«صنعت گردشگری» در ایران بسیار نوپاست تا حدی که نمیتوان به جریانات گردشگری که اتفاق میافتد، واژه «صنعت» اطلاق کرد. در حال حاضر گردشگری در ایران تنها مجموعه فعالیتهایی است که ملموسترین نتیجه آن تغییر مکان جغرافیایی افراد است و در بررسی فرآیند آن هنوز امتیازات اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی قابل بررسی نیست.
بدیهی است که در این فضا بسیاری از فعالیتهای رایج و معمول گردشگری که در دیگر کشورهای پیشرو به عنوان زیرساختهای همیشگی و غیرقابل حذف صنعت گردشگری به حساب میآیند، در کشور ما اقدامی نو، خلاقانه و البته تاثیرگذار قلمداد میشوند. بسیاری از این اقدامات حکم آزمون و خطا دارد و بیشک سبب بهبود نتایج در تجربیات مشابه بعدی خواهد شد. از طرفی بسترسازی و ایجاد زمینه و امکانات لازم عامل مهمی در جهت افزایش کمی و کیفی خلاقیتها و نوآوریها در حیطه فعالیتهای علمی و اجرایی مرتبط با گردشگری خواهد شد. تولید یک فکر درست یا محصول جدید در بازار تقریبا تهی از تخصص و تجربه گردشگری ایران تجربهای خواهد بود در جهت ایجاد و رشد این صنعت پرمنفعت در ایران.
یکی از جدیدترین محصولاتی که اخیرا در کشور با همکاری مشترک بخش دولتی و خصوصی تولید شده است، «اولین کاتالوگ تبلیغاتی اکوتوریسم جزیره قشم» است. اکوتوریسم از جمله مباحث گردشگری است که تا به حال کمتر به شکلی تخصصی و صحیح به آن پرداخته شده است. اما «اولین کاتالوگ تبلیغاتی اکوتوریسم جزیره قشم» محصولی نوآورانه و تخصصی است که با همکاری نزدیک بیش از 30 کارشناس و عکاس بخشهای مختلف گردشگری و دیگر رشتههای مرتبط و نزدیک به 10 ماه فعالیت مداوم تولید شده است؛ محصولی که مطمئنا و به گفته مخاطبان در بازار راکد تبلیغات و اطلاعرسانی اکوتوریسم ایران مشابه نداشته و میتواند به عنوان الگو و سرمشقی کارآمد مورد استفاده قرار بگیرد.
این کاتالوگ80صفحهای، به زبان انگلیسی و به سفارش و سرمایهگذاری دفتر مدیریت تشریفات و امور بینالملل سازمان منطقه آزاد قشم و با اجرای بخش خصوصی، شرکت فرهنگی – گردشگری سیمای کوچ و پس از تقریبا یکسال کار همزمان در هفته گذشته به چاپ رسید. یکی از اهداف تهیه و چاپ این محصول تبلیغاتی، معرفی تعداد محدودی از پتانسیلها و جاذبههای طبیعی و اکوتوریستی جزیره زیبای قشم از جمله ژئوپارک قشم، به گردشگران بالقوه خارجی است. مراحل کار این کاتالوگ شامل بازدیدهای میدانی، پژوهش و جمعآوری مطالب و ویرایش آن، ترجمه مطالب به زبان انگلیسی، جمعآوری عکس، جداسازی عکسهای منتخب و کاربردیتر، طراحی هنری و صفحهچینی و چاپ بوده است. انجام کلیه این مراحل برعهده مجری بخش خصوصی و همراه با نظارت مداوم بخش دولتی بوده است. این کاتالوگ درنوبت اول پنجهزار نسخه به چاپ رسیده است.
آنچه این محصول تبلیغاتی گردشگری را از بسیاری از دیگر محصولات چاپی که تا به حال در ایران تولید میشد متمایز میکند، علاوه بر ظاهری بسیار آراسته و زیبا، درحد محصولات تبلیغاتی استاندارد رایج در دنیا، این است که با توجه به جدیدترین طبقهبندی نوعشناسی گردشگری طبیعی، بیش از 13 شاخه این نوع گردشگری و زیرشاخههای مربوط به هریک که در نقاط مختلف جزیره پهناور قشم قابل اجراست با استفاده از عکس و متنهایی کوتاه معرفی شدهاند.
تصویرگرایی و تاکید بر انتخاب عکسهایی زیبا و البته جذاب برای گردشگر که در فرآیند تبلیغات و جذب مشتری در صنعت گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است در طراحی صفحات کاتالوگ، اندازه و چیدمان عکسها به خوبی محسوس است. از آنجا که تهیه چنین محصولی در زمینه گردشگری طبیعی یک اقدام کاملا جدید به حساب میآمد بنابراین با توجه به نبود پروژههای مشابه و منابع قابل ارجاع، بیشترین زمان کاری جهت مطالعات و تصمیمگیریهای اولیه و البته چگونگی طراحی صفحات صرف شد. تعداد 125 قطعه عکس از میان بیش از 1300 قطعه، از 20 عکاس حرفهای و نیمهحرفهای، آشنا به طبیعت و فرهنگ جزیره انتخاب شدند و در صفحات کاتالوگ مورد استفاده قرار گرفتند، که در مجموع 72 قطعه عکس از آرشیو شرکت سیمای کوچ برداشت شد.
همچنین در مراحل مختلف تهیه کاتالوگ، از ویرایشگری هفت نفر از کارشناسان رشتههای مورد نیاز و مرتبط همچون کارشناسان گردشگری، زمینشناسی، پرندهنگری و محیطزیست نیز بهره گرفته شد.
صفحات ابتدایی این کاتالوگ به معرفی کوتاه تاریخ و طبیعت ایران، تاریخ و طبیعت جزیره قشم، سازمان منطقه آزاد قشم و همچنین ژئوپارک قشم پرداخته است. در صفحات بعدی حیات وحش شاخص جزیره و پروژههای ملی یا بینالمللی حفاظت از گونههای گیاهی و جانوری بهطورکلی، ژئوسایتهای گردشگرپذیر ژئوپارک قشم، روستاهای گردشگری و جذاب جزیره، پتانسیلهای موجود برای انواع ورزشهای آبی و هوایی و... معرفی شدهاند.
منبع: روزنامه بهار ـ مینو حسنی اصفهانی