مناطق آزاد پایگاهی برای سرمایه‌گذاری باشد

اکبر ترکان در نشست خبری خود با خبرنگاران از موافقت وزیر نفت برای انتقال پالایشگاه هرمز از بندرعباس به جاسک خبر داد و گفت: مقرر شده وزارت نفت تخفیف ویژه‌ای را به لحاظ خوراک برای این پالایشگاه در جاسک در نظر گیرد که بر این اساس، پالایشگاه جاسک با ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه ایجاد می‌شود. وی افزود: تاکنون دو سرمایه‌گذار جدی و یک سرمایه‌گذار نیمه جدی برای راه‌اندازی قطب سوم خودروسازی در ایران ابراز تمایل کرده‌اند اما به دلیل اینکه ایران در آستانه شرایط جدید بین‌المللی به سر می‌برد، آنها منتظر روشن شدن فضای جدید هستند. مشاور رییس‌جمهوری تصریح کرد: اگرچه مذاکرات در شرایط گذشته بسر می‌برد و این سرمایه‌گذاران مجبور بودند که با شرکای خارجی که هم‌اکنون نیز در خودروی ایران تمایل به سرمایه‌گذاری نشان داده‌اند، کار کنند اما وقتی فضا باز باشد، به‌طور قطع قدرت انتخاب آنها نیز بیشتر خواهد شد.

فاصله مناطق آزاد از اهداف اولیه
ترکان در پاسخ به سوالی بر اظهارنظر وزیر صنعت درباره تبدیل شدن مناطق آزاد به پایگاه واردات، تصریح کرد: بنده هم بر این باورم که مناطق آزاد از اهداف اولیه خود فاصله گرفته‌اند و باید از واردکننده تبدیل به قطب صادرات خدمات و کالا شوند. مشاور رییس‌جمهور افزود: اگر قرار باشد کالا صادر کنیم باید مزیت‌های خود را در نظر بگیریم که به این ترتیب ایران در نفت، گاز و انرژی مزیت دارد و بر همین اساس باید به سمت صادرات در چنین مزیت‌هایی پیش رویم. وی گفت: به این ترتیب قطب چهارم پتروشیمی ایران به جاسک خواهد آمد و ازسوی دیگر احیای منطقه آزاد اروند متکی به صنایع نفت، منطقه آزاد قشم، پایگاه صادرات برق، چابهار قطب فولاد خواهد شد. به گفته ترکان، هم‌اکنون یک فولاد در قشم، یک فولاد در اروند و یک آلومینیوم در اروند تدارک دیده شده است. بنابراین باید از صادرات نفت خام خارج شده و به سمت انجام عملیات فرآوری و تبدیل به محصولات با ارزش پیش رویم.

انگیزه مذاکره‌کنندگان بیشتر شد
مشاور رییس‌جمهوری درباره آینده اقتصاد ایران پس از شرایط تحریم، خاطرنشان کرد: فرمایشات رهبر معظم انقلاب در روزهای گذشته حمایت جامع و گسترده‌ای را از مذاکره‌کنندگان هسته‌ای نشان می‌دهد و بر این اساس گروه مذاکره‌کننده قدرت بیشتری یافته‌اند؛ ضمن اینکه تصور می‌شود مسائل فنی نیز تا حدودی تمام شده و مذاکره‌کنندگان در چارچوب سیاست‌های کلی نظام پیش خواهد رفت. وی با اشاره به برداشتن تحریم‌ها خاطر نشان کرد: اگرچه کارشکنی‌هایی از جانب برخی افراد تندرو در خارج از کشور بر علیه مذاکرات به چشم می‌خورد، اما به هر حال همان‌طور که وزیر امور خارجه اعلام کرده، قوانین بین‌المللی را امریکایی‌ها نمی‌نویسند و بنابراین در چارچوب قوانین بین‌المللی به یک توافق خوب دست خواهیم یافت. ترکان خاطرنشان کرد: هم‌اکنون زمان آن رسیده که صاحب‌نظران بگویند که پس از تحریم چه شرایطی پیش‌روی ایران قرار خواهد گرفت و باید حداقل برای آن سناریو بنویسیم. وی اظهار کرد: به نظر می‌رسد پس از تحریم، تولید نفت افزایش یافته، درآمدهای نفتی بالا می‌رود و بازارها به سوی ایران گشوده خواهد شد و بنابراین اکنون زمان آن است که تصمیم بگیریم که آیا باید با افزایش درآمدهای نفتی، بازار کشور را در اختیار واردات میوه و کالاهایی که در داخل وجود دارند، ببریم یا با خردورزی و عقل‌گرایی برای اقتصاد خود تصمیم بگیریم.رییس دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تصریح کرد: در مناطق آزاد نیز باید مشخص کنیم که چه زیرساخت‌هایی برای سرمایه‌گذاری‌ها در کدام مناطق بیشتر است و بنابراین باید تمرکز بر روی کدام منطقه خود داشته باشیم. ترکان ادامه داد: مناطق آزاد کشور باید پایگاهی برای سرمایه‌گذاری‌ها باشند و بر این اساس سناریوها نیز به نحوی تدوین شده که بتوان بیشترین بازدهی را از مزیت‌های مناطق آزاد داشت. وی در ادامه درباره تردد خودروهای مناطق آزاد در سرزمین اصلی، خاطرنشان کرد: اگر فردی به دلیل تمکن مالی می‌خواهد خودروی خارجی و گران‌قیمت سوار شود، باید هزینه‌های ترخیص آن را بپردازد و البته خودروهایی که وارد منطقه آزاد می‌شوند، در همان‌جا تردد کنند.
مشاور رییس‌جمهوری اظهار کرد: زمانی که خارجی‌ها می‌خواهند در ایران حضور یابند، دل‌شان می‌خواهد که خودروی دلخواه خود را به همراه داشته باشند، اما اینکه خودروهای وارداتی مناطق آزاد در سرزمین اصلی تردد کنند، چندان مناسب نیست.
ترکان با انتقاد از عملکرد بانک مرکزی در وضعیت بانک‌ها در مناطق آزاد، خاطرنشان کرد: ریشه این رفتار بانک مرکزی، تعلل است. وی در ادامه با اشاره به مزیت‌های انرژی در اقتصاد ایران، خاطرنشان کرد: ایران در نفت، گاز و انرژی مزیت‌های زیادی دارد و تمامی همسایگان مشتری گازی ما به شمار می‌آیند؛ به این معنا که عراق در ۳ منطقه و از بصره، بغداد و اقلیم کردستان، مشتری گاز ایران به شمار می‌رود و ترکیه، کشورهای اروپایی، کویت، امارات، عمان، پاکستان و هند نیز مشتریان گاز ایران به‌شمار می‌روند؛ ضمن اینکه در فرآورده‌های نفتی نیز عمده همسایگان مشتری فرآورده‌های نفتی ایران هستند.به گفته رییس دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، ایران ۱۲ هزار مگاوات تقاضای برق از سوی همسایگان دارد و بر این اساس گاز کشور می‌تواند به جای تبدیل به فرآورده و ازجمله محصولات پتروشیمی، به برق تبدیل شده و روانه بازارهای صادراتی شود که بر این اساس به ازای تبدیل هر ۱۲۵۰ مترمکعب گاز به برق، می‌توان ۶۰۰ دلار آورده داشت، درحالی که همین رقم برای فرآورده‌هایی همچون متانول کمتر از ۲۰۰ دلار است.

چابهار بهترین نقطه ترانزیتی کشور
رییس دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی درباره توسعه ترانزیت در مناطق آزاد، گفت: منطقه چابهار بهترین نقطه ترانزیتی در کشور است که می‌تواند پایگاه شرق کشور برای خط شمالی به جنوبی باشد و قطبی برای ترانزیت به افغانستان و آسیای میانه محسوب می‌شود.
وی با اشاره به اینکه سازمان بنادر دریانوردی افزایش حمل‌ونقل و تخلیه بار را در چابهار در دستورکار دارد تصریح کرد: درحال‌حاضر ۶ پست اسکله فعال است که قرار است به ۳۲ پست برسد و ظرفیتش ۸۶ میلیون تن تخلیه بار به وجوداید که ۶ پست اسکله رو به اتمام است. ترکان همچنین در پاسخ به اینکه وضعیت بانکی مناطق آزاد به کجا رسید، به انتقاد از عملکرد بانک مرکزی گفت: ریشه این رفتار بانک مرکزی در مناطق آزاد تعلل است. مشاور رییس‌جمهوری این را هم گفت که به دلیل نیاز همسایگان به گاز ایران، ظرفیت ۳۰۰ میلیون متر مکعب تقاضای خرید گاز از ایران وجود دارد که ما آنقدر هم گاز برای صادرات نداریم.
وی افزود: چرا که عراق در ۳ منطقه، ترکیه، کشورهای کویت، امارات، عمان، پاکستان و هند نیازمند فرآورده‌های نفتی و گاز ما هستند و همچنین ۱۲ هزار مگاوات مشتری خرید برق در کشورهای همسایه داریم و صادرات انرژی را می‌توانیم به عنوان یکی از محورهای اقتصاد مقاومتی بدانیم. ترکان با تاکید بر اینکه می‌توان اتانول یا فرآورده‌های نفتی را با تبدیل به انرژی برق و صادرات آن با ارزش افزوده بالاتری فروخت افزود: هر تن اتانول زیر ۲۰۰ دلار ارزش خلق می‌کند که اگر همان را به برق تبدیل کنیم ۶۰۰ دلار می‌شود. وی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: به‌تازگی ستاد اجرایی فرمان امام(ره) تصمیم گرفته است تا پالایشگاه هرمز را از بندرعباس به جاسک منتقل کند و وزارت نفت با تخفیف ویژه برای خوراک پتروشیمی موافقت کرده و ظرفیت پالایشگاه جاسک تا ۳۰۰ هزار بشکه خواهد بود.
وی از تشکیل منطقه آزاد جدید در اردبیل خبر داد و افزود: این منطقه می‌تواند برای توسعه روابط تجاری با آذربایجان موثر باشد. ترکان در پاسخ به اینکه در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات چه برنامه‌هایی برای مناطق آزاد خواهید داشت، گفت: صاحب‌نظران کشور از الان باید به این فکر باشند که پس از توافق و باز شدن درها اوضاع چگونه مدیریت شود چراکه تا الان (ان‌جی‌او) براساس برنامه پیش رفته‌ایم اما با برداشته شدن تحریم‌ها بازارها به سمت ما گشوده می‌شود.