سالها پيش قرار بود يكي از مراكز جمعيتي خليج چابهار شود و طبيعت بينظيرش، جاذبهاي براي حضور گردشگران. اما اكنون بيش از 20 سال از تصويب طرح منطقه شهري چابهار و كنارك گذشته و شهر تيس، همچنان همان چهار هزار هكتار زمين بايري مانده است كه در سال 1369 براي احداث شهري جديد به تملك وزارت مسكن و شهرسازي در آمد.
در اواخر دهه 60، مطالعاتي جهت شكلگيري مراكز جمعيتي جديد در مناطقي از استان سيستان و بلوچستان كه داراي پتانسيلهاي گردشگري و اقتصادي بودند، صورت گرفت و به تصويب شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور رسيد. نتيجه اين مطالعات انتخاب دو منطقه براي تاسيس مراكز شهري جديد در اين استان بود؛ يكي از اين مراكز در نزديكي شهر سوخته و در مساحتي به وسعت 10 هزار هكتار مكانيابي و مطالعات تفصيلي براي اين شهر كه رامشار نام گرفت آغاز شد. مركز ديگر جمعيتي در حد فاصل شهر كنارك و منطقه آزاد تجاري - صنعتي چابهار به وسعت 4000 هكتار تعيين شد و با توجه به نزديكي به بندر تاريخي تيس، اين شهر تيس نام گرفت. هدف از آغاز مطالعات تيس، استفاده از پتانسيلهاي گردشگري و تجاري آن و نيز ايجاد مكاني براي استقرار سرريز جمعيت شهرستانهاي كنارك و چابهار بيان شد.
با گذشت بيش از دو دهه از تصويب اين طرحها، هيچكدام از اين دو شهر جديد توفيقي در جذب جمعيت نداشتهاند و در اين بين، شهر جديد تيس با وجود تمام پتانسيلهاي ناب گردشگري، نزديكي به منطقه آزاد چابهار و همزماني شروع مطالعات آن با مطالعات منطقه آزاد، از كمترين امكانات زيربنايي لازم براي مكاني كه شهر نام بگيرد بيبهره مانده است. هيچكدام از زيرساختهاي تاسيساتي (آب و برق و...)، راهسازي و شهرسازي در اين مكان ايجاد نشده و تنها تغيير در اين زمينها، ديوارهايي است كه نشان از واگذاري اراضي به برخي نهادهاي دولتي و اشخاص حقيقي دارد. واگذاريهايي كه برخي كارشناسان آن را اقدامي خلاف قانون ميدانند. يكي از مديران شهري چابهار در اين باره ميگويد: «متاسفانه سالهاست كه مديريت شهر جديد رامشار و شهر جديد تيس ادغام شده و زمينهاي تيس بدون هيچ ضابطه به برخي نهادها و حتي افراد حقيقي واگذار شده و درآمد حاصل از اين واگذاريها به شركت متولي شهر جديد رامشار اختصاص مييابد. اين موضوع محل ابهام است.»
اما چندي پيش مديركل راه و شهرسازي استان سيستان و بلوچستان از نهايي نشدن اين واگذاريها خبر داد و گفت اين اداره در تلاش است كه زمينهاي ساحلي واگذارشده را به شهر برگرداند. علاوه بر اين مسوولان علت ادغام مديريت اين دو شهر را راكد ماندن فعاليتهاي شهر جديد تيس اعلام كردهاند و نويد دادهاند در آيندهاي نزديك و با شروع فعاليتهاي عمراني تيس، مديريت اين شهر نيز مستقل شود.
اين مدير شهري در اين باره ميگويد: « در حال حاضر در بدنه دولت اراده لازم براي توسعه منطقه و استفاده از سرمايههاي تيس به نفع مردم وجود دارد اما متاسفانه سوء مديريت استاني در سالهاي پيشين، مكاني را كه ميتوانست به يكي از قطبهاي گردشگري مهم كشور تبديل شود، در چنين وضعيت متروكي قرار داده است.»
بايد در نظر داشت رشد بالاي جمعيتي شهر چابهار، كه بخش قابلتوجهي از آن ناشي از مهاجرت به اين منطقه در حال توسعه است، نياز به ساماندهي اراضي تيس براي تبديل به يك مركز شهري را بيش از گذشته پررنگ ميكند. از طرفي با توجه به وجود مراكز نظامي در شهر كنارك مانند پايگاه دهم شكاري، پايگاه نيروي دريايي و زميني، امكان هيچگونه گسترشي به لحاظ ساختارهاي شهري وجود ندارد، مگر آنكه سرريز جمعيتي آن را به طرف شهر جديد تيس هدايت كرد.
و در آخر طبيعت منحصربهفرد اين منطقه ساحلي، نيازمند نگاهي توسعه محورانه و پايدار به همراه توجه به مسائل زيستمحيطي، گردشگري و فرهنگي منطقه است. با وجود نگاه مثبت ساكنان بندر چابهار به احداث شهر تيس، ساخت و توسعه اين شهر ميتواند زمينهساز ايجاد اشتغال در منطقه را نيز فراهم آورد.
منبع:روزنامه اعتماد