بانوان قشم برگهای تاریخ را ورق می زنند

صنایع دستی یکی از افتخارات هر ملتی است که علاوه بر ایجاد اشتغال و افزایش تولید غیروابسته به نفت، به هنرمندان و مخصوصا زنان کمک می کند پیام فرهنگی نسل های متمادی را با ذوق و هنر در قالب محصولات فرهنگی بگنجانند و از این طریق از آداب و سنن خود پاسداری کنند.
جمیله محمدزاده یکی از بانوان هنرمند روستای برکه خلف در جزیره قشم است که صنایع دستی را پل ارتباطی میان خود و گردشگران قرار داده و از این طریق علاوه بر تامین معیشت زندگی، قشم را به عنوان یکی از مراکز مهم تولید صنایع دستی، به گردشگران معرفی می کند.
البته کم نیستند بانوان قشمی که در سالیان اخیر با خوش ذوقی فراوان و پشتکاری مثال زدنی، تلاش های شبانه روزی بسیاری برای ایستادن روی پای خویش و صدور فرهنگ و هویت مردمان سرزمین قشم به سایر نقاط ایران و جهان داشته اند. برای آگاهی از تلاش های بی وقفه، چالش ها وامیدهای پیش رو، گفت و گوییداشتیم با این بانوی هنرمند که در زیر می خوانید.
محمدزاده در مورد صنایع دست تولید شده به وسیله بانوان قشم، گفت: انگشتان هنرمند این بانوان به هنرهایی همچون برقع دوزی، گلابتون دوزی، خوس بافی، زری بافی، کاموا دوزی، شک بافی و برقع سازی، سبد بافی و ... مشغول است.

صدور صنایع دستی هرمزگان به استانهای مختلف
وی ادامه داد: صنایع دستی زنان جزیره قشم به شهرهایی همچون تهران، شیراز وکرمان فرستاده می شود و امیدواریم در آینده های نزدیک تمام ایران صنایع این مردم را بشناسند و با فرهنگ و تاریخ دنباله دار مردمان جزیره آشنا شوند.
بانوی هنرمند قشم، بیان داشت: با توجه به اینکه محصولات تولید شده در حال افزایش است، یک مجموعه تفریحی و گردشگری برای جذب گردشگران، رفاه حال آنان و عرضه مستقیم محصولات در روستای برکه خلف احداث خواهد شد.
محمدزاده ضمن تاکید بر ضرورت وجود مراکز تولید و توزیع صنایع دستی، اضافه کرد: به منظور حمایت از هنرمندان جزیره قشم وجود مجموعه هایی که در آن کارگاه های آموزشی تولید صنایع دستی و فروشگاه های عرضه این محصولات به صورت یکجا قرار داشته باشد ضروریست.
وی ادامه داد: برای راه اندازی این مجموعه زنان این روستا در قالب یک شرکت تعاونی تقاضای وام کرده و امیدوارند مسئولین هم برای توسعه فعالیت های زنان روستانشین قشم حمایت های لازم را انجام دهند.
محمدزاده گفت: بهره برداری از این مجموعه موجب افزایش تعامل فرهنگی مردم منطقه با گردشگران خواهد شد، تا کنون نیز حضور گردشگران در جزیره علاوه براینکه مردم سایر نقاط ایران را با فرهنگ مردمان جزیره قشم آشنا کرده باعث افزایش دانش و آگاهی روستانشینان این جزیره شده و گاهی آنها را ناچار به یادگیری زبان دیگری نیز کرده است.
بانوی هنرمند قشم، اظهار کرد: زنان مسن تر که به دلیل کهولت سن توانایی تولید دوزندگی و بافندگی را ندارند و پیری، بیکاری و خانه نشینی آنها را غمگین و فرتوت کرده به تولید ادویه و خوشبو کننده ای به نام گیشته مشغول هستند تا حس مفید بودن انگیزه ادامه زندگی در آنها به وجود آورد و از لحاظ مادی هم به آنها کمکی شده باشد.
محمدزاده در مورد تاثیر فعالیت های اقتصادی زنان در جایگاه اجتماعی شان، گفت: تولید صنایع دستی، دستیابی به شغل و افزایش توان مالی موجب بالا رفتن روحیه این زنان شده و جایگاه آنها در خانواده و جامعه محلی را با ثبات تر کرده است.
وی ادامه داد: هم اکنون بسیاری از زنان بی سرپرست و بدسرپرست از این طریق معاش خود را تامین می کنند و بسیاری ازدختران شهریه دانشگاه و مخارج تحصیل خود را از این راه تهیه می کنند.
بانوی هنرمند قشم تصریح کرد: نقش ها و بافته های خیال انگیز زنان قشم، ذهن گردشگران را به رویا می کشاند و برگ های تاریخ را برای آنها ورق می زند، تاریخی پر از هنر، ذوق و زیبایی. گیشته بوی خوش قشم را به خانه های آنان می برد و تا مدت ها یاد و خاطره مردمان سخت کوش و زیبایی های این سرزمین را برای آنها زنده نگه می دارد وغذاهای محلی با طعمی فراموش نشدنی دلیلیست بر بازگشت دوباره آنان برای چشیدن طعم زندگی.

گذر از مشکلات فرهنگی برای دست یابی به استقلال اقتصادی
وی ضمن بیان مشکلات پیش روی بانوان قشمی برای ورود به عرصه های اقتصادی، عنوان کرد: در ابتدای کار مشکلات زیادی برای ورود بانوان وجود داشت و حرف ها و حدیث های بسیاری شنیده می شد، تعدادی از خانواده ها از فعالیت ها دخترانشان جلوگیری می کردند، با این وجود ما ایستادیم و ادامه دادیم. رنج های بسیاری را برای به دست آوردن استقلال تجربه کردیم اما از آنها گذشتیم و امروز درآمد همان دخترانی که خانواده هایشان مخالف بودند، کمک خرج خانواده شده است.
محمدزاده ادامه داد: همانطور که در ابتدای با تحصیل دختران هم مخالفت می شد، این مخالفت در حوزه کار هم وجود داشت اما گذر زمان و تغییر فرهنگ موجب گشته امروز خانواده های زیادی تمایل به فعالیت های تحصیلی و اقتصادی بانوان داشته باشند.
وی گفت: اوج کار و فروش صنایع دستی برای بانوان قشمی در نوروز 94 اتفاق افتاد و آن ها را برای دست یابی به آینده ای روشن تر امیدوار ساخت.

دو میلیارد و 760 میلیون ریال درآمد نوروز قشمی ها، از فروش صنایع دستی
در ارتباط با میزان فروش محصولات دست قشمی ها گفت و گویی مختصر داشتیم با مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم که در ادامه می خوانید.
عبدالجواد کمالی گفت: در تعطیلات روزهای نخست امسال بیش از دو میلیارد و 760 میلیون ریال درآمد از فروش صنایع دستی نصیب جزیره نشینان شده است.
وی ادامه داد: این صنایع دستی در 12 غرفه موقت در سطح شهر قشم، قلعه پرتغالی ها، غارهای خوربس و همچنین تعدادی غرفه ثابت در روستای برکه خلف، جزیره هنگام و جنگل حرا به فروش رسیده است.
کمالی بیان داشت: بیش از 80 هزار نفر از این غرفه ها بازدید کرده و صنایع دست مردمان قشم را به عنوان یادگار این جزیره خریداری کرده اند.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم ضمن بیان حضور هنرمندان سایر استان ها در جزیره، افزود: در این مدت علاوه بر هنرمندان بومی، هنرمندانی از استان های سمنان، اصفهان، البرز، فارس و هرمزگان نیز در جزیره حضور داشته و محصولات خود را در قالب نمایشگاه صنایع دستی به گردشگران عرضه کردند.
هرچند در سال های گذشته تولید صنایع دستی در جزیره قشم افزایش یافته و اثرات مثبتی را در پی داشته، اما هنوز هم چالش های زیادی پیش روی هنرمندان قشم قرار دارد. قیمت پایین محصولات تولید شده در قشم نسبت به شهرهایی همچون اصفهان، مشهد و ... موجب می شود که با وجود تولید بیشتر صنایع دستی در این جزیره درآمد حاصل از آن کمتر باشد. همچنین وجود مراکزی برای آموزش، تولید و توزیع صنایع دستی گام مثبتی برای حمایت از تولیدکنندگان است و امید می رود در آینده ای هرچه نزدیک تر هنرمندان قشمی از این گونه مراکز بهره ببرند.

منبع: مهر