با بهبود فضای مذاکرات و دیپلماسی قوی که ایران در پیش گرفته است زمینههای لازم برای توسعه همکاریها در روشهای مختلف حمل و نقل فراهم شده است.
از اینرو توسعه ریلی با کشورهای قزاقستان، ترکمنستان، افغانستان و عراق که این روزها مطرح شده است می تواند یکی از مزیتهای توسعه روابط باشد . در دوره گذشته دولت به پتانسیلها توجهی نکرد و حتی توسعه همکاریها با کشورهای همسایه در دستور کار قرار نگرفت و این انزوا باعث شد که خیلی از پروژه های بین المللی متوقف شود و ایران به مرور به حاشیه برود.
اما با روی کار آمدن دولت یازدهم پروژههای ریلی فعال شد و اکنون میبینیم توسعه خطوط ریلی و اتصال شبکه ریلی ایران به سایر کشورها به مرحله بهره برداری نزدیک شده است.البته معتقدم این امر کافی نیست و باید برای توسعه ترانزیت تمهیدات جدیدی اندیشیده شود.غفلت 8 سال باعث شد که بازار کشورهای همسایه را از دست بدهیم و به مرور به کشور مصرف کننده تبدیل شویم.اما در دوره جدید با هدف توسعه صادرات غیر نفتی، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و احیای روابط با کشورهای مختلف دیگر مصرف کننده باقی نخواهیم ماند.
در بخش هوایی نیز این روزها اتفاق های خوبی رخ داده است به گونهای که خطوط جدید هوایی در سرزمین اصلی و مناطق آزاد از جمله کیش خواهیم داشت. با ایجاد خطوط هوایی جدید و مذاکره با یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا( پرتغال) می توان به آینده رو به رشد صنعت هوایی کشور بیش از گذشته خوش بین بود.به دلیل تحریم صنعت هوایی ایران نتوانست پیشرفتهای لازم را داشته باشد لذا در رویه پیش رو دولتمردان تنها ایجاد خطوط هوایی و ریلی مدنظر نیست بلکه انتقال تکنولوژی هم از دیگر موضوعات در دست بررسی است .
اگر بتوانیم از دانش فنی کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بخش صنعت هوایی استفاده کنیم قطعاً میزان وابستگی در تأمین قطعات مربوط به صنایع هوایی کاهش پیدا می کند و در نهایت شاهد اشتغالزایی خواهیم بود. بنابراین اگر دولت یازدهم بتواند تعامل خود را با کشورهای مختلف توسعه دهد ترانزیت رونق خواهد گرفت و ایران میتواند نقطه اتصال با کشورهای مختلف باشد در اینصورت درآمدی که حاصل میشود میتواند به مرور زمان اتکا به درآمدهای نفتی را کاهش دهد.
تنها یک توصیه به دولت دارم و آن فراموش نکردن بخش خصوصی است.ایران زمانی به رشد واقعی می رسد که بخش خصوصی واقعی سکاندار اقتصاد باشد. باید توجه شود که شبه خصوصیها ورود پیدا نکنند. نکته دیگری که باید به آن اشاره شود همکاری های ایران باید دراز مدت باشد.همکاری های مقطعی و کوتاه مدت هیچ اثری ندارد لذا دولت می تواند با نظارت بر این بخش شرایطی را فراهم کند که خصوصی ها قراردادهای بلند مدت با طرف خارجی خود امضا کنند.خوشبختانه ایران در صنایع ریلی به بلوغ رسیده است اما در صنعت هوایی چالشهای زیادی وجود دارد از اینرو این امر باید در اولویت فعالیت ها قرار گیرد.درست است که با کشورهای مختلف و اتصال خطوط ریلی تفاهم های خوبی به دست آمده است اما این موضوع کافی نیست و باید انتقال تکنولوژی مدنظر قرار گیرد.پیش بینی میکنم با کمرنگ شدن تحریم ها شرایط توسعه همکاری با کشورهای بیشتری فراهم شود لذا باید در قراردادها موضوع برد-برد لحاظ شود.
محمد دامادی
عضو کمیسیون عمران مجلس
منبع:روزنامه ایران