ششمين نشست معاونين فرهنگي اجتماعي مناطق آزاد كشور با معاونت فرهنگي اجتماعي دبيرخانه در منطقه ارس برگزار شد.
در نشست پنجم تصميم بر آن شد كه در طول سال تعدادي از اين نشست‌ها به جاي دبيرخانه در مناطق برگزار شود.
برنامه حضور در ارس به گونه‌اي طراحي شده بود تا شركت كنندگان در آن علاوه بر برگزاري نشست معمول خود بتوانند از توانايي‌هاي معاونت فرهنگي اجتماعي منطقه و نيز قابليت‌ها و فرصت‌هاي منطقه آزاد ارس كسب اطلاع كنند. اين سفر دو هدف رسمي- آشكار و غير آشكار داشت.
شامگاه دوشنبه 29 ارديبهشت ميهمانان مناطق مختلف به استثناء مناطق انزلي و ماكو با اتوبوس از تبريز به سمت منطقه آزاد در كليبر حركت كردند. طبق برنامه از پيش طراحي شده در دبيرخانه، اين سفر سه ساعته فرصتي بود تا مديران دبيرخانه با همكاران خود به تبادل نظر و گفت‌وگوهاي غير رسمي در خصوص مسائل مربوط به حوزه‌هاي تخصصي خود بپردازند.
حضور چند ساعته در كليبر، برگزاري مراسم موسيقي عاشيق‌هاي منطقه و سخنراني يكي از فرهنگيان آشنا به منطقه در خصوص ادبيات، شعر و موسيقي منطقه بخش بعدي برنامه بود كه منجر به ارتقاء اطلاعات همراهان از قابليت‌هاي فرهنگي و هنري منطقه شد.
بامداد سه‌شنبه 30 ارديبهشت حركت به سمت جلفا با حضور تمامي شركت كنندگان در اين سفر منجر به شكل گيري جلسات غير رسمي و تخصصي در خلال سفر زميني و نيز صرف صبحانه شد.
بازديد از جنگل‌هاي اينالو طي سفر جاده‌اي و توضيح مدير گردشگري منطقه ارس در باره مزيت‌هاي گردشگري منطقه و نيز ارائه توضيحات وي در خصوص خطوط مرزي مشترك با دو كشور آذربايجان و ارمنستان و نيز منطقه خودمختار نخجوان منجر به خلق ايده‌ها و نظرهاي مختلف در خصوص استفاده از اين فرصت براي منطقه ارس بود كه طي سفر به نقد و بحث گذاشته شد و همكاران مناطق با ارائه تجربيات منطقه‌اي خود عملاً به صورت غير رسمي گفت‌وگوهاي جدي درباره طرح‌ها و ايده‌هاي ممكن در خصوص مناطق را به بوته نقد گذاشتند تا به اين ترتيب يكي از اهداف پنهان طراحي اينگونه سفرها محقق شود.
بعداز ظهر تا شامگاه سه‌شنبه 30 ارديبهشت اختصاص به نشست مشترك و كارگروه‌هاي تخصصي داشت.
در جلسات كارگروه‌ها كه از ساعت 17 تا 21 ادامه داشت، مديران تخصصي هر منطقه مشتمل بر مديران اجتماعي، فرهنگي، هنري، گردشگري و ورزشي در نشست با مديران اين حوزه‌ها در دبيرخانه به بررسي نحوه عملياتي كردن برنامه‌هاي مصوب در قالب بودجه عملياتي پرداخته و در خصوص موانع احتمالي و فرصت‌هاي بالقوه هر منطقه به تبادل نظر پرداخته و در نهايت به جمع‌بندي نهايي رسيدند.
بلافاصله بعد اين نشست، جلسه نشست عمومي با حضور دكتر عرب‌باغي، مديرعامل سازمان منطقه آزاد ارس، حجت الاسلام والمسلمين زم، معاونت فرهنگي، اجتماعي وگردشگری دبيرخانه، دكتر سرمست، معاون فرهنگي و اجتماعي منطقه آزاد ارس، داريوش ارجمند هنرمند فرهیخته تئاتر و سينما ( كه همراه با حجت‌الاسلام زم به اين سفر آمده بود) و كليه مديران فرهنگي و اجتماعي مناطق آزاد و دبيرخانه برگزار شد.
در ابتداي جلسه بعد از تلاوت آياتي از كلام‌الله مجید، دكتر سرمست به عنوان ميزبان طي سخنان كوتاهي اظهار داشت؛ اين جلسات جهت هماهنگي سياست هاي كلي و برنامه‌هاي دبيرخانه و اجراي قوانين مناطق آزاد هرماه تشكيل مي‌شود تا بتوان ديدگاه‌ها و ايده‌هاي بكر و نو مناطق را در آن مطرح كرد تا همگان بتوانند از آن استفاده كنند چرا كه مناطق يك مجموعه به هم پيوسته هستند و چنين جلساتي منجر به يك هم‌افزايي بين مناطق خواهد شد.
در ادامه جلسه مديران دبيرخانه گزارشي از كارگروه هاي خود و مصوبات خود را اعلام كردند كه در خلال بيان گزارش با پرسش‌ها، نقد و راهنمايي حجت الاسلام زم مواجه شده و توضيحات تكميلي خود را ارائه كردند.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمين زم طي سخنان كوتاهي موارد مشخصي را بيان داشتند. ايشان با بيان اينكه چارت سازماني مصوب شوراي معاونان بايد دقيقاً اجرايي شود تاكيد كردند كه نبايد به دنبال گسترش اين چارت بود بلكه بايد در جهت هر چه سبك‌تر كردن چارت حركت كرد. وي با تاكيد بر اينكه بايد تا حد امكان، ماموريت‌ها را برون سپاري كرد اظهار داشت همكاران انتقادات و پيشنهادات خود را به دفتر معاونت فرهنگي و اجتماعي ارسال كنند.
بخش دوم سخنان حجت‌الاسلام والمسلمين زم به موضوعي نگرشي اختصاص داشت. وي در اين سخنان به موضوع فراموشي و چگونگي تبديل يك انسان فراموشكار به انساني "يادمند" پرداخت.
حجت الاسلام والمسلمين زم با بيان اينكه كلمه انسان و نسيان هم زيست هم هستند گفت: ذات انسان يك ذات فراموشكار است و فراموشي به صورت يك خصلت در انسان وجود دارد و انسان مي‌تواند با آموزش خود را به يك انسان "يادمند" تبديل كند.
معاون فرهنگي، اجتماعي و گردشگری دبيرخانه از آنجا كه انسان به دلايل مختلف زيستي، اجتماعي، اقتصادي، سياسي و نظاير آن فراموشكار است، اظهار داشت تقريباً تمام پيامبران وظايف و ماموريتشان يادآوري به انسان بوده است. وي در ادامه با بيان اينكه اگر فراموشي فرد در خصوص يك موضوع شخصي باشد زيانش محدود است،گفت اما اگر اين فراموشي در برگيرنده يك موضوع اجتماعي باشد زيان آن نيز اجتماعي خواهد بود و از اين روي است كه اگر مديران فرهنگي دچار فراموشي شوند حركت فرهنگ نه تنها رو به تعالي نخواهد بود بلکه به سمت قهقرا سير خواهد كرد و نتيجه آن بوجود آمدن انواع نارسايي‌ها، آسيب‌ها و حتي بيماري‌ها خواهد بود.
وي افرود: سوگمندانه، جامعه ما متحمل صدها آسيب است كه از جمله آنها مي‌توان به دروغگويي، عهد شکنی، خیانت در امانت و... اشاره كرد که از جمله شاخص‌هاي منفی و آسیب اجتماعي است . حجت الاسلام زم افزود؛ اگر ناتواني‌هاي ما بوجود آورنده آسيب‌ها باشد، يقيناً ما مسئول هستيم. وی ناتوانی فرهنگی را منشأ آسیب های اجتماعی دانست و گفت می¬باید با ارتقاء دانایی فرهنگی، توانایی فرهنگی را پایدار ساخت.
در ادامه اين سخنان، معاون فرهنگي، اجتماعي و گردشگری دبيرخانه از حضرت امام(ره) ياد كرد و گفت امام مي‌فرمودند اگر كسي شرايط احراز يك مسئوليت را ندارد، پذيرش آن مسئوليت خلاف شرع است و به همين جهت بود كه در آن دوران افراد به سختي حاضر بودند مسئوليت بپذيرند نه چون اكنون كه گروهي از طريق رايزني و ارتباط و نظاير آن به دنبال كسب مسئوليت‌ها و پست‌هاي بالا هستند. و یا برخی پست¬ها، نرخ و قیمت پیدا کرده و پول و پارتی، قاتل شایستگی ها شده است.
حجت الاسلام والمسلمين زم سخنان خود را با اين جمله كه ما نبايد در زندگي اميد و ايمان خود را به خداوند متعال کاهش دهيم و همواره بايد به چهار موضوعي استراتژیک كه نقش مؤثری در آبادانی دنیا و حیات طیبه آخرتمان دارد و در سوره العصر مورد اشاره و تأکید واقع شده است تمسك جوييم، پايان داد.
در ادامه جلسه داريوش ارجمند طي سخنان كوتاهي گفت ؛هر آنچه ما داريم فرهنگ است و فرهنگ از اساسي ترين مصنوعات بشري است كه بر خلاف «علم» فرمول پذيري ثابتي ندارد.
در خاتمه اين جلسه مهندس عرب‌باغي، مدير عامل سازمان منطقه آزاد ارس با بيان اينكه ارس به جهت طبيعت‌اش شرايط ويژه‌اي براي مديران آن بوجود آورده تا بتوانند با پيشگيري موجب جلوگيري از آسيب‌هاي اجتماعي شوند، اظهار داشت: در حوزه فرهنگ بايد صادق بود و بايد به دنبال اصلاح تفكرات خود باشيم و بر اساس واقعيت‌ها تصميم بگيريم.
برنامه روز چهارشنبه 31 ارديبهشت مشتمل بر بازديد از كمپ عشاير و شركت در برنامه تجليل از خادمان ستاد نوروزي سال 93 منطقه آزاد ارس و بازديد از كليساي تاريخي سنت استپانوس بود.
پس از بازديد گروه از كمپ عشاير و مشاهده سنت‌هاي عشايري اين منطقه در خصوص غذا(صبحانه) و اجراي كوتاه موسيقي سنتي منطقه توسط عاشيق‌ها، در محل سازمان مناطق آزاد ارس مراسم تجليل از خادمان نوروزي برگزارشد. اين برنامه متنوع بود و توجه به فرهنگ و موسيقي غني منطقه در آن لحاظ شده بود. از بخش‌هاي قابل توجه اين برنامه اجراي سمبليك فرهنگ موسيقيايي تمامي مناطق آزاد به صورت مشترك در صحنه در قالب يك كليپ زنده بود كه پايان بخش آن اجراي سرود ملي و برافراشتن پرچم جهوري اسلامي به عنوان مأمن اصلي همه تنوع‌هاي فرهنگي و قومي كشور بود.
در اين همايش كه پايان بخش آن تقدير از نهاد‌ها و سازمان‌هاي مختلف مشاركت كننده در گردشگري نوروزي منطقه آزاد ارس بود، حجت الاسلام والمسلين زم طي سخنان كوتاهي به بحث انحراف بينشي در حوزه گردشگري پرداخت. محور سخنان معاون فرهنگي، اجتماعي و گردشگری دبيرخانه، عدم توجه به ثروت‌هاي فرهنگي و گردشگري عظيم كشور بود و اينكه اين نعمات الهي در كشور بخاطر انحراف در بینش متصدیان امور فرهنگی و دینی بلا استفاده مانده است.
وي تنوع قوميت‌ها در كشور را يك فرصت ارزنده اعلام كرد و گفت تا وقتي " نگاه" ما تغيير نكند، نتيجه مطلوب محقق نخواهد شد.
حجت الاسلام والمسلمین زم در سخنان كوتاه خود با بيان اينكه، تا وقتي نگاه ما به هنر، موسيقي، نقاشي، گردشگری و حتي فراتر از آن به خداوند متعال و نعماتش، به قيامت و دوزخ و بهشت اصلاح و آراسته نشود، كار به سرانجام نمي‌رسد؛ افزود: بايد با كارهاي گسترده فرهنگي اين نگاه غلط اصلاح شود.
وي با اشاره به منويات مقام معظم رهبري تاكيد كرد: بايد با نگرش صحيح نسبت به ثروت‌هاي موجود در سرزمين ايران از ذخاير نهفته در تن اين آب و خاك بهره‌برداري كنيم.
در ادامه اين جلسه داريوش ارجمند، ميهمان ويژه اين سفر با بيان اينكه من خود را سرباز آقاي زم مي‌دانم گفت: اميدوارم مناطق آزاد به بهشت مردم ايران تبديل شوند. وي گفت بسيار مسرورم كه مي‌بينم علاوه بر فعاليت‌هاي اقتصادي در مناطق آزاد، فرهنگ و هنر نيز در اين مناطق مورد توجه است.
برنامه بعدي گروه ديدار از كلیساي سنت استپانوس بود كه بدون حضور حجت الاسلام والمسلمین زم برگزار شد. به موازات سفر گروه براي بازديد از اين مكان تاريخي، معاون فرهنگي، اجتماعي و گردشگری دبيرخانه در جمع پرسنل منطقه آزاد ارس به ايراد سخنراني پرداخت. وی در جمع پرسنل حوزه فرهنگی و اجتماعی منطقه آزاد ارس گفت: همانطور که هوای ارس از نظر پاکیزگی با سایر مناطق آلوده متفاوت است، این پاکی باید به فرهنگ و هنر برآمده از این منطقه هم تسری بیابد و فرهنگ و هنر ناب مورد توجه حضرت ولی عصر (عج)، فرهنگی است که باید همه اجزاء و عناصرش پاک و حلال باشد. وی خودخواهی، تبختر و تکبر را مانع یادگیری اهل فرهنگ و خدمت شایسته گارگزاران فرهنگی دانست و گفت با مواظبت از اخلاق و صیانت فرهنگی خود در صدد یادگیری و یاد دادن دایمی برآیید تا همواره طعم شیرین رشد را در خود، سازمان و شهر خود احساس کنید.
سفر به ارس غروب چهارشنبه 21 ارديبهشت به پايان رسيد. اين سفر دو هدف داشت؛ هدف آشكار آن برگزاري جلسه مديران به روال معمول و نيز آشنايي همكارن مناطق با مزيت‌ها و فرصت‌هاي منطقه آزاد ارس بود كه محقق شد اما هدف پنهان آن كه به تقريب محقق شد، كيفیت ديگري داشت.
همكاران مناطق در اين سفر توانستند به صورت مستمر و غير رسمي به تبادل نظر و اطلاعات بپردازند. آنها ضمن آشنايي با يكديگر و زندگي مشترك چند روزه دريافتند كه نگاه همكارانشان در دبيرخانه مطلقاً آمرانه نبوده و روح رفتاري آنها، گره‌گشايي و مشورت است. همكاران به صورت غير مستقيم توانستند تنگناها و مشكلات منطقه را بدون اينكه تصور كنند امكان دارد به عنوان نقطه ضعف آنها تلقي شود بيان كرده و در يك مشاركت جمعي راه‌حل‌‌هاي ممكن را پيدا كنند.
همكاران در اين سفر دريافتند كه در قالب يك تيم به مناطق آزاد نگاه كنند، از تجربيات يكديگر درس بگيرند و مجموعه مناطق را پیشقراول کاروان موفقیت اقتصاد و فرهنگ کشور قلمداد کنند.
** تنظیم شده در معاونت فرهنگی دبیرخانه شورای هماهنگی مناطق آزاد کشور