‌های خارجی در مناطق آزاد چه میزان به جلب اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی کمک می کند؟
یکی از واهمه‌های هر سرمایه‌گذار اطمینان از نظام یا تراکنش اقتصادی آن جامعه است اما زمانی که بانکی ایجاد و در آن رویه‌های بین‌المللی حاکم می‌شود معمولاً حس روانی خوبی در فرد ایجاد می‌کند.
بر این اساس فعالیت بانک های بین‌المللی و فراساحلی حس اعتماد برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند؟
هر سرمایه‌گذاری که بخواهد چه در مناطق آزاد و چه در سرزمین اصلی کار کند، رویه‌های خاص خود را دارد که منتج به صدور گواهینامه فیپا یعنی مجوز سرمایه گذاری خارجی می‌شود. زمانی که این مجوز اعطا می‌شود پس زمینه‌ای به عنوان گارانتی از سوی دولت برای سرمایه‌گذار ایجاد می‌کند.
در واقع تاثیر این بانک‌ها دو دسته است که یکی بحث روانی موضوع و دیگری نیز بحث قانونی بودن آن است که ما با آن سرمایه‌گذار خارجی را تضمین می‌کنیم.
به نظر شما مجلس برای تسهیل ورود این بانک‌ها می‌تواند به مناطق آزاد کمک کند؟
با توجه به دستورالعمل حضور بانک‌ها در این حوزه مشکل خاصی نداریم و ورود مجلس در این موضوع خاص چندان موضوعیت ندارد. اما طبیعتاً حضور مجلس و تبیین قوانینی که بتواند جذابیت‌های بیشتری برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد کند، نقش موثری خواهد داشت. اکنون ما در حوزه خاص بانک‌ها هیچ مشکلی نداریم که نیاز به حضور مجلس داشته باشد.
مجلس می‌تواند قوانین جذابی که اکنون وجود داشته و قابلیت سرمایه‌پذیری ایجاد می‌کند را نگه دارد و قوانین ناقص را اصلاح یا تدوین کنند.
با توجه به تحریم‌ها و شرایطی که در مناطق آزاد در این مدت وجود داشته است، وضع سرمایه‌گذاری در این مناطق به چه صورت است و فکر می‌کنید در پساتحریم چه تغییری در شرایط این مناطق به وجود آید؟
بحث سرمایه‌گذاری چه در مناطق آزاد ویژه اقتصادی و چه در سرزمین اصلی متاثر از توابع مختلف بوده که مهم‌ترین آن بحث تحریم‌‌هاست بنابراین اگر بخواهیم مقایسه‌ای انجام دهیم، شاید چندان عادلانه نباشد.
طبق بررسی‌هایی که موسسات اعتبارسنجی مانند فیچ انجام داده‌اند، درصد ریسک‌پذیری کشور در حوزه اقتصاد بسیار بالا عنوان شده که سرمایه‌گذار خارجی را در تصمیم‌گیری خود دچار تردید می‌کند. بنابراین امیدواریم با توجه محدود شدن تحریم‌ها این شاخص‌ها رو به مثبت شدن برود.
امکان دارد ورود سرمایه‌گذاران خارجی با اولویت ایرانی‌های خارج از کشور اتفاق بیفتد. یعنی ایرانیان مقیم خارج از کشور منتظر ارتباط گرفتن با شرکت‌های داخلی باشند و به واسطه حضور ایرانی‌های خارج از کشور، شرکت‌های خارجی هم در ایران حضور پیدا کنند.
با توجه به اینکه قرار بود خارجی‌هایی که برای سرمایه‌گذاری وارد سرزمین اصلی می‌شوند با یک شرکت همتای خود در داخل هماهنگ شوند تا سرمایه‌گذاری یک طرفه نباشد، آیا این تدابیر در مناطق آزاد هم اجرایی می‌شود یا سرمایه‌گذاران بدون محدودیت می‌توانند در این مناطق حضور داشته باشند؟
یکی از تفاوت‌هایی که ساختار مقرراتی مناطق آزاد ویژه اقتصادی با سرزمین اصلی دارد همین ساختار مقرراتی است که برای سرمایه‌گذار خارجی ایجاد جذابیت می‌کند. اگر مناطق آزاد و سرزمین اصلی در شرایط برابری باشند، سرمایه‌گذاران علاقه‌ای به حضور در مناطق آزاد نخواهند داشت.
در صورتی که سرمایه‌گذار بتواند در تهران از همان مزیت‌هایی که در مناطق آزاد وجود دارد، بهره‌مند شود دیگر نیازی به سرمایه‌گذاری در قشم نمی‌بیند. بنابراین در قشم، کیش، چابهار و مناطق آزاد دیگر جذابیت‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود سرمایه‌گذار برای ورود به مناطق آزاد علاقه بیشتری نشان دهد.
یکی از این جذابیت‌ها این است که سرمایه‌گذارهای خارجی می‌توانند 100 درصد سهم یک شرکت را داشته باشند و اجازه ورود سرمایه اولیه و خروج اصل و فرع سود هم بدون هیچگونه محدودیتی فراهم است.
این مزیتی است که می‌تواند جذابیت ایجاد کند و همچنین آنها می‌توانند با شرکت‌های داخلی هماهنگ شوند یا با مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی سرمایه‌گذاری خود را در منطقه انجام دهند.
منبع: آنا