سیستان و بلوچستان با توجه بهموقعیت جغرافیایی و منطقهای که دارد برای استفاده از انرژی در جهت تأمین نیازهای اساسی و زیربنایی کشور حائز اهمیت است.
این استان با داشتن انواع انرژیهای تجدید پذیر به مجموعهای از انرژیهای نو تبدیل شده، از این رو برای بهرهوری بیشتر و رفع موانع سرمایهگذاری در این زمینه، راهاندازی مناطق آزاد انرژی نو در این استان ضروری به نظر میرسد.
جریانهای باد این استان، انرژی تجدیدپذیر خدادادی است که بهترین شرایط را برای استفاده از آن در این منطقه به وجود آورده است. مسیر بادهای سیستان با قدرت وزش بیش از 10 متر بر ثانیه در سال از جمله کریدورهای باد «تفتان» تا «سراوان» با قدرت وزش بیش از 7 متر بر ثانیه، کریدورهای بادهای «دلگان» و «بزمان» ایرانشهر با قدرت وزش بیش از 6 متر بر ثانیه و انرژی تابشی خورشید با بیش از6 کیلووات ساعت بر مترمربع در روز، انرژیهای تجدیدپذیری هستند که بهرهوری از آنها بهترین شرایط اقتصادی ممکن را در این منطقه ایجاد میکند.
تأثیر مزرعه بادی در کاهش هزینه ها
«غلامرضا سرگلزایی»، عضو هیأت رئیسه انجمن علمی انرژی بادی ایران با اشاره به اینکه تاکنون نیروگاهی در این استان تأسیس نشده، افزود: نخستین توربین پایلوت شمال سیستان و بلوچستان ، اواخر خرداد 88 در منطقه «لوتک» زابل (جاده ترانزیتی زاهدان به زابل) و مرز «میلک» با قدرت 660 کیلووات در کشور ساخته شد. این توربین در این 5 سال بیش از 5 هزار مگاوات یعنی متوسط میانگین هزار مگاوات برق پاک در سال وارد شبکه سراسری کشور کرده است.
وی ادامه داد: با توجه به تعرفه خرید برق تضمینی، این مقدار برق تولیدی 23 میلیارد ریال معادل 2 میلیارد و 310 میلیون تومان فروش انرژی داشته است، به عبارت سادهتر نزدیک به 2/5 برابر سرمایه اولیه که شامل خرید تجهیزات اولیه توربین و زمین، ساخت فونداسیون و تجهیزات جانبی که حدود 800 میلیون تومان بوده بازگردانده است.
سرگلزایی تصریح کرد: اگر این برق را با نیروگاههای متعارف موجود در استان تولید میکردیم باید بیش از 2 میلیون لیتر گازوئیل سوزانده میشد که با توجه به قیمت یک لیتر گازوئیل، در مجموع یک میلیارد و200 میلیون تومان فقط هزینه تمام شده خریداری سوخت میشود.
مزایای بیمانند بادهای پرقدرت سیستان
عضوهیأت رئیسه انجمن علمی انرژی بادی ایران رایگان بودن انرژی بادهای پرقدرت معروف به «بادهای 120 روزه سیستان و بلوچستان»، اشتغالزایی برای جوانان منطقه و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به مرکز استان و دیگر استانها را از جمله مزایای استفاده از بادهای پرقدرت این منطقه دانست و یادآور شد: ساخت نیروگاههای برق بادی به نسبت دیگر نقاط کشور از نظر اقتصادی توجیهپذیر بوده و بازگشت سرمایه سریعتری دارد، همچنین کل انرژی برق تولیدی از نیروگاههای بادی قابل انتقال به شبکه سراسری است.
وی با اشاره به مطرح شدن راهاندازی نیروگاههای بادی در سیستان و بلوچستان در سفر رئیس جمهوری به این استان، افزود: رئیس جمهوری ابراز امیدواری کرد 2 نیروگاه بادی 100 مگاواتی برای منطقه زابل در دولت یازدهم به بهرهبرداری برسد، در حال حاضر بخش خصوصی متقاضی ساخت این نیروگاهها شده و بهدنبال دریافت مجوز آن است. البته برای ساخت نیروگاه خورشیدی 20 مگاواتی زاهدان زمینی در کیلومتر 8 انتخاب شده و مراحل پیگیری مجوزهای اتصال به شبکه برق استان، مجوزهای زیست محیطی، سازمان های آب و جهاد کشاورزی را هم تکمیل کردهاند.
توان تولید برق نیمی از کشور
عضو هیأت رئیسه انجمن علمی انرژی بادی ایران با بیان اینکه این منطقه قابلیت حداقل نیمی از برق تولیدی در ایران را داراست به سرمایهگذاری در زمینه راهاندازی این توربینهای بادی اشاره و اظهار کرد: سرمایهگذار از یک سو به دنبال امنیت اقتصادی است و از سوی دیگر وزارت نیرو هم باید مشوقهای بیشتری برای خرید انرژی تضمینی و کاهش ریسکهای سرمایهگذاری در خصوص انرژیهای تجدیدپذیر بویژه در استانهای محروم در نظر بگیرد.
مجری طرح نیروگاههای بادی و خورشیدی در سیستان و بلوچستان اضافه کرد: با حمایت از تولید ملی میتوان بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر و تشویق سرمایهگذاران بخشهای خصوصی داخلی و خارجی را به حضور پررنگ و فعال در ایجاد مزارع بزرگ برق بادی و خورشیدی و تأسیس کارخانههای ساخت تجهیزات برای مصرف داخلی و صدور مازاد به کشورهای همجوار تعمیم داد.
حمایت مالی از سرمایهگذاران ساخت نیروگاههای برق از انرژی نو
چندی پیش نیز «هوشنگ فلاحتیان»، معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی در حاشیه بازدید از روند فعالیت نیروگاه گازی خرمشهر از حمایت مالی این وزارتخانه از سرمایهگذاران بخش خصوصی در ساخت و راهاندازی نیروگاههای تولید برق از باد و انرژیهای خورشیدی خبر داد.
وی در این مورد گفته بود که توجه به منابع تجدید پذیر نظیر ساخت نیروگاههای بادی و نیروگاههای فتوولتائیک (سلولهای خورشیدی) در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته و تاکنون قرارداد تولید یک هزار مگاوات برق از نیروگاه بادی با بخش خصوصی مبادله شده و تقاضاهای زیادی از سوی سرمایهگذاران بخش خصوصی برای تولید برق در مناطقی که ظرفیت باد وجود دارد، دریافت شده است. همچنین اعتباراتی از صندوق ذخیره ارزی و صندوق توسعه ملی منابع ارزی برای حمایت از سرمایه گذاران ساخت نیروگاههای تجدیدپذیر بادی و خورشیدی اختصاص یافته است.
تأمین برق بزرگترین بلوار زاهدان با انرژی پاک
سرگلزایی از انرژی های باد و خورشید به عنوان انرژیهای پاک یاد کرد و افزود: 8 و 9 اردیبهشت سال آینده بیستمین کنفرانس شبکههای توزیع نیروهای برق و نمایشگاههای جانبی در زاهدان را برگزار خواهیم کرد که یکی از برنامههای اصلی این کنفرانس، تأمین برق بلوار دانشگاه به عنوان بزرگترین بلوار زاهدان با انرژی پاک (هیبریدی) باد و خورشید است. مجری طرح نیروگاههای بادی و خورشیدی سیستان و بلوچستان در ادامه نیاز مبرم منطقه به انرژی، ساخت تأسیسات زیربنایی مصرفکننده پر قدرت برق و درخواست روز افزون برق کشورهای همجوار را دلایلی برای ساخت نیروگاههای پر قدرت در شمال استان عنوان کرد وگفت: از آنجا که شبکه گازرسانی به شمال استان تا سالهای آتی برنامهریزی نشده لذا برای در مدار قراردادن این نیروگاهها باید از سوختهای فسیلی(گازوئیل یا مازوت) که از نقاط دور بهوسیله تانکر به منطقه حمل میشود، استفاده کنیم.
نقش اقتصادی انرژیهای بادی و خورشیدی
وی خاطرنشان کرد: متأسفانه فقط در سیستان و بلوچستان برای تولید یک سوم برق مصرفی استان در نیروگاههای موجود روزانه بیش از 4 میلیون لیتر مازوت و گازوئیل سوزانده میشود که جدا از مبلغ هزینه تمام شده و آلودگی زیست محیطی ناشی از تولید گازهای مضر، تانکرهای حمل سوخت هم بار ترافیکی سنگینی برای راههای غیر ترانزیتی منطقه دارند. سرگلزایی با اشاره به اینکه با وضعیت کنونی تا 10 سال آینده امیدی به گازکشی به شمال استان نیست و روزبهروز بر متقاضیان و مشترکان برق داخلی و خارجی افزوده میشود، ادامه داد: برای راضی نگهداشتن مشترکان و متقاضیان برق باید نیروگاههای جدید و بزرگ بسازیم.
نکته اینجاست...
بسیاری از نقاط کشور ظرفیت ایجاد نیروگاههای بادی را دارد؛ اما اغلب مناطق سیستان و بلوچستان شامل زابل، منطقه چاه نیمه، شمال و جنوب استان و در مسیر زاهدان به زابل عمدتاً در مسیر وزش بادهای پرقدرت 120 روزه قرار دارند، براین اساس در این مناطق موقعیت خوبی برای ایجاد مزرعه بادی وجود دارد. حمایت از سرمایهگذاران، بخش اصلی این موضوع است. جذب سرمایهگذاران خارجی با جهت دهی و هدفمند کردن جریان سرمایه در ایران از طریق تدوین و تهیه اطلس انرژیهای پاک، اصلاح نظام پولی، مالی و گمرکی، بخشی از راهکارهای سرمایهگذاری برای انرژیهای تجدیدپذیر است که توجه بیشتر مدیران ارشد نظام، صاحبنظران و سیاستگذاران اقتصادی کشور را نیز میطلبد.
منبع: روزنامه ایران