محاکات* منطقه ء آزاد کیش، مائده ای زمینی بر آمده از آسمان - عبدالرسول خلیلی

لینک کوتاه: freena.ir/detail/22068

ساعت 14:36 دوشنبه 23 اسفند 1389

منطقهء آزاد کیش را می توان مائده ای زمینی دانست که از آسمان آمده است. این مائده زمینی را به خاطر همهء مزیت های مانا و ظرفیت های ماندگارش نباید با دیگر مناطق آزاد ایران مقایسه کرد. ظرفیت های بالامکان اقتصادی این منطقه آن را در جایگاه قیاس با دیگر مناطق آزاد پیشرفتهء جهان قرار داده است. منطقهء آزاد کیش تکه ای است در ذیل پهنهء ایران زمین که به مروارید خلیج فارس معروف شده است. مرواریدی که پایتخت سلامتی ایران نیز نامیده می شود. از این رو، از میان مناطق آزاد ایرانی چابهار، قشم،ارس، انزلی، ماکو و حتی اروند، با الماس مزیت های ویژهء خود، تنها منطقه ای که، به لحاظ مزایای استراتژیک و زیر ساخت های آمادهء خود، قابلیت رقابت با سایر مناطق آزاد موفق جهان را دارد، به واقع، منطقهء آزاد کیش است. این منطقه، به لحاظ پیشینهء خود، پایلوت واقعی اقتصاد ایران برای جهانی شدن است.

موقعیت جزیرهء کیش

منطقهء آزاد کیش با 91 کیلومتر مربع مساحت در نیمهء جنوبی منطقهء معتدل شمالی قرار دارد. این جزیره در 20 کیلومتری کرانهء جنوبی ایران و در حدود 300 کیلومتری بندرعباس واقع است. کیش از شمال به سرزمین پیوستهء ایران، از شرق به تنگهء هرمز، از جنوب به کشور امارات متحدهء عربی و از غرب به کشورهای بحرین و عربستان منتهی می شود. این جزیره جزیره ای نسبتا" مسطح است با بیشترین ارتفاع در مرکز آن و باشیب ملایمی به سواحل جزیره ختم می شود.

منطقه کیش با طول 45/15 کیلومتر، در محور شرقی- غربی، و عرض 5/7 کیلومتر، در محور شمالی- جنوبی، در 12 کیلومتری ساحل شیب کوه واقع است. جزیرهء کیش تقریبا" بیضی شکل است و به همین جهت نام کیش ،که به معنای زه کمان است، بر آن گذاشته شده است. بلند ترین نقطهء جزیره، که در محل شرقی جزیره واقع است، حدود 45 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ارتفاع نسبی آن از سطح دریا حدود 32 متر است.

درقسمت شمالی جزیره، آب زیر زمینی شیرین است. باغ های نخل خرما در کیش وجود دارد. چاه های جزیره کم عمق است، به اندازه ای که در بعضی جاها عمق چاه از یک متر هم کمتر است.

جمعیت جزیره کیش، طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در 1385 ، برابر با776/20 نفر بوده است که در شهر کیش ساکن اند.

جزیرهء کیش جزیرهء آزاد تجاری شناخته شده و این عنوان بیشتر به معنای مرکزی است برای جابه جایی کالا از یک وسیلهء حمل و نقل به وسیلهء دیگر و یا انبار امانی گمرکی جهت تسهیل معادلات تجاری بین المللی، مانند بندرکولون در پاناما و بندر جبل علی در امارات متحدهء عربی. جزیرهء کیش حدود 8 قرن پیش مرکز تجاری پرآوازه ای در خلیج فارس محسوب می شد و فعالیت های تجاری میان ایران، چین، افریقا و اروپا از بنادر این جزیرهء کوچک انجام می گرفت.

وجه تسمیهء کیش با کیش

کیش نامی باستانی و بسیار کهن است، زیرا شهری به همین نام در شرق بابل وجود داشته و به تاریخ 4500 قبل از میلاد دودمانی نیرومند در آنجا فرمانروایی می کرد. ظاهرا" هیچ نوع ارتباطی بین شهر سومری کیش، واقع در بین النهرین میانی، و جزیره کیش وجود ندارد، ولی می توان گفت این هم نامی بی ارتباط نبوده و به نظر می رسد که در دورانی کهن، به دلیل مهاجرت اقوامی از ساکنان اولیه یا بعدی شهر باستانی کیش از بین النهرین به خلیج فارس، نام این شهر بر جزیره ای گذاشته شد که امروزه کیش خوانده می شود. برعکس، مهاجرت مردمانی از جزیرهء کیش در خلیج فارس به شهری در میان رودان( بین النهرین) و نامگذاری آن شهر به نام کیش نیز امکان دارد.

اروپاییان از روزگاران بسیار قدیم در آرزوی یافتن راهی بودند که بتوانند با آزادی کامل با جنوب آسیا مراوده داشته باشند و از نپرداختن عوارض در عبور از خلیج فارس و سرزمین ایران ثروت سرشاری عایدشان شود. بارتلمی دیاز پرتغالی، در 1486 میلادی، توانست از دماغهء امید نیک، افریقا را دور بزند و به سوی هندوستان برود. از آن هنگام ، به مرور، جزایر و بنادر خلیج فارس نقش خود را در مبادلات اقتصاد جهان کمرنگ تر از گذشته دیدند. دوران صفویه مقارن با اولین تجاوز پرتغالی ها به قلمرو دریایی ایران است. پرتغالی ها از 1492 میلادی، به مدت حدود یک قرن، بدون رقیب، از عواید سرشار سواحل و جزایر خلیج فارس بهره ها بردند. ایرانیان در زمان شاه عباس اول، پس از یک سده، موفق به بازپس گیری جزایر خلیج فارس از پرتغالی ها و اسپانیایی ها شدند و پرچم ایران در جزیرهء کیش و سایر جزایر به اهتزاز درآمد.

در زمان کریم خان زند، تجارت دریایی خلیج فارس بیشتر به دست شرکت های انگلیسی، هلندی و فرانسوی اداره می شد. این شرکت ها در بندر عباس و بوشهر و برخی از جزایر تجارت خانه داشتند و بیشتر محصولات ایران و سایر نواحی را به خارج صادر می کردند. کیش همچون سایر جزایر روال عادی خود را می گذراند و رونق گذشته را نداشت.

سالیانی پس از دورهء کریم خان زند، در پی نشیب های تند اوضاع اجتماعی و سیاسی حوزهء خلیج فارس، وضع اقتصادی و اجتماعی جزیرهء کیش به جایی رسید که، در اوایل انقلاب مشروطیت، فقط با مبلغ 25 هزار تومان توسط میرزا ابراهیم خان قوام الدوله به محمد رضا خان بستگی فروخته شد.

جزیرهء کیش که در زمان اتابکان فارس حکمران تمام جزایر خلیج فارس بود و خزانهء فارس در آن نگهداری می شد، با همهء موقعیت گذشته، داد و ستد و جنب و جوش خیل بازرگانان ساکن آن، به روزگاری رسید که همه از آن مهاجرت کردند و رکود و ویرانی این جزیره را، که عروس جزایر خلیج فارس بود به جزیره ای کم رونق با چند درخت کهنسال و چند هکتار زمین مزروعی بی توان و ساکنانی اندک تبدیل کرد. این وضع تأسف بار با تغییراتی کم و بیش ناچیز در سال های 1320 تا 1347 در جزیرهء کیش ادامه داشت.

سال 1347 آغاز تحولات اداری و اجرایی در جزیرهء کیش بود. در 1349 ، بهره برداری از شرایط جغرافیایی و طبیعی جزیرهء کیش مورد توجه قرار گرفت، و در بازدید هیئت های ایرانی و امریکایی، طرحی برای تبدیل جزیره به مرکز بین المللی گردشگری- تجاری داده شد و کیش مرکز بین المللی گردشگری – تجاری انتخاب شد. در مهر 1351، سازمان عمران کیش مسئولیت جزیره کیش را به عهده گرفت و با یک میلیارد ریال سرمایه، با هدف تأمین آسایش گردشگران، به ثبت رسید. در 1352، عملیات ساختمانی و ساخت وساز سازمان عمران کیش از روستای ماشه در شمال شرقی جزیره و همزمان، ساخت فرودگاه مجهز بین المللی برای فرود بزرگ ترین هواپیماهای کنکورد در بخش مرکزی متمایل به شرق آن ( بلند ترین نقطهء جزیره) آغاز شد. در 1356، مرکز بین المللی گردشگری- تجاری کیش افتتاح شد و تقریبا" ساخت تمام سازه های اصلی خدماتی نسبتا" گسترده پایان یافت.در سال 1358، یعنی یک سال پس از وقوع انقلاب اسلامی، سازمان عمران کیش به عنوان سازمان مراکز ایرانگردی و جهانگردی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شد. پنج ماه بعد، شورای انقلاب ، طی مصوبه ای، با توجه به وجود بعضی از تأسیسات زیربنایی در جزیرهء کیش، از قبیل فرودگاه، هتل و اسکله، با ایجاد امکان معافیت واردات کالا از کیش، مقررات صادرات و واردات و حقوق و عوارض گمرکی، جزیرهء کیش را نخستین بندر تجاری ایران اعلام کرد.

در 1361، طبق تصویب نامهء هیئت دولت، سازمان عمران کیش از زیرمجموعه های وزیر مشاور اجرایی شد. در 1365، شورای انقلاب کیش را برای سیر و سفر و خرید مردم از بازارهای آن بازگشایی کرد. سال 1365 در واقع سال تجدید حیات کیش با عنوان منطقهء آزاد است. از همین زمان، با هجوم گردشگران به آن، گسترش به وقفهء کیش با ساخت و سازهای گوناگون تجاری، بازارها، گسترش بندر گاه ها، توسعهء فرودگاه، احداث هتل، فعالیت های صنعتی و بازرگانی برای صادرات و واردات، ایجاد گردشگاه ها، میادین، جاده ها، و فضای سبز متناسب با نیاز جمعیت آغاز شد و با روند روبه رشدی دامه پیدا کرد. تا آنجا که کیش موقعیت شاخص امروزی خود را در بین مناطق آزاد دیگر کسب کرد.

در 1368، نخستین اقدام قانونی برای ایجاد مناطق آزاد به شکل امروزین آنها انجام شد و مجلس شورای اسلامی با تصویب قانون برنامهء اول توسعهء اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی که حاوی هدف ها، خط مشی ها، سیاست ها، اعتبارها و برنامه های مدون پنج ساله بود. طی تبصرهء 19 ، به دولت اجازه داد که حداکثر در سه نقطه از نقاط مرزی کشور( چابهار، قشم، جزیره، کیش) مناطق آزاد تجاری- صنعتی تأسیس نماید و بدین ترتیب، گام نخست قانونگذاری در ایجاد مناطق آزاد ایرانی برداشته شد.

با تصویب قانون چگونگی ادارهء مناطق آزاد تجاری- صنعتی در مجلس شورای اسلامی در 1372، منطقهء آزاد کیش به عنوان نخستین منطقهء آزاد ایران، که بیش از 80 درصد تأسیسات زیربنایی آن وجود داشت، راه اندازی شد و طلیعه ای شد تا مناطق آزاد ایرانی نور امیدی در دل اقتصاد ایران بتابانند و نگاه بین المللی را به سمت خود بکشانند. از همین جا بود که جزیرهء کیش منطقهء آزاد تجاری- صنعتی کیش شد. منطقه ای که در حال حاضر مزیت های مانای آن گردشگری و تجارت و صنایع با فناوری پیشرفته و صنایع پشتیبان حوزهء گردشگری است.

مزیت های مانا در جزیرهء کیش

موقعیت جزیره ای کیش با منظرهء طبیعی آن چشم انداز خاصی بدان بخشیده و تلفیقی از آمیزش رنگ های طبیعی دریا و خشکی و طبیعت را می توان در آن دید. از این رو جزیرهء کیش به دلیل موقعیت جغرافیایی خود از یک سو و وضع جزیره ای آن از سوی دیگر دارای توان بالقوهء طبیعی با ارزش برای فعالیت های گردشگری است.

این جزیره دارای دریایی آرام با سواحلی زیباست . سواحل شمال غرب و غرب و جنوبی آن صخره ای و به خاطر جهت بادهای دریایی، دارای امواج است. گرم ترین ماه های سال جزیره تیر و مرداد و خنک ترین ماه ها دی و بهمن است.

اقلیم جزیرهء کیش گرم و مرطوب است و میزان رطوبت هوا نسبتا" زیاد است. در خرداد و تیر، رطوبت هوا بنا به شرایط جوی به حد اشباع می رسد . میزان بارندگی در جزیره، مانند سایر نقاط خلیج فارس، کم و متغیر است. زمان بارندگی در این ناحیه از آبان تا اردیبهشت است.

جزیرهء کیش خشکی کوچکی چون کشتی نشسته در آب های گرم و کم عمق خلیج فارس است. خرده اقلیم های کیش به شدت در سلطهء پدیده های ناشی از بستر بزرگ آبی است که دامنهء نوسان تغییرات دمای شبانه روزی آن در ایام سال بسیار کم است. فشار بخار آب جزیره در بیشتر ایام سال غالبا" در حدی بسیار بالاست ( رطوبت نسبی 50-60 درصد). اختلاف دمای متوسط روزانهء جزیره در طول سال کمتر از 9 تا 10 درجه است.

با آنکه کیش روی گنبد نمکی قرار دارد، بر خلاف جزایر دیگر خلیج فارس مانند قشم، هنوز رأس گنبد های نمکی زیرین آن زیاد بالا نیامده است و بنا بر این خوشبختانه وضع زمین شناختی جزیره به نحوی است که نفوذ آنها به زیر زمین باعث بالا آمدن شوری نمی شود. ضمن اینکه با تمهیداتی می توان نزولات آسمانی را مدت ها پس از هر بارندگی در آب بندها یا سدهای احداثی کوچک و بزرگ نگهداری کرد و حداکثر استفاده را از آنها به عمل آورد. زمین هاي شور جزیره در مقایسه با کل مساحت آن بسیار کم است.

در بارهء وضعیت منابع آبی جزیرهء کیش باید اذعان داشت که این جزیره از دیرباز به داشتن آب آشامیدنی شیرین شهرت داشته است. منابع سنتی تأمین آب جزیره عبارت است از آب های سطحی ذخیره شده در برکه ها که بیشتر در گذشته معمول بوده و آب های زیرزمینی مانند چشمه، قنات و چاه. گفته می شود تا کنون 274 چاه در کیش حفر شده است. در حال حاضر استفاده از برکه و قنات نیز، به دلیل وجود دستگاه های آب شیرین کن، کاملا" منسوخ شده است.

جزیرهء کیش به خاطر طبیعت بکر و زیبایش و همچنین سود دهی اقتصادی اش همیشه مورد توجه ایرانیان بوده و حتی گرمی هوای کیش با میانگین 27 درجهء سانتیگراد باعث کم رونقی آن نشده است.

بيشتر ديدني هاي كيش شگفتي هايي است كه طبيعت به طرز بي نظيري طي سال هاي متمادي به وجود آورده و با دست بشر تغييراتي در آنها ايجاد شده است.سواحل ماسه اي، اسكلهء تفريحي، و جاده ء كرانه كه دور تا دور جزيره كشيده شده جذابيتي خاص به اين جزيره بخشيده است. كيش از سرسبز ترين جزاير خليج فارس است. در دو دههء خير ، بيش از ده هزار هكتار از زمين هاي جزيره جنگل كاري شده است. گونه هاي عمدهء درختي كيش شامل لور، كنار، كهور ايراني و پاكستاني، آكاسيا، كرت، اكاليپتوس و نخل است. درختان محلي جزيره گنجينه هاي طبيعي جذاب و زيبايي هستند. درخت لور يا انجير معابد معروف ترين درخت جزيره است كه درنواحي جنوبي ايران رشد مي كند و مي توان آن را "درخت نجابت ثمر" ناميد. پوست كهنسال درخت لور و برگ ها و ريشه هايش كه از بدنهء اصلي آن آويزان است آن را از ساير انواع درختان متمايز مي كند.

محيط زيست خشكي جزيرهء كيش، به دليل بسته بودن آن، داراي جامعهء زيستي محدود است و با اين حال گونه هايي از پستانداران در اين جزيره زندگي مي كنند كه مهم ترين آنها آهوي ايراني است. به علاوه، پرندگان كيش و آبزيان پيرامون جزيره نيز از تنوع بسيار خوبي برخوردارند. انواع ماهي هاي خوراكي و ماهي هاي تزييني زيبا و رنگارنگ، مرجان ها، صدف ها، دلفين ها، لاك پشت و ... در اين آب ها يافت مي شوند.

زمين در ساحل ماسه اي كيش از جنس مرجان است و به همين جهت خاك آن سفيد جلوه مي كند و در زير نور خورشيد، درخششي نقره فام دارد؛ پديده اي كه در سطح جهان بي همتاست. كيش درياي آبي رنگ شفاف و روشني دارد كه باعث مي شود كف آن از سطح دريا هم پيدا باشد. كارشناسان محيط زيست اين خاصيت را ناشي از وجود مرجان های پيرامون جزيره مي دانند و بر اين باورند كه مرجان ها عامل تصفيهء آب و شفافيت و زيبايي سواحل جزيره هستند. كيش به نسبت وسعت خود داراي يكي از وسيع ترين ساحل هاست و در دنيا كمتر ساحلي را مي توان يافت كه در وسعت سواحل كيش قابل استفاده باشد و گردشگران بتوانند با آرامش و دور از غوغاي سواحل معروف در آن استراحت كنند.

درضمن علاقه مندان به ماهيگيري مي توانند در سواحل جنوبي و غربي جزيره به صيد انواع گوناگون ماهي بپردازند . تركيب اينها با يكديگر سواحل كيش را به يكي از جذاب ترين سواحل جهان تبديل كرده است.

جزيرهء كيش، پايتخت مناطق آزاد ايراني

مديريت رويدادها در جزيرهء كيش مي تواند، علاوه بر جاذبه هاي گردشگري طبيعي و مصنوعي، عامل مهمي براي جذب گردشگر باشد. برگزاري رويدادهاي خاص را درجزيرهء كيش مي توان در قالب موارد زير مديريت كرد:

1- جذب مردم به منطقهء آزاد و رونق سرمايه گذاري

2- جذب گردشگران به منطقه در ايام غير اوج سفر

3- جلب توجه رسانه ها به منطقه و اعتبار دهي و مطرح كردن آن در سطح منطقه و جهان

4- ايجاد تحرك اقتصادي و اجتماعي و روحيه بخشي به مردم در منطقه آزاد

5- تشويق گردشگران به تكرار بازديد از منطقه آزاد

6- جلب منافع براي تجديد حيات اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي منطقه براي رونق گردشگري جزيره با قابليت اوج گيري بيشتر.

قابل توجه است كه رشد سريع تعداد و تنوع رويدادهاي گردشگري در جزيرهء كيش حاصل رقابت ميان مقاصد گوناگون از جمله جشنواره هاي هنري، مسابقات ورزشي، نمايشگاه هاي بين المللي و داخلي، يادمان هاي تاريخي، مراسم آييني و مذهبي، و ساير وقايع مهم براي رونق گردشگري بوده است.

پيشنهادهايي براي بهتر شدن جزیره کیش

تحقق پيشنهاد هاي زير در چشم انداز آيندهء جزيره امكان پذير است :

1- استفاده از هواپيماهايي با ظرفيت بالا كه با توجه به گسترش تقاضاي سفر، مي تواند تحولي جدي در زمينهء پاسخگويي به تقاضاي مسافران با ظرفيت حمل و نقل هوايي بيشتر از وضع موجود به وجود آورد.

2- با توجه به تمهيداتي كه دولت براي كارمندان قائل شده تا آنها بتوانند در سال تا سقف تعيين شده به سفر بروند، مي توان با تجهيز تورهاي جمعي به كيش، به رونق گردشگري در آنجا بيش از پيش كمك كرد. هرچند گفته مي شود جزيره؛ به استثناي ماه هاي اول پاييز، در ديگر ماه هاي سال از حداكثر تقاضا براي سفر مسافران به كيش برخوردار است. ولي بايد دانست كه امكان فرصت سازي در كيش بيش از آن چيزي است كه هم اكنون وجود دارد.

3- راه اندازي هتل هاي زنجيره اي با مركزيت در شهرهاي بزرگ منطقه يا داخل كشور و محوريت استقرار شعبه هاي آنها در جزيرهء كيش و تأسيس هتل هاي بين المللي.

4- راه اندازي اتوبوس هاي گردشگي با نام كيش گشت در منطقهء آزاد كيش تا گردشگران بتوانند در اندك زماني كه در جزيره اقامت دارند، از جاذبه هاي طبيعي، اقتصادي و بازارها و اماكن تجاري و گردشگري و تاريخي ديدن كنند.

5- راه اندازي بخش گردشگري مجازي در سايت اينترنتي منطقه براي رد و بدل كردن تصاوير و خاطرات گردشگران از جزيرهء كيش و خريد مستقيم صنایع دستی و محصولات گردشگري آن.

6- فعال كردن بنگاه هاي گردشگري در سمت عرضه به كمك فناوري هاي روزآمد اطلاعات به منظور بخش بندي بازارهاي منطقهء آزاد كيش متناسب با نياز مشتريان ، به ويژه آنكه امروزه هر دو سوي بازار، يعني عرضه و تقاضا، به پيشرفت فناوري اطلاعات پيوند خورده است.

7- با توجه به محوري بودن حوزهء گردشگري در جزيرهء كيش، 5 قلم كالاي حجيم مسافري كه ورود آن به مناطق آزاد كيش ، قشم و چابهار،طي بخشنامه اي در 1382 از سوي شوراي عالي مناطق آزاد تجاري- صنعتي لغو شده است، مجددا" اعاده و جانشين ميزان اندك واردات كالاي تجاري به كيش شود. زيرا اين اقلام مي توانند جاذبه هاي گردشگري را افزايش دهند.

8- ارتقاي ظرفيت ها با توجه به وسعت جزيره و وجود جزاير فارور كوچك، فارور بزرگ و هندورابي و پرهيز از ايجاد تمدن موزاييكي در جزيرهء كيش، به ويژه آنكه از تمام وسعت جزيره بهره برداري نشده است.

9- ايجاد رشته هاي گردشگري در دانشگاه هاي مستقر در كيش با توجه به محوري شدن كاربري گردشگري در منطقهء آزاد . با داير كردن هنرستان ها و آموزشكده هاي تخصصي در صنعت گردشگري، سالانه مي توان هزاران دانشجو را جذب منطقه كرد.

10- فراهم كردن بستر لازم براي برقراري پرواز مستقيم از مقصد اروپا و امريكا به كيش. براي اين منظور بايد با مشاركت شركت هاي خارجي و يا سرمايه گذاران داخلي نسبت به تأمين و برقراري پروازهاي مستقيم هواپيماهاي پهن پيكر به صورت اجاره، چارتر يا اجاره به شرط تمليك اقدام كرد تا بتوان حجم انبوه تقاضاي گردشگري خارجي و ايرانيان خارج از كشور را پاسخگو بود.

در حال حاضر با توجه به وجود 3 ميليون ايراني در امريكاي شمالي و كانادا، كه ورود آنها از طريق شركت هاي هوايي لوفتانزا، كي ال ام يا ايشيا ويژن است، مي توان با ايجاد هاب منطقه اي كيش به حمل گردشگر با مبدأ خارج اقدام كرد. به ويژه آنكه انجام برنامه هايي از اين دست مي تواند بر عمده ترين فعاليت هاي اقتصادي، كه حول محور صنعت گردشگري در منطقه انجام مي گيرد تأثير گذار باشد.

11- بر اساس رهيافت خوشه اي، صنعت گردشگري در جزيرهء كيش را مي توان صنعتي چتري خواند كه طيف گسترده اي از فعاليت هاي اقتصادي گوناگون را، كه با يكديگر ارتباطي مشخص در حوزهء مشتري دارند، در اين صنعت گرد هم مي آورد. تورگردانان ، هتل داران و ارائه كنندگان ساير اقامتگاه ها، رستوران داران، راهنمايان تور، دفاتر خدمات مسافرتي و جهانگردي، بازاريان و غرفه داران ، طراحان و فعالان صنعت نشر،توليد كنندگان صنايع دستي و انواع كالاهاي وارداتي مسافرتي و تجاري ، مديران و فعالان جاذبه هاي گوناگون گردشگري، مديران محلي، فعالان صنعت حمل و نقل همگي يك نقطهء مشترك دارند و آن تأمين رضايت مشتري اي است كه او را گردشگر مي خوانيم. حال اگر در هر يك از اين فعاليت ها نتوانند به هر دليل محصول خود را چنان كه شايستهء آن است و به مشتري معرفي شده، به او عرضه كنند. نه تنها بر كسب و كار خود تأثير نامطلوب مي گذارند بلكه نا خواسته ساير فعالان و بخش هاي گوناگون مرتبط با صنعت گردشگري را نيز متضرر مي كنند. چتري كه گوشه اي از آن سوراخ شده باشد در روزي باراني به چه كار آيد.

در قالب شكل گيري خوشه هاي صنعت گردشگري در جزيرهء كيش، اتخاذ سياست هاي لازم در محورهاي زير پيشنهاد مي شود:

الف) كمك به ايجاد م‍‍ؤسسات پشتيبان غير دولتي؛

ب ) كمك به ارتقاي شبكه هاي مديريت كيفيت؛

پ ) جهت گيري حمايت ها به سمت حمايت از خوشه هاي صنعتي گردشگري و پيمانكاري به جاي حمايت از صنايع منفرد‌؛

ت) اطلاع رساني و آگاه كردن بنگاه هاي اقتصادي از مزاياي خوشه هاي صنعت گردشگري كيش؛

ث ) كمك به معرفي شركت ها به يكديگر و اطلاع رساني مناسب در بارهء شرايط بازار كيش.

بر اساس آمار سازمان گردشگري جهاني، نسبت گردشگران خارجي به داخلي ده به يك است. حال آنكه آمار موجود در منطقهء آزاد كيش اين نسبت را نشان نمي دهد. اين از جمله مواردي است كه با توجه به محوريت كاربري غالب در منطقهء آزاد كيش براي جذب گردشگر خارجي، بايد مورد توجه قرار گيرد. در همين زمينه، آثار مستقيم حاصل از صنعت گردشگري، با احتساب 6 درصد از توليد نا خالص داخلي جهان در اين صنعت، نمايانگر تخصيص يك شغل از هر 15 شغل است و در صورتي كه آثار و منابع غير مستقيم نيز مد نظر قرار گيرد، حدود 10 درصد از توليد ناخالص داخلي جهان و يك شغل از هر 9 شغل در صنعت گردشگري نشو و نما خواهد كرد.

12- تغيير مسير گسترش گردشگري از شبكهء رزرواسيون كامپيوتري (CRS) به شبكهء جهاني توزيع (GDS) كه اقدام مهمي در زمينهء بازاريابي الكترونيكي در صنعت گردشگري جزيرهء كيش به شمار مي رود.

از آنجا كه شبكهء رزرواسيون كامپيوتري امكان انتخاب قيمت و برنامهء سفر متناسب با تقاضا را در اختيار شركت هاي حمل و نقل هوايي قرار مي دهد، قدرت رقابتي آنها را افزون مي كند. اين امر از طريق هماهنگي با شبكهء پيچيدهء Hube and Spoke ميسر مي شود كه شبكهء پيچيدهء قيمت گذاري را به نحوي كنترل مي كند كه سود بنگاه را به حد بهينهء خود مي رساند.

همچنين با اتصال از طريق اينترنت به شبكهء جهاني توزيع، هتل هاي جزيرهء كيش نيز در سراسر جهان به طور متعارف از شبكهء ذخيرهء جاي اختصاصي خود استفاده مي كنند.

اين موارد همه در حالي است كه بدانيم، بر مبناي آمار بانك جهاني، به ازاي هر گردشگر 650 دلار و بر مبناي آمار سازمان گردشگري جهاني، به ازاي هر گردشگر 890 دلار در آمد اقتصادي مستقيم و قابل محاسبه وجود دارد. درآمد هاي غير مستقيم از چرخش سرمايه گذاري در امر گردشگري به ازاي هر نفر 2500 دلار اعلام شده است.

13- تجارت الكترونيكي، كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات در فعاليت هاي تجاري و بازاريابي منطقهء آزاد كيش است. به كارگيري ابزارهاي الكترونيكي براي مؤسسات و شركت هايي كه در زمينهء گردشگري و تجارت فعاليت مي كنند از جمله مزيت هاي رقابتي در منطقهء آزاد كيش است كه مي تواند حوزهء فعاليت هاي غالب اين منطقه را در تعامل و هم پيوندي با مناطق آزاد پيشرفتهء جهان قرار دهد.

استفاده از شيوهء تجارت الكترونيكي، چنان كه در سياست هاي كلي ابلاغي و قانون برنامهء پنجم توسعهء اقتصادي ، اجتماعي وفرهنگي كشور آمده است، بايد بتواند به بهبود فضاي كسب و كار با تأكيد بر فراهم آوردن زيرساخت هاي ارتباطي، و فناوري مورد نياز، و تسريع در تجارت منطقهء آزاد كيش براي برقراري ارتباط سريع تر با تجارت جهاني منجر شود. بديهي است برگزاري كارگاه هاي آموزشي در جزيرهء كيش به رونق بازار الكترونيكي گردشگري كمك خواهد كرد. بازاريابي الكترونيكي از ديگر مزاياي تجارت الكترونيكي براي حذب گردشگر در منطقهء آزاد كيش است که باید کاملاً مورد توجه مسئولین کشور قرار گیرد.

* ارسطو، محاکات را هنر شبیه سازی طبیعی دانسته و ما این اصطلاح را برای توصیف جزیره کیش به مانند مائده ای زمینی برآمده از آسمان به مثابه اوج هنر طبیعت در ایران زمین استفاده کرده ایم.

فعالیت ها و کاربری های منطقه آزاد کیش به منزله زمینه های مناسب برای جذب سرمایه گذاری و رونق فعالیت های بخش خصوصی
مناطق آزاد امروزه به مثابه ابزاری برای تشویق توسعه صنعتی با هدف صادرات کالاهای صنعتی، تغییر ساختار تبعیض‌آمیز فعلی تجارت جهانی، گسترش تجارت بین‌المللی و یاری‌دهندة توسعة کشورها و اشتغال‌زایی و کاهش بیکاری در نظر گرفته شده‌اند. نخستین منطقة آزادی که به معنای امروزی آن شناخته شد، منطقة آزاد شانون در ایرلند است که جذب سرمایة خارجی، انتقال فناوری و ایجاد اشتغال از هدف‌های عمدة آن محسوب می‌شود.
در کشور ما، به منظور دستیابی به اهداف برنامه‌های توسعة اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، مناطق آزاد تجاری‌ـ‌صنعتی و ویژة اقتصادی راهکاری برای تعامل با اقتصاد و بازارهای هدف بین‌المللی و منطقه‌ای در نظر گرفته شده‌اند که، با تغییر راهبرد تجاری کشور از جایگزینی واردات به راهبرد تشویق صادرات، تولید، صادرات و صادرات مجدد از این مناطق، از اولویت خاصی برخوردار شده‌اند.
محرومیت‌زدایی منطقه‌ای و استفاده از انواع پیوندها و ارتباط‌های مفید با اقتصاد ملی از مهم‌ترین نقش‌هایی است که این مناطق برعهده دارند. ارتباط پسر و شامل استفاده از مواد اولیة داخلی و همکاری با بنگاه‌های اقتصادی داخلی و ارتباط پیشرو در قالب فروش بخشی از تولیدات مناطق آزاد با عنوان ارزش افزوده به مثابه شاخص سنجش تولید در بازار داخلی از جملة آنهاست.

شکل‌گیری مناطق آزاد تجاری‌ـ‌صنعتی در ایران
مناطق آزاد تجاری‌ـ‌صنعتی ایران در 1368، براساس قانون برنامة اول توسعه مصوب 11/11/1368، شکل گرفتند. در تبصرة 19 این قانون، به دولت اجازه داده شد تا سه منطقة آزاد کیش، چابهار و قشم را در نقاط مرکزی کشور تأسیس کند. در 1372، قانون چگونگی ادارة مناطق آزاد با هدف تسریع در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی، رشد و توسعة اقتصادی سرمایه‌گذاری و افزایش درآمد عمومی، ایجاد اشتغال سالم و مولد، تنظیم بازار کار و کالا، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه‌ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی، تبدیلی و ارائة خدمات عمومی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در 1382 نیز، براساس تبصرة 3 مادة قانون یادشده، تأسیس سه منطقة آزاد دیگر در محدوده‌هایی از شهرستان‌های آبادان و خرمشهر (اروند)، جلفا (ارس) و بندر انزلی به تصویب رسید. هم اکنون لایحه تأسیس منطقة آزاد ماکو نیز به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.

مزیت‌های قانونی
1ـ برخورداری از معافیت از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی (موضوع قانون مالیات‌های مستقیم)، به مدت پانزده سال از تاریخ بهره‌برداری برای هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه که این مدت به 20 سال افزایش یافته است.
2ـ امکان مشارکت و سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در فعالیت‌های اقتصادی منطقه به هر نسبت.
3ـ برخورداری از مقررات خاص کار و تأمین اجتماعی در کارگاه‌های واقع در محدودة منطقه و همچنین مقررات استخدام و نحوة تردد خارجی در منطقه.
4ـ امکان استفاده از کارگران و نیروی کار خارجی به میزان 10درصد کل نیروی انسانی شاغل در منطقه.
5ـ آزادی کامل ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی در منطقه.
6ـ امکان تأسیس شرکت‌های خارجی با هر میزان ازدرصد سهام
7ـ امکان تأسیس و فعالیت مؤسسات بیمة ایرانی با سرمایة داخلی و خارجی و شعب و نمایندگی آنها و مؤسسات کارگرازی بیمه، براساس مقررات مربوط.
8ـ اجازة خروج سود ویژه و مبالغ مربوط به اصل و فرع حاصل از فعالیت‌های اقتصادی سرمایه‌های خارجی و سرمایه‌های ارزی ایرانیان و همچنین مبالغ ناشی از فروش یا واگذاری این‌گونه سرمایه‌ها.
9ـ تضمین کامل سرمایه‌های خارجی و سود حاصل از آنها، طبق قانون حمایت از سرمایه‌های خارجی مناطق آزاد.
10ـ حمایت از حقوق قانونی سرمایه‌گذاران خارجی و جبران عادلانة خسارت در صورت ملی‌شدن یا سلب مالکیت از سوی سازمان منطقه یا دولت.
11ـ عدم نیاز اتباع خارجی به تحصیل روادید برای ورود مستقیم به منطقه از طریق مبادی ورودی و خروجی مجاز منطقه، براساس مقررات مربوط.
12ـ امکان تأسیس بانک و مؤسسة اعتباری ایرانی با سرمایة داخلی و خارجی.
13ـ امکان ثبت شرکت‌ها و مؤسسات برای اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و خارجی، براساس مقررات مربوط.
14ـ خرید و فروش تمامی ارزها در مقابل ریال یا سایر ارزها.
15ـ انجام کلیة معاملات و نقل‌وانتقالات ارزی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی.
16ـ تعیین نرخ و فروش ارز و تبدیل آنها به ریال براساس نظام عرضه و تقاضا در بازار آزاد.
17ـ امکان ورود هر نوع کالا، به استثنای کالاهای ممنوعة شرعی و قانونی، با کمترین تشریفات و رعایت مقررات و ضوابط بهداشتی، امنیتی، فرهنگی.
18ـ امکان ورود و تخلیة کالا به‌منظور ترانس شیپمنت و ترانزیت خارجی با پرداخت هزینة خدماتی انجام تشریفات مقرر.
19ـ اجرانشدن مقررات گمرکی و معافیت گمرکی برای ورود کالاهای ساخته‌شده در منطقه به داخل کشور به میزان ارزش افزوده و مواد داخلی به‌کاررفته در آن.
20ـ امکان صدور کالا به خارج از کشور با کمترین تشریفات اداری.
21ـ امکان ترانزیت و صدور مجدد کالا بدون محدودیت.
22ـ صدور گواهی مبدأ برای کالاهایی که از منطقه خارج می‌شوند.
23ـ امکان عمده‌فروشی کالا برای اتباع داخلی و خارجی.
24ـ امکان خرید و فروش کالاهای خارجی به‌صورت تجاری.

ارزش افزوده، شاخص سنجش تولید
تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی و ارائة خدمات گوناگون به متقاضیان سرمایه‌گذاری از مهم‌ترین برنامه‌ها در مناطق آزاد و ویژة اقتصادی به‌منظور دستیابی به مقاصد گوناگون ملی و منطقه‌ای است. تولید کالای ساخته‌شده ابزار مناسبی برای توسعة صادرات و گسترش فرهنگ صادراتی و کمک به رشد و توسعة اقتصادی در این مناطق است. شاخصی که در سنجش تولید این کالا در نظر گرفته می‌شود، ارزش افزوده است. سرمایه‌گذاری‌هایی که در مناطق آزاد و ویژه صورت می‌گیرد در جهت ایجاد ارزش افزوده در بخش تولید و کسب سود بیشتر و ایجاد زمینة مناسب برای تنظیم بازار کالا از طریق حضور سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان در بازار جهانی و منطقه‌ای و کسب درآمدهای ارزی است.
ارزش مواد خارجی کالا بر ارزش کالا – یک، مساوی است با ارزش افزوده
درصد مجاز ورود کالای تولیدی در منطقه به روش زیر محاسبه می‌شود:
قیمت CIF قطعات و مواد اولیه خارجی منهای قیمت محصول تولیدی
قیمت محصول تولیدی
درصد تعیین‌شدة فوق ملاک محاسبة ارزش افزودة کالای تولیدی در مناطق آزاد و ویژه است که به این شیوه‌ها به بازارهای خارجی و داخلی راه می‌یابد:
1ـ صادرات به خارج از کشور و سایر مناطق آزاد کشور که مستلزم تنظیم اظهارنامة صادراتی به منظور ثبت آماری است؛
2ـ فروش در بازار منطقة آزاد و ویژه
3ـ ورود به داخل کشور با استفاده از مزایای مربوط
وارداتدرصدی از کالاهای تولیدشده در مناطق به داخل کشور معادل نسبتی از مجموع ارزش افزوده و مواد و قطعات داخلی به‌کاررفته به قیمت کل کالای تولیدی، بدون هرگونه محدودیتی، مجاز است و، علاوه بر اینکه به ثبت سفارش و گشایش اعتبار نیاز نیست، مشمول شرط غیرمجاز و مجاز مشروط نیز نیست. نسبت مذکور را کمیسیونی تعیین می‌کند مرکب از نمایندگان وزارتخانة تولیدی مربوط، وزارت بازرگانی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گمرک ایران، دبیرخانة شورای عالی مناطق آزاد تجاری‌ـ‌صنعتی، و سازمان منطقه که در محل دبیرخانة شورای عالی مناطق آزاد و ویژة اقتصادی تشکیل می‌شود.
چنان‌که گفته شد، ورود کالاهای تولیدشده در منطقة آزاد به سایر نقاط کشور، در حد ارزش افزوده به اضافة مواد اولیة داخلی به‌کاررفته در آن، از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف است و تنها حقوق گمرکی و سود بازرگانی مواد اولیه و قطعات وارداتی به‌کار رفته در کالا دریافت خواهد شد.
گفتنی است که تمامی اراضی صنعتی با قابلیت ایجاد صنایع کوچک، متوسط و بزرگ با کاربری‌های متفاوت و زمینه‌های مختلف تولیدی و صنعتی، با سرمایه‌گذاری مستقل ایرانی و نیز با مشارکت خارجیان، در مناطق آزاد و ویژه فعال‌اند. درحال‌حاضر بیش از 800 واحد تولیدی و صنعتی در مناطق آزاد و ویژة اقتصادی کشور فعالیت می‌کنند که کارنامة تولیدی شمار زیادی از انها برای دریافتدرصد ارزش افزوده به مثابة شاخص سنجش تولید، به تأیید کمیسیون ارزش افزودة کالاهای ساخته‌شده رسیده است.

//////////////////////////////////کیش /////////////////////////////////////////////////
معرفی منطقة آزاد تجاری – صنعتی کیش
وضعیت جغرافیایی کیش
منطقة آزاد کیش با 91 کیلومترمربع مساحت در نیمة جنوبی منطقة معتدل شمالی قرار دارد. این جزیره در 20 کیلومتری کرانة جنوبی ایران و در حدود 300 کیلومتری بندرعباس واقع است. کیش از شمال به سرزمین پیوستة ایران، از شرق به تنگة هرمز، از جنوب به کشور امارات متحدة عربی و از غرب به کشورهای بحرین و عربستان منتهی می‌شود. این جزیره جزیره‌ای نسبتاً مسطح است با بیشترین ارتفاع در مرکز آن و با شیب ملایمی به سواحل جزیره ختم می‌شود.
جزیرة کیش با طول 45/15 کیلومتر، در محور شرقی‌ـ‌غربی، و عرض 5/7 کیلومتر، در محور شمالی‌ـ‌جنوبی، در 12 کیلومتری ساحل شیب‌کوه واقع است. جزیرة کیش تقریباً بیضی‌شکل است و به همین جهت نام کیش، که به معنای زه‌کمان است، برای آن گذاشته شده است. بلندترین نقطة جزیره، که در محل شرقی جزیره واقع است، حدود 45 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ارتقاع نسبی آن از سطح دریا حدود 32 متر است.
در قسمت شمالی جزیره، آب زیرزمینی شیرین است. باغ‌های نخل خرما در کیش وجود دارد. چاه‌های جزیره کم‌عمق است، به اندازه‌ای که در بعضی جاها عمق چاه از یک متر هم کمتر است.
موقعیت جزیره‌ای کیش با منظرة طبیعی آن چشم‌انداز خاصی بدان بخشیده و تلفیقی از آمیزش رنگ‌های طبیعی دریا و خشکی و طبیعت را می‌توان در آن دید. از این رو جزیرة کیش به دلیل موقعیت جغرافیایی خود از یک سو و وضع جزیره‌ای آن از سوی دیگر دارای توان بالقوة طبیعی باارزش برای فعالیت‌های گردشگری است.
این جزیره دارای دریایی آرام با سواحلی زیباست. سواحل شمال غرب و غرب و جنوبی آن صخره‌ای و به‌خاطر جهت بادهای دریایی، دارای امواج است. گرم‌ترین ماه‌های سال جزیرة تیر و مرداد و خنک‌ترین ماه‌ها دی و بهمن است.
اقلیم جزیرة کیش گرم و مرطوب است و میزان رطوبت هوا نسبتاً زیاد است. در خرداد و تیر، رطوبت هوا بنا به شرایط جوی به حد اشباع می‌رسد. میزان بارندگی در جزیره، مانند سایر نقاط خلیج‌فارس، کم و متغیر است. زمان بارندگی در این ناحیه از آبان تا اردیبهشت است.
دربارة وضعیت منابع آبی جزیرة کیش باید اذعان داشت که این جزیره از دیرباز به داشتن آب آشامیدنی شیرین شهرت داشته است. منابع سنتی تأمین آب جزیره عبارت است از آب‌های سطحی ذخیره‌شده در برکه‌ها که بیشتر در گذشته معمول بوده، و آب‌های زیرزمینی مانند چشمه، قنات و چاه. گفته می‌شود تاکنون 274 چاه در کیش حفر شده است.
سواحل ماسه‌ای، اسکلة تفریحی، و جادة کرانه که دورتادور جزیره کشیده شده جذابیتی خاص به این جزیره بخشیده است. کیش از سرسبزترین جزایر خلیج‌فارس است. در دو دهة اخیر، بیش از 10 هزار هکتار از زمین‌های جزیره جنگل‌کاری شده است. گونه‌های عمدة درختی کیش شامل لور، کنار، کهور ایرانی و پاکستانی، آکاسیا، کرت، اکالیپتوس و نخل است. درختان محلی جزیره گنجینه‌های طبیعی جذاب و زیبایی هستند. درخت لور یا انجیر معابر معروف‌ترین درخت جزیره است که در نواحی جنوبی ایران رشد می‌کند و می‌توان آن را «درخت نجابت‌ ثمر» نامید. پوست کهنسال درخت لور و برگ‌ها و ریشه‌هایش که از بدنة اصلی آن آویزان است، آن را از سایر انواع درختان متمایز می‌کند.
محیط زیست خشکی جزیرة کیش، به دلیل بسته‌بودن آن، دارای جامعة زیستی محدود است و با این حال گونه‌هایی از پستانداران در این جزیره زندگی می‌کنند که مهم‌ترین آنها آهوی ایرانی است. به‌علاوه، پرندگان کیش و آبزیان پیرامون جزیره نیز از تنوع بسیار خوبی برخوردارند. انواع ماهی‌های خوراکی و ماهی‌های تزیینی زیبا و رنگارنگ، مرجان‌ها، صد‌ف‌ها، دلفین‌ها، لاک‌پشت‌ها و... در آن آب‌ها یافت می‌شوند.
زمین در ساحل ماسه‌ای کیش از جنس مرجان است و به همین جهت خاک آن سفید جلوه می‌کند و در زیر نور خورشید، درخششی نقره‌فام دارد؛ پدیده‌ای که در سطح جهان بی‌همتاست. کیش دریای آبی‌رنگ شفاف و روشنی دارد که باعث می‌شود کف آن از سطح دریا پیدا باشد.

تاریخچة ایجاد منطقة آزاد کیش
سال 1347 آغاز تحولات اداری و اجرایی در جزیرة کیش بود. در 1349، بهره‌برداری از شرایط جغرافیایی و طبیعی جزیرة کیش مورد توجه قرار گرفت. در مهر 1351، سازمان عمران کیش مسئولیت جزیرة کیش را به عهده گرفت و با یک میلیارد ریال سرمایه، با هدف تأمین آسایش گردشگران، به ثبت رسید. در 1352، عملیات ساختمانی و ساخت‌وساز سازمان عمران کیش از روستای ماشه در شمال شرقی جزیره و همزمان، ساخت فرودگاه مجهز بین‌المللی برای فرود بزرگ‌ترین هواپیماهای کنکور در بخش مرکزی متمایل به شرق آن (بلندترین نقطة جزیره) آغاز شد. در 1356، مرکزی بین‌المللی گردشگری‌ـ‌تجاری کیش افتتاح شد و تقریباً ساخت تمام سازه‌های اصلی خدماتی نسبتاً گسترده پایان یافت.
در 1358، یعنی یک سال پس از وقوع انقلاب اسلامی، سازمان عمران کیش به‌عنوان سازمان مراکز ایرانگردی و جهانگردی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شد. پنج ماه بعد، شورای انقلاب، طی مصوبه‌ای، با توجه به وجود بعضی از تأسیسات زیربنایی در جزیرة کیش، از قبیل فرودگاه، هتل و اسکله، با ایجاد امکان معافیت واردات کالا از کیش، مقررات صادرات و واردات و حقوق و عوارض گمرکی، جزیرة کیش را نخستین بندر تجاری ایران اعلام کرد.
در 1361، طبق تصویب‌نامة هیئت‌دولت، سازمان عمران کیش از زیرمجموعه‌های وزیر مشاور اجرایی شد. در 1365، شورای انقلاب کیش را برای سیر و سفر و خرید مردم از بازارهای آن بازگشایی کرد.
در 1368، نخستین اقدام قانونی برای ایجاد مناطق آزاد به شکل امروزین آنها انجام شد و مجلس شورای اسلامی با تصویب قانون برنامة اول توسعة اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی که حاوی هدف‌ها، خط‌مشی‌ها، سیاست‌ها، اعتبارها و برنامه‌های مدون پنج‌ساله بود، طی تبصرة 19، به دولت اجازه داد که حداکثر در 3 نقطه از نقاط مرزی کشور (چابهار، قشم، جزیرة کیش) مناطق آزاد تجاری‌ـ‌صنعتی تأسیس نماید و بدین ترتیب، گام نخست قانونگذاری در ایجاد مناطق آزاد ایرانی برداشته شد.
با تصویب قانون چگونگی ادارة مناطق آزاد تجاری‌‌ـ‌صنعتی در مجلس شورای اسلامی در 1372، منطقة آزاد کیش به‌عنوان نخستین منطقة آزاد ایران، که بیش از 80درصد تأسیسات زیربنایی آن وجود داشت، راه‌اندازی شد و طلیعه‌ای شد تا مناطق آزاد ایرانی نور امیدی در دل اقتصاد ایران بتابانند و نگاه بین‌المللی را به سمت خود بکشانند. از همین جا بود که جزیرة کیش منطقة آزاد تجاری‌ـ‌صنعتی کیش شد. منطقه‌ای که درحال‌حاضر مزیت‌‌های مانای آن گردشگری و تجارت و صنایع با فناوری پیشرفته و صنایع پشتیبان حوزة گردشگری است.

برنامه‌های راهبردی کیش
در مسیر اهداف توسعه‌ای کشور، چشم انداز سازمان منطقة آزاد کیش به شرح زیر تعریف شده است:
«جزیرة زیبای کیش محیطی است امن، آرام و پاک، برترین مقصد گردشگری برای خانواده‌ها، قطب علمی‌ـ‌آموزشی‌ـ‌تحقیقاتی، الگوی توسعة پایدار با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و مناسب‌ترین مکان برای سرمایه‌گذاری در منطقة خلیج‌فارس.»
محیطی امن، آرام و پاک: متکی بر اصول اخلاقی و ارزش‌های اسلامی و ملی، سرشار از آرامش و سلامت، عاری از آلودگی‌های زیست‌محیطی فارغ از مسائل و معضلات اجتماعی و بهره‌مند از امنیت اجتماعی و قضایی با حفظ حقوق و کرامت انسان‌ها به نحو احسن، دارای امکانات پیشرفتة بهداشتی و درمانی، ‌آکنده از درختان، گیاهان و پارک‌های سرسبز و سواحل خوب و تمیز، دارای معابر تمیز، زیبا و امن شهری، دارای بهترین امکانات و تجهیزات خدمات شهری در زمینه‌های جمع‌آوری و دفع مواد زائد، دارای سامانه‌های ایمنی و پیشگیری و کنترل حوادث، دارای سامانة انتظامی قانون‌مدار، مقتدر، مورد اعتماد و مبتنی بر پیشگیری از بروز جرایم.
برترین مقصد گردشگری برای خانواده‌ها: بالاترین بهره‌وری از مواهب الهی و ظرفیت‌های گردشگری، انتخاب اول خانواده‌ها برای گذراندن اوقات فراغت، بهشتی برای خانواده‌ها و کودکان در خلیج‌فارس، تأمین نیازها و خواسته‌های آنان به بهترین حالت ممکن، دارای امکانات و تجهیزات مدرن و نوآورانه برای تفریح و شادی خانواده‌ها، وجود گردشگاه‌ها، تفرجگاه‌ها، اماکن تفریحی و سیاحتی با طراحی مناسب و زیبا برای خانواده‌ها، ارائة بهترین تسهیلات برای سفر خانواده‌ها به کیش، برگزاری مستمر جشنواره‌های موضوعی، جذاب و منحصربه‌فرد در منطقه برای کودکان و دارای سهم مناسب از بازار گردشگری خانوادگی در منطقه.
قطب علمی‌ـ‌آموزشی‌ـ‌تحقیقاتی: مرکز فعالیت بهترین مؤسسات و نهادهای علمی‌ـ‌آموزشی و پژوهشی با جذب نخبگان عرصة علمی و فرهنگ، مهم‌ترین مرکز تولید علم در منطقه و دارای سهم مؤثر در پیشرفت علمی و فرهنگی کشور، دارای بهترین امکانات و تجهیزات آموزشی، انجام پژوهش‌های علمی و توسعة فناوری، انتقال دانش و مهارت به بازار داخلی در زمینة فناوری‌های نوین و مورد نیاز کشور.
الگوی توسعة پایدار با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین: توسعه‌یافته با بهره‌مندی پایدار و درخور از ظرفیت‌های زیست‌محیطی، برخوردار از رفاه و تأمین اجتماعی، الهام‌بخش در تولید ثروت و بهره‌وری اقتصادی با به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته، توجه مؤثر به محیط‌زیست در تمامی تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، استفاده از فناوری‌های نوین در بهره‌مندی از مواهب طبیعی باکمترین مصرف انرژی و بالاترین کارآیی، بهره‌مندی عموم مردم (شهروندان و گردشگران) از نتایج فعالیت‌های توسعه‌ای براساس اصول عدالت اجتماعی.
مناسب‌ترین مکان برای سرمایه‌گذاری: دارای زیرساخت‌های لازم و کافی، سرمایة انسانی کارآمد، نظام اداری و قانونی اثربخش و تسهیل‌کننده و فراهم‌کنندة فرصت‌های رقابتی برای سرمایه‌گذاری و سودآوری مناسب، بازدهی مالی بالا و توانایی جذب بازارهای جدید، کاهش خروج درآمدهای اقتصادی، ثبات و شفافیت در قوانین و مقررات سرمایه‌گذاری، حمایت و ارزش‌دهی به موضوع تولید ثروت، پیگیری حل مسائل و مشکلات سرمایه‌گذاری، وجود آخرین شبکه‌های خدمات الکترونیک تجاری و اقتصادی، وجود نظام بانکی، بیمه‌ای و خدمات بازرگانی سریع، مشتری‌مداری و مورد اعتماد.

مزایای اختصاصی منطقه
ـ استفاده از تسهیلات گمرکی و معافیت‌های مربوط به حقوق گمرکی و سود بازرگانی برای واردات، صادرات و صادرات مجدد
ـ وجود آب و برق در حد مورد نیاز و پیش‌بینی افزایش تولید و توسعة شبکة توزیع در برنامه‌های آینده
ـ دسترسی به نیروی کار از ملیت‌های مختلف
ـ آزادی مبادلات ارزی و معاملات سهام و ورود و خروج سرمایه (نقدی و غیرنقدی) با تضمین سازمان و بدون تشریفات خاص
ـ وجود تشکیلات سازمانی مناسب و محدودبودن مقررات و آئین‌نامه‌ها و سرعت عمل در امور اداری و قابلیت استقلال عمل
ـ وجود امکان صادرات به داخل کشور براساس میزان ارزش افزوده تولید شده در واحدهای صنعتی
ـ اتباع خارجی برای ورود مستقیم به کیش نیاز به تحصیل قبلی روادید ندارند
ـ برخورداری از امتیاز موقعیت جغرافیایی ویژة کشور ایران به‌عنوان فصل مشترک میان کشورهای آسیای میانه و حوزه CIS با کشورهای حاشیة خلیج‌فارس و همچنین به‌عنوان گذرگاه مهم ارتباطی اروپا و آسیا
ـ تعلق این جزیره به کشور ایران با جمعیتی بیش از 70 میلیون نفر که خود از بزرگ‌ترین بازارهای منطقه به حساب می‌آید، موقعیت توریستی جزیره و جذب حدود 2 میلیون گردشگر در سال، تقویت‌کننده این قابلیت است
ـ سابقة طولانی تاریخی به‌عنوان یک مرکز بزرگ بازرگانی بین‌المللی و گردشگری
ـ برخورداری از شرایط آب و هوایی نسبتاً مناسب در منطقة خلیج‌فارس
ـ وجود یک فرودگاه بین‌الللی 600 هکتاری با 3663 متر طول باند در عرض 45 متر، مجهز به یک ترمینال اصلی به مساحت 8276 مترمربع که قابلیت نشست و برخاست هواپیماهای پهن‌پیکر را درساعات مختلف شبانه‌روز دارد
ـ وجود بندرگاهی با قابلیت پهلوگیری شناورهای با ظرفیت 2 هزار تن که بزودی تا حد پذیرش شناورهای با ظرفیت 10 هزار تن به توسعه خواهد یافت
ـ وجود امکانات تفریحی رفاهی و خدماتی مناسب و فراهم‌بودن شرایط نسبتاً مساعد برای زندگی
ـ برخورداری از طبیعتی زیبا، بکر و در نوع خود بی‌نظیر، همراه با سواحلی آرام و دلپذیر

جاذبه‌های گردشگری کیش
اسكلۀ بزرگ تفریحی
اسكلۀ بزرگ تفریحی به روش شمع فلزی و عرشۀ چوبی با چهار فضای اقماری به‌دست متخصصان ایرانی ساخته شده است. این اسكله به‌طول 437 و عرض 18 متر و مساحت 10 هزار مترمربع هیچ‌گونه اثر تخریبی بر زیستگاه‌های دریایی ندارد. فاز اول این اسكلۀ تفریحی در مدت كوتاه 20 ماه ساخته و در پنجم مرداد 1385 افتتاح شد. در فضاهای اقماری این اسكله رستوران‌ها و چای‌خانه‌های متنوع ساخته و اكثر خدمات تفریحی به گردشگران عرضه می‌شود. این اسكله در انتهای بلوار دریا واقع است.

منطقۀ غروب كیش و کشتی یونانی
تماشای غروب خورشید و انعكاس نور سرخرنگ آن در پهنای دریا برای هر بیننده‌ای بخصوص كسانی که دور از دریا زندگی می‌كنند خاطره‌ای به‌یادماندنی است.
از جذابیت‌های این منطقه باقی‌ماندۀ یك كشتی عظیم‌الجثۀ باری است كه امروزه سوژۀ عكس‌برداری گردشگران شده است. این كشتی ‌باری در 1322 در اسكاتلند ساخته شد. وزن كشتی 7061 تن و طول آن 136 متر است. این كشتی چهارم مرداد 1345 شمسی هنگام سفر به كشور یونان در ساحل جنوبی جزیره به گل نشست و تلاش‌ها برای بازگرداندن آن به دریا بی‌نتیجه بود‌. این كشتی به یونانی معروف شده است.
رفتن به محل كشتی یونانی و گذراندن لحظاتی در ساحل مرجانی این مكان را بخصوص هنگام غروب آفتاب به همۀ گردشگران توصیه می‌كنیم.

شهر باستانی حریره
بسیاری از مسافرانی كه به كیش می‌آیند، به‌سختی باور می‌كنند كه این جزیره روزگارانی دور یكی از قطب‌های تجاری میان چین‌، اروپا و شمال افریقا بوده است. كیش از سال 356 هـ‌. ق پس از وقوع زلزله در بندر تاریخی سیراف مورد توجه بیشتر قرار گرفت و جمعیت آن روبه‌فزونی گذاشت و رونق تجاری آن زیاد شد‌. تپه‌های تاریخی در كرانۀ شمالی جزیره نشان می‌دهد که در گذشته‌های دور اینجا شهری بزرگ و آباد بوده است. گسترۀ پستی و بلندی‌ها و خرابه‌های شهر قدیمی، که حریره نام داشت، حدود 120 هكتار وسعت دارد. این وسعت بیانگر وجود شهری بزرگ با جمعیتی زیاد است و بقایای به‌دست‌آمده از این شهر نشان از فعالیت‌های تجاری گستردۀ آن دارد. عملیات باستان‌شناسی بقایای شهر بخش‌هایی از معماری و نحوۀ زندگی مردمان آن روزگار را مشخص كرده است.

عمارت اعیانی
این خانۀ اعیانی كه در نتیجۀ كاوش‌های یكی از تپه‌های شهر حریره بیرون آمده از نمونه‌های منحصربه‌فرد مسكن جمعی در حاشیۀ خلیج‌فارس است. این عمارت كه به یكی از ثروتمندان حریره تعلق داشته یك حیاط مركزی و اتاق‌هایی در اطراف دارد كه دو رشته پلكان نیز این حیاط را به طبقۀ دوم ساختمان متصل می‌کرده است. البته غیر از بخشی از كف یك اتاق و بالكن چیز دیگری از طبقۀ دوم این بنا باقی نمانده است. از كاوش‌های انجام‌شده در عمارت اعیانی مقدار زیادی اشیای سفالی و تزیینات بدنه ازجمله گچ‌بری و كاشی لعابدار به‌دست آمده كه عموماً مربوط به قرن هفتم و هشتم هجری است. آثار به‌جامانده از حمام حریره در فاصلۀ كمی از شرق عمارت اعیانی قرار دارد و دارای فضاهای سربینه‌، گرم‌خانه و تون حمام است. این بنا با صحن‌های متعدد و حصار آن مجموعاً 500 مترمربع وسعت داشته و با توجه به ظرفیت محدود احتمالاً حمامی خصوصی و متعلق به صاحب مجموعة اعیانی بوده است. آثار به‌دست‌آمده از مجموعۀ حمام بیانگر استفاده از آن در دو دورۀ تاریخی ایلخانی و تیموری است.

بندر تاریخی
در كرانۀ شمالی شهر تاریخی حریره، روی صخره‌ای بلند، تأسیساتی كارگاهی با بقایای معماری و فضاهای ناشناخته وجود دارد‌. همچنین مجموعه‌ای از كانال‌های افقی و زیرزمینی و چاه‌هایی كه در دل لایه‌های مرجانی حفر شده است، دیده می‌شود. كانال‌هایی كه روبه‌دریا حفر شده ارتباط شهر را به دریا برقرار می‌كرده است. بر بدنۀ یكی از چاه‌ها رشتة پلكانی تراشیده شده كه مسیر رفت و برگشت در آن به‌طرز زیبایی در كمترین فضای لازم تعبیه شده است.

قنات
قنات‌ها با قدمت بیش از دو هزار سال از كهن‌ترین آثار به‌جامانده از ایران باستان هستند. با بازسازی و بهسازی یكی از این قنات‌ها به شكل تونل‌های عریض با معماری منحصربه‌فرد مجموعه‌ای تفریحی و دیدنی برای بازدیدكنندگان فراهم شده است. درجۀ حرارت داخل تونل‌ها در سراسر سال بین 22 تا 25 درجۀ سانتیگراد است و طرح ساخت رستوران‌های سنتی و جدید، موزه، فروشگاه‌های صنایع دستی ایران، و امكانات دیگر در داخل این تونل‌ها در دست اجراست. محل این مجموعه در مجاورت سالن چندمنظورۀ مجموعۀ ورزشی المپیك است.

پایاب
پایاب نیز یكی دیگر از آثار به‌جامانده از ساكنان باستانی كیش است كه با سنگ‌های مرجانی به نحو زیبایی بازسازی شده و به‌صورت استراحتگاهی سنتی در عمق زمین و در كنار مسیر قنات درآمده است. در كنار پایاب یك رستوران سنتی با غذاهای ایرانی فضای دلپذیری را برای گذران اوقات ایجاد كرده است.

مساجد
آثار به‌دست‌آمده از شهر تاریخی حریره معرف حضور سكنۀ مسلمان با تمدن و فرهنگ غنی اسلامی در آن دوران است‌. یكی از آثار كشف‌شده مسجد تاریخی زیبایی است كه معماری آن مربوط به دورۀ سلجوقیان است‌. این مسجد كهن در محدوده‌ای نامنظم با مساحت 2000 مترمربع یافت شده است و کاوش‌ها نشان می‌دهد که در دوره‌های مختلف تاریخی مرمت شده و گسترش یافته است. این مسجد در هیچ‌جا دارای سقف نبوده و یك مناره و چهار محراب در آن شناسایی شده است. پژوهش در این مسجد كماكان ادامه دارد.
كیش دارای مساجد كوچك و بزرگ با معماری زیبا و اصیل ایرانی است. این مساجد با پراكندگی مناسبی در نقاط مختلف بنا شده‌اند.
مسجد زیبای خاتم‌الانبیا (ص) با دو منارۀ بزرگ در شمال جزیره محل برگزاری نماز جمعه و اجتماعات مذهبی است.
مسجد امام حسن مجتبی (ع) با طراحی منحصربه‌فرد در بهترین نقطۀ شهرك مسكونی صدف و در میان فضای سبز زیبایی واقع شده است‌. این مسجد میزبان پیكر پاك پنج شهید گمنام دوران دفاع مقدس نیز هست‌. مردم جزیره به مناسبت‌های مختلف بر سر مزار این شهدا حضور می‌یابند و به آنها ادای احترام می‌كنند.
مسجد قدیمی امیرالمؤمنین (ع) كه مرمت شده و اكنون مورد مراجعۀ نمازگزاران است و مسجد ماشه كه در مجاورت آن بنا شده و در حال مرمت و بازسازی است‌. این دو مسجد در شمال ‌شرقی كیش در منطقۀ ماشه، كه پیش از دهۀ پنجاه شمسی محل سكونت بومیان بوده، واقع شده‌اند و ثبت‌شدۀ آثار ملی هستند.
مسجد جامع نور با تك‌منارۀ زیبایش محل تجمع و اقامۀ نماز ساكنان اهل تسنن است و در منطقۀ میر‌مهنا (سفین) واقع شده است.
درعین‌حال، نمازخانه‌هایی نیز به زیبایی در سواحل پرتردد ساخته شده‌‌‌اند و اغلب اماكن گردشگری دارای نمازخانه هستند.
با مهاجرت ساكنان شهرهای مختلف به کیش و افزایش جمعیت این شهر، مراسم و مناسبت‌های مختلف مذهبی رنگ و بوی خاصی پیدا كرده است و ساكنان شهر سعی می‌كنند به‌نوعی با حفظ سنت‌ها و فرهنگ‌های خود در مراسم مذهبی شركت كنند. بخصوص در مراسم دهۀ محرم و روزهای تاسوعا و عاشورا مردم با برپایی تكیه‌ها و دسته‌های عزاداری شور و حال خاصی به جزیره می‌دهند كه این مسئله به‌خودی‌خود باعث جذب و همراهی مسافران داخلی و خارجی می‌شود.

مراكز و سالن‌های فرهنگی
رشد جمعیت و پیش‌بینی تبدیل كیش به یك مركز بزرگ گردشگری بین‌المللی و لزوم معرفی فرهنگ ایرانی و اسلامی سبب شده است تا سازمان منطقۀ آزاد به توسعۀ امكانات فرهنگی جزیره توجه خاصی داشته باشد. در این زمینه، می‌توان به ایجاد فرهنگسرا‌ها، كتابخانه‌های عمومی و خانه‌های علم اشاره كرد.

فرهنگسرای سنایی
فرهنگسرای سنایی، با زیربنای 1100 مترمربع در سه طبقه، یكی از مكان‌های فرهنگی با معماری زیبا در قلب مجموعۀ گردشگری كیش است. در این فرهنگسرا فروشگاه محصولات فرهنگی، كتابخانۀ كودك و نوجوان، كتابخانۀ عمومی، خانۀ مطبوعات، كتابخانۀ دیداری و شنیداری، خانۀ علم و نجوم، سایت رایانه، خانۀ نمایش، سالن گالری و آموزش هنر برای علاقه‌مندان وجود دارد.
لازم به ذکر است که در منطقة آزاد کیش، تعداد 6 مجموعة فرهنگی وجود دارد. این مجموعه‌ها مشتمل بر 6 کتابخانة عمومی و 6 کتابخانة کودک و نوجوان است. برگزاری کلاس‌های متنوع فرهنگی و هنری بخشی از فعالیت این مراکز فرهنگی به‌شمار می‌رود.

مركز دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی كیش
این مرکز به مساحت 21000 مترمربع در مجاورت فرودگاه بین‌المللی واقع شده است و از آن برای برگزاری نمایشگاه‌های بزرگ و برگزاری چند نمایشگاه به‌صورت همزمان استفاده می‌شود. مکان دیگری که برای برگزاری نمایشگاه‌های کوچک در نظر گرفته شده در مرکز شهر و در سالن تالار شهر است. این نمایشگاه سه فضای 7 هزار مترمربعی دارد که این فضاها با در‌های متحرك از هم جدا می‌شوند و امکان برگزاری سه نمایشگاه همزمان فراهم می‌آید. از امكانات دیگر این نمایشگاه بهره‌برداری از شبکة اینترنت بی‌سیم و پاركینگ وسیع برای 500 خودرو است. فاصلۀ نمایشگاه تا بندرگاه 5 كیلومتر و تا مركز شهر 6 كیلومتر است.

مركز همایش‌های بین‌المللی كیش
این مرکز در فضایی بالغ بر13000 مترمربع و در زمینی به وسعت 6 هکتار‌ در کنار ساحل ساخته شده و مجهز به شبکة مدیریت هوشمند (BMS)‌ است و سالن‌هایی با امکانات بسیار مطلوب برای برگزاری همایش‌ها و كنفرانس‌های داخلی و بین‌المللی دارد. سالن‌های این مركز عبارت‌اند از: سالن خلیج‌فارس‌، با گنجایش 720 نفر، مجهز به سیستم‌های منحصربه‌‌فرد صوتی‌، تصویری‌، نورپردازی‌، ترجمۀ همزمان به 10 زبان‌، پخش زندۀ تلویزیونی و سیستم مستند‌سازی تصویر؛ سالن اجلاس ابن‌سینا‌، با ظرفیت 110 نفر، با امکان ترجمۀ همزمان به 2 زبان، دارای‌ سیستم‌های منحصربه‌فرد صوتی‌، تصویری‌، نورپردازی و پخش زندۀ تلویزیونی؛ سه سالن کنفرانس جانبی شامل سالن اجلاس رازی با ظرفیت 60 نفر‌، سالن اجلاس خوارزمی با ظرفیت 49 نفر و سالن اجلاس ابوریحان با ظرفیت 34 نفر، با امکان ترجمۀ همزمان به 2 زبان‌، دارای سیستم‌های منحصربه‌فرد صوتی‌، تصویری‌، نورپردازی‌، پخش زندة تلویزیونی و سیستم مستند‌سازی تصویر.

تالار شهر
در جهت گسترش و تأمین فضاهای فرهنگی جزیره، تالاری با ظرفیت 1800 نفر برای برگزاری نمایشگاه‌های محدود و نیز اجرای مراسم سخنرانی و كنسرت‌های موسیقی ساخته شده است. این تالار با زیربنای 5400 مترمربع در مجاورت مركز بین‌المللی همایش‌های كیش، نزدیك میدان ساحل، قرار دارد.

اماكن و مجموعه‌های ورزشی
مجموعۀ ورزشی المپیك: این مجموعه با امكانات و تجهیزات مخصوص برگزاری بازی‌های تمرینی و مسابقات همواره میزبان تیم‌های ورزشی ملی‌، باشگاهی و خارجی است. این مجموعۀ ورزشی دارای دو زمین فوتبال چمن و دو زمین مینی‌فوتبال چمن مصنوعی، چندین زمین تنیس، سالن اختصاصی پینگ‌پنگ‌، دو سالن تمرین و مسابقات اسكواش‌، استخر شنا مجهز به سونای خشك و بخار، و سالن بدنسازی است. همچنین سالنی چندمنظوره ویژۀ ورزش‌های توپی و غیرتوپی شامل والیبال، بسكتبال، هندبال، فوتبال، كشتی، تكواندو، جودو، كاراته، و شطرنج دارد و امكاناتی برای دیگر ورزش‌ها نیز در این سالن فراهم است. علاوه بر این، به‌زودی چند سالن مجهز ورزشی دیگر در این مجموعه به بهره‌برداری خواهد رسید. در داخل این مجموعۀ ورزشی باشگاه اسب‌سواری نیز وجود دارد. در این باشگاه، تعداد زیادی اصطبل، میدان اسب‌دوانی و یك كلینیك مخصوص اسب وجود دارد و قرنطینۀ آن در حال ساخت است.
مجموعة ورزشی میرمهنا: این مجموعه در شمال غربی جزیره قرار دارد و دارای سه زمین فوتبال چمن مصنوعی و سالن اختصاصی ژیمناستیك با وسایل پیشرفته است.
مسیر دوچرخه‌سواری: یكی از طولانی‌ترین مسیرهای دوچرخه‌سواری جهان در كیش قرار دارد. این مسیر بیش از 53 كیلومتر طول دارد و پیرامون جزیره را دربرمی‌گیرد. دوچرخه‌سواری در اینجا ورزش مفرحی به‌شمار می‌آید و به همین دلیل سازمان منطقۀ آزاد هر ساله مسابقات دوچرخه‌سواری عمومی را در این جزیره برگزار می‌كند. ایستگاه‌های دوچرخه‌سواری در نقاط مختلف جزیره وجود دارد و افراد، به‌صورت خانوادگی و در رده‌های سنی مختلف، می‌توانند به این ورزش بپردازند.

ورزش‌های آبی و تفریحی
شرایط مطلوب آب و هوایی در طول سال، دریای مناسب، و موقعیت ممتاز جهانگردی كیش موجب ایجاد مراكز تفریحات دریایی در این جزیره شده است. در باشگاه‌ها و مراكز تفریحات دریایی كیش امكانات و خدماتی نظیر دوره‌های آموزش غواصی، گشت‌های تفریحی غواصی، اسكی روی آب، گشت با قایق تندرو، گشت تفریحی دور جزیره، آكواریوم شناور، تور جزایر، چتر پاراسل، جت اسكی، جت بوت، قایق ماهیگیری تفریحی، و قایق پدالی ارائه می‌شود. مراكز تفریحات دریایی از ساعت 9 صبح شروع به‌كار می‌كنند و معمولاً تا غروب آفتاب پذیرای مراجعان هستند.

پلاژ‌های اختصاصی بانوان و آقایان
شنا در آب‌های زلال كیش بسیار فرح‌بخش است. پلاژ اختصاصی بسیار مجهزی در قسمت شمالی جزیره برای زنان وجود دارد. این مجموعه به‌تازگی باز‌سازی‌‌شده و امكانات مناسب و مطلوبی برای پذیرایی از مراجعان در آن فراهم شده است. برای آقایان نیز پلاژی در سواحل شرقی جزیره و در مجاورت مجموعۀ ورزشی والیبال ساحلی قرار دارد‌. در این مكان سه زمین استاندارد بین‌المللی والیبال ساحلی و یك زمین فوتبال ساحلی نیز برای استفادۀ ورزشكاران وجود دارد.
پیست كارتینگ‌
نخستین پیست كارتینگ ایران، كه به‌طول تقریبی 800 متر و عرض 70 متر در کیش به بهره‌برداری رسیده، از بزرگ‌ترین پیست‌های خاور‌میانه است‌. این پیست كه هر سال پذیرای چندین هزار نفر از علاقه‌مندان این رشتۀ اتومبیلرانی است با میزبانی اولین دورۀ مسابقات كارتینگ قهرمانی كشور این رشتۀ ورزشی را به استانداردهای جهانی نزدیك‌تر كرد‌. در این مجموعه همچنین پیست موتورهای چهارچرخ ATV و ماشین‌های كنترل از راه دور وجود دارد.
مجموعۀ فرهنگی‌‌ـ‌‌ورزشی مریم
این مجموعه با مدرن‌ترین تجهیزات ورزش بولینگ (16 خط) آمادۀ پذیرایی از گردشگران است‌. در این مجموعه میزهای بیلیارد، لوازم بدنسازی، دنیای بازی، سونا، رستوران، كافی‌شاپ، گیم‌نت و كافی‌نت نیز وجود دارد. این مجموعه در بلوار دریا، در مجاورت اسكلۀ بزرگ تفریحی، واقع است.
اورژانس دریایی
به منظور برقراری امنیت هرچه بیشتر و رفاه حال مسافران، امور دریایی مركز ورزش و تفریحات سالم با استفاده از یك قایق جست‌وجو و نجات به‌صورت 24 ساعته و رایگان در نوار سیاحتی جزیره خدمات اورژانس ارائه می‌کند.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کیش
زمینه‌های مستعد سرمایه‌گذاری در منطقه
ـ ایجاد امکانات اقامتی و مجتمع‌های مسکونی
ـ ایجاد تسهیلات جهانگردی
ـ ایجاد صنایع با تکنولوژی بالا و غیرآلاینده
ـ انواع فعالیت‌های تجاری شامل خدمات پولی و مالی، واردات و صادرات
ـ تهیه و نصیب آب‌شیرین‌کن
ـ انتقال برق از پسکرانه جنوبی کشور
ـ ایجاد تأسیسات تعمیرات شناورهای دریایی
ـ ایجاد ترمینال‌های صادراتی و وارداتی
ـ ایجاد سردخانه و مراکز نگهداری کالا با شرایط خاص
ـ ایجاد واحدهای تبدیلی و تولیدی واسطه‌ای و صنایع کوچک تکمیلی
ـ ایجاد واحدهای خدمات شهری

تجارت و بازرگانی در کیش
جزیرة كیش در مسیر رفت‌وآمد مهم‌ترین راه‌های تجاری بین‌‌المللی دریایی در خلیج‌فارس و در مركز بزرگترین بازار منطقه واقع شده و از این نظر سرمایه‌گذاری در كیش برای انتقال كالا و خدمات به مناطق مختلف حوزه خلیج‌فارس از توجیه مناسبی برخوردار است. علاوه بر این وجود امكانات مناسب سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، توسعة تجارت و خدمات مالی در سطح منطقه زمینه را برای توسعة فعالیت‌های بازرگانی در منطقه فراهم كرده است. وجود بازارهای مدرن تجاری و خدماتی، بندرگاه، موقعیت استراتژیك كیش (نزدیكی و دسترسی سهل به بازارهای تولید و مصرف) تمهید بستر مناسب قانونی و ظرفیت سازی‌های انجام شده برای ایجاد و گسترش نهادهای پولی و مالی و همچنین بورس كالا و خدمات، ظرفیت قابل توجهی را در زمینه فعالیت‌های تجاری در منطقه ایجاد نموده ‌است. همچنین یكی از سیاست‌های راهبردی توسعة منطقه، گسترش خدمات تجاری و بازرگانی است. بر اساس راهكارهای اتخاذ شده سالانه نمایشگاه‌های متعددی در كیش برگزار می‌شود.
مراحل فعالیت بازرگانی
1- دریافت مجوز فعالیت اقتصادی
به منظور شروع هرگونه فعالیت اقتصادی در منطقة آزاد کیش، دریافت مجوز فعالیت اقتصادی از طریق مدیریت بازرگانی سازمان منطقة آزاد کیش الزامی است. مجوز فعالیت اقتصادی به‌صورت یک‌ساله و پرداخت عوارض مربوطه بر حسب نوع کاربری صادر خواهد شد.
مدارک لازم برای دریافت مجوز فعالیت اقتصادی
1ـ نامه از مدیریت امور حقوقی سازمان منطقة آزاد کیش مبنی بر ثبت شرکت در شرف تأسیس (درمورد اشخاص حقوقی)
2ـ تصویر قرارداد خرید یا اجاره محل فعالیت یا سند مالکیت
3ـ رضایت نامه شرکاء مبنی بر صدور مجوز فعالیت اقتصادی به نام یکی از آنها
4ـ تصویر شناسنامه متقاضی و 2 قطعه عکس (در مورد اشخاص حقوقی)
5ـ ارائة رسید بانکی مبنی بر پرداخت عوارض پذیره اقتصادی
6ـ ارائة معرفی‌نامه صلاحیت صنفی برای واحدهای خدماتی، تجاری، سیاحتی و رستوران داری
7ـ تأییدیه فعالیت‌های صنعتی، سیاحتی، خدماتی، فرهنگی و حمل‌ونقل از واحدهای مربوطه برای دریافت مجوز فعالیت اقتصادی
8ـ تأییدیة ادارة اماکن نیروی انتظامی کیش پس از استعلام مربوطه
پس از ارائة مدارک فوق بر حسب نوع فعالیت، مجوزهای فعالیت اقتصادی در زمینه‌های زیر صادر می‌گردد:
مجوز فعالیت اقتصادی تجاری
مجوز فعالیت اقتصادی خدماتی
مجوز فعالیت اقتصادی صنعتی
مجوز فعالیت اقتصادی سیاحتی
مجوز فعالیت اقتصادی پیمانکاری

2-دریافت کارت بازرگانی
دریافت کارت بازرگانی برای صادرات و واردات در منطقة آزاد کیش از طریق مدیریت بازرگانی سازمان منطقة آزاد کیش الزامی است.
کارت بازرگانی کیش متناسب با مجوز فعالیت اقتصادی به‌صورت یک ساله و پرداخت هزینة مربوطه صادر خواهد شد.
انواع کارت‌های بازرگانی
1ـ کارت تجاری: برای صادرات و واردات کالاهای بازرگانی
2ـ کارت صنعتی: برای فعالیت‌های صنعتی، واردات مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی
3ـ کارت خدماتی: برای تمام فعالیت‌های خدماتی، واردات کالاهای مصرفی به کیش از داخل یا خارج کشور
مدارک لازم برای دریافت کارت بازرگانی
1ـ ارائة اصل و کپی مجوز فعالیت اقتصادی و یک قطعه عکس
2ـ ارائة رسید بانکی مبنی بر پرداخت هزینه صدور کارت

سرمایه‌گذاری صنعتی در منطقة آزاد کیش
برای راه‌اندازی واحدهای صنعتی درمنطقة آزاد کیش شرایط آسانی اندیشیده شده است، به‌طوری که مقررات دست‌وپاگیر تأسیس واحدهای صنعتی دراین منطقه وجود ندارد. برهمین اساس گرفتن موافقت‌ها و مجوزها در زمان کوتاهی پس ازتوافق اولیه سرمایه‌گذار با سازمان انجام می‌گیرد. در حقیقت برای حضور و مشارکت طرح‌های صنعتی جزیره تنها سرمایه و مهارت فنی مورد نیاز است و بقیة احتیاجات سرمایه‌گذاران از سوی سازمان منطقة آزادتدارک دیده شده است.
مراحل تأسیس واحدهای صنعتی به‌طور خلاصه شامل سه مرحله زیر می‌باشد:

شرایط و مراحل تأسیس واحدهای صنعتی
1ـ ارائة درخواست کتبی، تکمیل پرسشنامة جواز تأسیس و دریافت جواز تأسیس.
2ـ انتخاب محل و انعقاد قرارداد زمین در صورت نیاز.
3ـ تحویل زمین.
4ـ ارائة نقش‌های اجرایی ساختمان، دریافت پروانة ساخت، دریافت مجوز فعالیت اقتصادی پیمانکاری، شروع عملیات ساختمانی و تکمیل بنا.
5ـ ورود ماشین‌آلات و مواد خام بدون پرداخت عوارض و نصب ماشین‌آلات.
6ـ راه‌اندازی کارخانه و اخذ پروانه بهره‌برداری.
7ـ دریافت مجوز فعالیت اقتصادی (صنعتی).
8ـ ارائة درخواست جهت اخذ سهمیة ارزش افزوده، تکمیل پرسشنامه مربوطه، تعییندرصد ارزش افزوده توسط کمیسیون ارزش افزوده.
9ـ انتقال بخشی از محصولات تولیدی به سرزمین اصلی براساسدرصد ارزش افزوده.

1ـ دریافت جواز تأسیس
در این مرحله متقاضیان تأسیس واحدهای صنعتی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی باید پرسش‌نامه‌ای را پر کنند. پس از دریافت اطلاعات مورد نیاز درصورتی‌که طرح پیشنهادی مغایر با مقررات شرعی و قانونی تشخیص داده نشود و در ضمن موارد مربوط به رعایت پاکیزگی محیط زیست در آن رعایت شده باشد، جواز تأسیس صادر می‌شود. هزینه صدور جواز تأسیس واحدهای صنعتی باید به حساب سازمان در یکی از شعب بانک‌های مستقر در جزیره واریز شود. اعتبار جواز تأسیس تنها زمانی از سوی واحد مدیریت صنعتی جزیره قابل تمدید می‌باشد که مجری نسبت به تهیه و یا اجارة زمین مورد نیاز برای تأسیس واحد صنعتی اقدام وعملیات ساختمانی را شروع کرده باشد.
2ـ دریافت قرارداد زمین
سرمایه‌گذاران پس از دریافت جواز تأسیس، زمین مورد نیاز طرح خود را در یکی از شهرک‌های صنعتی کیش با عقد قرارداد واگذاری زمین و با تعرفة صنعتی (نقدی یا قطعی تا 5سال) دریافت می‌نمایند. سرمایه‌گذار پس از خرید زمین باید اقدام به ساخت آن نماید. مدیریت صنعتی سازمان به مراحل ساخت واحد صنعتی نظارت داشته و پروژه مذکور را کنترل می‌نمایند. پس از اتمام پروژه پایان کار صادر می‌شود و پس از نصب ماشین‌آلات و واردات مواد اولیه پروانه بهره‌برداری صادر می‌شود.
3ـ پروانه بهره‌برداری
این پروانه پس از اجرای مراحل مذکور که واحد صنعتی آماده بهره برداری است بر اساس تقاضای کتبی متقاضی صادر می‌شود.
کلیه واحد‌های صنعتی می‌توانند از تسهیلات در دورة اجرای طرح برخوردار شوند که استفاده از تعرفه صنعتی در مورد وارد کردن مصالح ساختمانی و ورود مواد اولیه و قطعات منفصله واحد صنعتی ازجمله این تسهیلات است. برای استفاده از این تسهیلات پروانه مخصوص از سوی مدیریت صنعتی سازمان صادر می‌شود.

امکانات و قابلیت‌های موجود برای توسعة صنایع
سازمان منطقة آزاد کیش به منظور ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعة صنعتی جزیره برنامة وسیعی را در چهارچوب طرح جامع کیش به مرحلة اجرا درآورده است که عمده‌ترین آنها عبارت است از:
تجهیز و توسعة شبکة برق
توسعة شبکة آب آشامیدنی و صنعتی
ایجاد شبکة فاضلاب (صنعتی و شهری)
توسعة بندرگاه کیش و شبکة حمل‌ونقل دریایی
تقویت شبکة ارتباطی درون شهری
توسعة امکانات مخابراتی و راه‌اندازی مرکز تلفن همراه و ایجاد شبکة فیبر نوری
توسعة اینترنت و زمینه‌سازی تجارت الکترونیکی به منظور تبدیل کیش به شهر الکترونیکی
زمینه‌سازی و ایجاد بورس اوراق بهادار و تالار معاملات نفت
توسعة همکاری دانشگاه کیش با دانشگاه‌های خارجی و تأسیس دانشگاه‌های بین‌المللی
کمک به توسعة شبکه‌های بانک و بیمة ایرانی و خارجی
ایجاد شبکة فیبرنوری و اتصال به سرزمین اصلی

الویت‌های سرمایه‌گذاری در بخش صنعت
در نگاهی کلی، تمام صنایعی که به‌عنوان صنایع کوچک یا متوسط شناخته شده و دارای مشخصات و مزایای زیر باشند برای ایجاد در جزیرة کیش به ترتیب دارای الویت هستند:
1ـ صنایعی که دارای دانش فنی نوین و پیشرفته باشند. (hi teach)
2ـ صنایعی که قابلیت صدور کالای ساخته شده را داشته باشند.
3ـ صنایع خودرؤسازی
4ـ صنایع تولید لوازم الکترونیک و کامپیوتر
5ـ صنایع تولید لوازم صوتی و تصویری
6ـ صنایع تولید لوازم پزشکی، دندانپزشکی و دارویی
7ـ صنایع و تولید لوازم خانگی
8ـ صنایع پوشاک و نساجی
9ـ صنایع بسته‌بندی نوین
10ـ صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی
11- صنایع پشتیبانی‌کننده و خدمات فنی مهندسی صنعت نفت
12- صنایع گرمایشی و سرمایشی
بدیهی است سایر صنایع پیشنهادی از طرف سرمایه‌گذاران چنانچه آلودگی زیست محیطی نداشته و توجیه اقتصادی کافی نیز داشته باشند قابل بررسی و پذیرش خواهد بود.
شهرک‌های صنعتی کیش
1ـ شهرک شمارة 1 واقع در منطقه درخت سبز به مساحت 44 هکتار
2ـ شهرک شمارة 2 واقع در منطقه گلدیس به مساحت 3 هکتار
3ـ شهرک شمارة 3 به مساحت 100 هکتار
4ـ شهرک شمارة 4 یا مجتمع کارگاهی به مساحت 29 هکتار
5ـ شهرک شمارة 5 واقع در منطقه هرمز به مساحت 34 هکتار
واحدهای صنعتی فعال در کیش
صنایع غذایی و دارویی
کشاورزی و صنایع وابسته
صنایع چوبی و سلولزی
صنایع بهداشتی و آرایشی
صنایع شیمیایی
صنایع پوشاک و نساجی
صنایع برق و الکترونیک
خودرؤسازی و صنایع مرتبط
مصالح ساختمانی
صنایع لوازم خانگی
صنایع پشتیبانی، خدمات فنی و مهندسی صنعت نفت
صنایع کانی و غیرفلزی
صنایع گرمایشی و سرمایشی
صنایع بسته‌بندی
سایر صنایع

مزایای سرمایه‌گذاری صنعتی در کیش
از مهم‌ترین مزایای سرمایه‌گذاری صنعتی در منطقة آزاد کیش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1ـ ورود مواد اولیه و قطعات و ماشین‌آلات مورد نیاز کارخانه بدون پرداخت عوارض گمرکی و بندرگاهی
2ـ صدور محصولات به خارج کشور بدون پرداخت عوارض گمرکی و بندرگاهی
3ـ ارسال محصولات به داخل کشور براساس قانون ارزش افزوده
4ـ دستیابی سریع، آسان، ارزان به بازارهای جهانی و بازارهای منطقه از طریق منطقة آزاد دبی
5ـ امکان ترانزیت کالا به کشورهای آسیای میانه و کشورهای همسایه ایران
6ـ دسترسی به نیروی انسانی ارزان از ملیت‌های مختلف
7ـ وجود امکانات و تأسیسات زیربنایی مناسب در شهرک‌های صنعتی
8ـ وجود بندرگاه با قابلیت پهلوگیری شناورهای با ظرفیت 10 هزار تن که در آیندة نزدیک ظرفیت فوق به 40 هزار تن افزایش خواهد یافت.
9ـ نرخ‌های بسیار مناسب برای مصرف انرژی
10ـ وجود مراکز تجاری متعدد و مجهز و شبکه‌های توزیع منسجم
11ـ برگزاری منظم نمایشگاه‌های ادواری در زمینه‌های مختلف در سطح بین‌المللی که امکان معرفی محصولات را با هزینة کم فراهم می‌نماید.
12ـ رونق صنعت گردشگری و وجود هتل‌های مناسب و رویدادهای ورزشی و جشنواره‌ها که منجر به حضور سالانه بیش از دو میلیون گردشگر می‌گردد.
13ـ معافیت مالیاتی 20 ساله برای انواع فعالیت‌های اقتصادی از تاریخ بهره برداری مندرج در مجوز
14ـ امکان مشارکت با سرمایه‌گذاران خارجی بدون محدودیت در نسبت مشارکت و امکان سرمایه‌گذاری 100درصد خارجی
15ـ آزادی کامل ورود و خروج اصل سرمایه و سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی
16ـ آزادی انتقال ارز به خارج بدون هیچ‌گونه محدودیتی
17ـ وجود واحدهای انبار و سردخانه و ظرفیت‌سازی مناسب در زمینة نگهداری کالا در سال‌های اخیر
18ـ وجود دانشگاه و مجتمع‌های آموزشی علمی کاربردی برای تأمین نیروی انسانی متخصص و ماهر
19ـ توسعة فعالیت‌های دانشگاهی و آموزشی در سطوح بین‌المللی
20ـ وجود سرعت عمل در انجام امور و حداقل بوروکراسی اداری بواسطه یکپارچگی و هماهنگی سازمان‌ها و مراکز تصمیم‌گیری و متمرکزشدن تمام امور تحت نظر سازمان منطقة آزاد کیش
21ـ وجود بیمارستان مجهز با کادر تخصصی کارآمد و واحد بهداشت حرفه‌ای
22ـ ارائة خدمت پولی و بانکی رقابتی توسط بانک‌های خصوصی و دولتی و خارجی
23ـ ارائة خدمات بیمه توسط انواع مؤسسات بیمه دولتی و خصوصی
24ـ موقعیت مکانی بسیار مناسب و نزدیکی به مناطق نفت خیز مانند عسلویه (پروژة پارس جنوبی) که نقش کیش را در پشتیبانی و ارائة خدمات فنی و مهندسی صنعت نفت اجتناب‌ناپذیر کرده است.
25ـ عدم نیاز به اخذ روادید برای ورود اتباع خارجی
26ـ سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند زمین را به قیمت مناسب اجاره نموده و مالکیت ساختمان‌ها و سایر تأسیسات ساخته‌شده بر روی زمین را به دست آورند.

آموزش عالی در کیش:
جزیرة کیش اولین منطقة آزاد کشور، بنا به شرایط استثنایی جغرافیایی، پیشرو در تأسیس مراکز علمی و دانشگاهی در مناطق آزاد بوده است. وجود شعبه‌های دانشگاه‌های تهران (پردیس کیش)، صنعتی شریف، علوم پزشکی ایران، و علمی و کاربردی، عنوان علمی و دانشگاهی این جزیرة زیبا را برجسته‌تر می‌کند.
بحث حضور دانشگاه‌ها در كیش از سال 1375 و با تأسیس دانشگاه كیش آغاز شد. بعد از گذشت تقریباً یك دهه، 7 دانشگاه معتبر كشور، با توجه به مزایای نسبی این منطقه و به دلیل افزایش داوطلبان علاقه‌مند به تحصیل و پاسخگو نبودن دانشگاه‌های داخل كشور به این نیاز، تصمیم گرفتند شعبه‌ای در این منطقه تأسیس کنند. این تصمیم با رویكرد مثبت سازمان منطقه همراه بود.
بر طبق الزامات طرح جامع مقصد كیش، امکان تحصیل 8 تا 12 هزار دانشجو در این جزیره پیش‌بینی شده است.
همزمان با تأسیس دانشگاه‌ها در كیش و جذب دانشجو، تدوین سندی در زمینة توسعة آموزش عالی در جزیره ضروری به‌نظر می‌رسید تا از این طریق ضمن تعیین اولویت‌ها و جهت‌گیری‌های اساسی دانشگاه‌ها و انطباق آنها با شرایط فعلی و آتی جزیره، مناسبات بین دانشگاه‌ها در چارچوب این سند مطالعه شود.
مراحل توسعة آموزش عالی در «طرح جامع مقصد كیش»
مرحلة اول: گسترش و خصوصی كردن تحصیل در وضع موجود، معرفی راهبردها و بحث دربارة آنها با وزارتخانه‌های مربوط و سازمان‌های آموزشی
مرحلة دوم: توسعة برنامه‌ها و تسهیلات آموزشی به‌صورت متمركز و باكیفیت به همراه تجدید سازمان و بین‌المللی كردن آن، تمركز دانشگاه و امكانات آموزشی در شهر دانش و تقویت اعتبار دانشگاه و مدارس حرفه‌ای
مرحلة سوم: محلی كردن آموزش ملی، صدور مهارت‌ها و افزایش فرصت‌ها در برنامه‌های آموزشی، بین‌المللی كردن
درحال‌حاضر، فعالیت‌های آموزش عالی در شش مركز دانشگاهی زیر متمرکز است:
دانشگاه كیش (واحد بین‌الملل دانشگاه صنعتی شریف)
پردیس بین‌المللی دانشگاه تهران
واحد بین‌المللی دانشگاه علوم پزشکی تهران
واحد بین‌المللی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
واحد بین‌المللی دانشگاه پیام نور
واحد بین‌المللی دانشگاه جامع علمی کاربردی کشور
همچنین تفاهم‌نامه ایجاد واحد بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در کیش برای سال‌های 88 و 89 منعقد شده است
الزامات و راهبردهای محوری توسعة آموزش عالی
انطباق حداكثری سند راهبردی توسعة آموزش عالی با طرح جامع مقصد كیش
ممانعت شعب دانشگاه‌ها از ایجاد دوره‌ها و رشته‌های تكراری و غیررقابتی
تلاش برای جذب دانشجویان خارجی و ایرانیانی که قصد ادامة تحصیل در خارج از کشور را دارند
تلاش به منظور جلب مشاركت استادان و متخصصان ایرانی مقیم خارج از كشور
تأكید بر توسعة كمی و كیفی آموزش عالی
توجه به مسائل اجتماعی، فرهنگی و بومی منطقه در سند راهبردی توسعة آموزش عالی
ضرورت حمایت همه‌جانبة سازمان منطقة آزاد از توسعة آموزش عالی
تأكید بر زبان انگلیسی به‌عنوان زبان تدریس در شعب دانشگاه‌ها
تلاش برای ارتقای سطح دانش و مهارت دانش‌آموختگان و انطباق آن با استانداردهای جهانی
تأكید بر آموزش متناسب با نیازها و مسائل جامعه و صنعت كشور
تلاش برای جذب استادان متخصص، توانمند و باتجربه
سیاست‌های راهبردی آموزش
حمایت از نهادهای مدنی و ایجاد بستر مناسب برای مشاركت شهروندان
ایجاد زمینة فعالیت برای مراكز آموزش عالی و تخصصی داخلی و خارجی
ایجاد و گسترش مراكز فرهنگی و هنری
توسعة آموزش‌های عمومی، فنی، حرفه‌ای و عالی
توسعة استفاده از روش‌های آموزشی پیشرفته و به‌كارگیری تجهیزات و فناوری‌های جدید
استفادة بهینه از ظرفیت‌های فرهنگی‌ و تفریحی
تأكید بر جایگاه سیاستگذاری و نظارتی سازمان منطقة آزاد

مراکز دانشگاهی:
با افتتاح دانشگاه کیش در سال 1374 حرکت جدی در زمینة فعالیت‌های دانشگاهی و تحصیلات عالی در این جزیرة کیش آغاز شد. سال 1383 یک سال پس از شروع همکاری بین‌المللی دانشگاه کیش با دانشگاه موناش استرالیا پذیرش دانشجو از طریق کنکور سراسری متوقف و برنامه‌ریزی برای گسترش دوره‌های بین‌المللی آغاز شد. حرکت‌های بین‌المللی دانشگاهی در جزیرة کیش عبارتند از: همکاری مشترک دانشگاه کیش با دانشگاه مولتی مدیای مالزی، راه‌اندازی واحد بین‌الملل دانشگاه صنعتی شریف، راه‌اندازی واحد بین‌الملل علوم پزشکی شیراز، راه‌اندازی پردیس بین‌المللی دانشگاه تهران.
دانشگاه علمی و کاربردی نیز از سال 82 در مقطع کاردانی در جزیرة کیش دانشجو می‌پذیرد.

مراکز آموزشی:
سازمان منطقة آزاد کیش به منظور توسعة مراکز تحصیلی و آموزشی بیش از 200 کلاس درس در 19 ساختمان آموزشی با مجموع مساحت 148256 مترمربع ساخته است و از این بابت دانش‌آموزان جزیرة کیش به مهد کودک، مدارس ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، پیش‌دانشگاهی و هنرستان دسترسی دارند.

زیرساخت‌های جزیرة کیش
با توجه به جایگاه تعیین‌كنندۀ ظرفیت‌های حمل‌و‌نقل دریایی، هوایی و فناوری اطلاعات در ارائۀ خدمات مناسب به سرمایه‌گذاران و گردشگران و نقش آن در پیشبرد برنامه‌های توسعۀ منطقه، توسعۀ زیرساخت‌های مربوط اهمیت ویژه‌ای دارد و براساس طرح‌های جامع توسعۀ فرودگاه، بندرگاه و شهر الکترونیک كیش پیگیری می‌شود.
براین اساس، دستاوردهای متعددی در حوزه زیرساخت‌ها در سالیان گذشته کارهای متعددی انجام شده است.
ـ راه‌اندازی فاز اول و توسعۀ بندر آفتاب (نخستین بندر بخش خصوصی در كشور)

بندر آفتاب
اولین بندر عمومی تجاری‌ـ‌مسافری است که توسط بخش خصوصی در منطقة خلیج‌فارس ساخته شده است. بندر آفتاب حدفاصل روستاهای گرزه و كلات از توابع بخش شیبكوه بندر لنگه در نزدیكترین نقطه از سواحل جنوبی سرزمین اصلی ایران برای انتقال مسافر و كالا به جزیرة كیش احداث گردیده است. این بندر توسط بخش خصوصی در حال ساخت است و دارای امكانات بندری و رفاهی مناسب و ترمینال مسافری مجهز می‌باشد و در رونق اقتصادی كیش نقش مثبتی خواهد داشت. با راه‌اندازی خط اتوبوس دریایی تا پایان سال‌جاری، مسافران می‌توانند در كمتر از 30 دقیقه، مسیر دریایی بندر آفتاب تا جزیره زیبا و مرجانی كیش را طی نمایند.همچنین پس از تكمیل و توسعة بندر آفتاب، فاصله زمانی مورد نیاز جهت تردد زمینی بین این بندر و شهر شیراز به 6 ساعت تقلیل خواهد یافت.
1ـ1ـ ویژگی‌های بندر آفتاب:
امکانات بندر آفتاب به شرح زیر است:
ـ ترمینال مسافری به وسعت 5200 مترمربع
ـ ترمینال کانتینری به ابعاد 250*350 مترمربع
ـ دو باب انبار سرپوشیده به وسعت 500 مترمربع
-آب شیرین قابل دسترس در اسکله از طریق لوله کشی
ـ مهمانسرا، پمپ بنزین، بهداری، آتش‌نشانی، تعمیرگاه و پارکینگ کامیون و سواری
ـ اسکلة تجاری به طول 90 متر قابل پذیرش کشتی‌های با آبخور 6 متر
ـ دو اسکلة رورو با شیب متفاوت پهلوگیری
ـ حوضچه به مساحت 14 هکتار با عمق 9 متر در جزر کامل قادر به پذیرش شناورهایی با آبخور 5/8 متر
ـ بدون نیاز به کانال دسترسی مدیریت بخش خصوصی با اعمال روش‌های نوین و کارآمد اجرایی و اداری، ارائة خدمات سریع، آسان و اقتصادی را به صاحبان کالا، کشتی‌ها و مسافران، هدف خود قرار داده است.
ـ همجواری محوطة بندر آفتاب با کارخانة صنایع چوب (MDF)، صنایع دریایی، معدنی و ساختمانی، صنایع فلزی، فنی و مهندسی و محوطه خدمات رفاهی
موقعیت مکانی بندر آفتاب
بندر آفتاب در موقعیت طول جغرافیایی 53 درجه و 55 دقیقه و عرض جغرافیایی 26 درجه و 42 دقیقه واقع در بین روستاهای گرزه و کلات، از توابع بخش شیبکوه شهرستان بندر لنگه، در غرب استان هرمزگان و در نزدیک‌ترین فاصله (18 کیلومتر) به جزیرة کیش قرار گرفته است. موقعیت ویژة این منطقه هنگامی آشکار می‌گردد، که به این ناحیه بکر و دست‌نخورده با ذخائر طبیعی فراوان، برای تولید، پردازش و صادرات مواد معدنی و صنعتی، نگاهی بلندمدت وجود داشته باشد. و به‌عنوان دروازه‌ای از سرزمین اصلی (غرب استان هرمزگان و استان‌های فارس و اصفهان)، به آب‌های خلیج‌فارس نظاره شود. همجواری این بندر با منطقة آزاد کیش و منطقة پارس جنوبی بر اهمیت اقتصادی آن افزوده است.

ـ آغاز عملیات اجرایی احداث اسكلۀ تجاری 12 هزار تنی بندرگاه كیش

بندرگاه کیش:
یکی دیگر از مسیرهای ورودی و خروجی مسافران کیش بندرگاه این جزیره است که دارای 4300 مترمربع ترمینال مسافری مجهز به سالن‌های انتظار، ترانزیت، گمرک، رستوران و بوفه، نمازخانه و سیستم‌های مکانیزه انتقال بار مسافری می‌باشد. با اجرای طرح بهسازی و بازسازی اسکلة کیش رمپ مجهز مسافری برای کشتی‌های تا ظرفیت 10 هزار تن ایجاد شده است که از این لحاظ کیش با ورود سالانه 1750 کشتی مسافری به یکی از بنادر مهم مسافری کشور تبدیل شده است. ساخت موج‌شکن‌های جدید و ایجاد حوضچه آرامش یک میلیون مترمربعی و همچنین ورود سالانه 4000 شناور باری و پیش‌بینی افزایش حجم واردات و صادرات کالا در این بندرگاه باعث شده تا پروژه مطالعاتی طرح جامع بندر تجاری کیش با هدف پهلوگیری شناورهای تا 50 هزار تن در دست اقدام قرار گیرد.

ـ آغاز عملیات اجرایی احداث ترمینال مسافری شمارۀ 2 بندرگاه كیش
مالكیت فرودگاه با سازمان منطقة آزاد کیش است كه البته سازمان هواپیمایی كشوری در فرودگاه كیش نقش نظارت بر پروازها، و شركت فرودگاه‌های كشور نیز، طبق یك قرارداد، راهبری عملیات هوانوردی فرودگاه كیش را برعهده دارند. سایر فعالیت‌های پشتیبانی، اداری و مالی و... در سازمان منطقة آزاد كیش انجام می‌شود.
فرودگاه بین‌المللی كیش از فرودگاه‌های پرترافیك كشور است. بنا به موقعیت جغرافیایی و استراتژیك جزیره، این فرودگاه اهمیت ویژه‌ای دارد. فرودگاه از مبادی اصلی جزیرة كیش است و بیش از 90درصد تردد مسافران از آنجا انجام می‌شود، به همین دلیل، نقش توسعه‌ای در منطقة آزاد كیش ایفا می‌كند.
از فرودگاه كیش به 12 فرودگاه در مراكز استان‌ها پرواز برقرار است و پروازهای بین‌المللی به فرودگاه‌های كشورهای حوزۀ خلیج‌فارس نیز در آن انجام می‌شود.

فرودگاه بین‌المللی کیش:
یکی از مبادی ورودی مسافران و گردشگران فرودگاه بین‌المللی کیش است که از مدرن‌ترین و مجهزترین فرودگاه‌های کشور محسوب می‌شود و به‌طور متوسط روزانه حدود 60 سورتی پرواز داخلی و 10 پرواز خارجی از این فرودگاه انجام می‌شود. درحال‌حاضر 5 ترمینال مسافری با مساحتی بالغ بر 15000 مترمربع جهت پروازهای داخلی و خارجی و دو باند پروازی به‌طول 4200 مترمربع و پارکینگ هواپیما به مساحت 220000 مترمربع و تجهیزات ناوبری پیشرفته و سیستم روشنایی سطوح پروازی در این فرودگاه آماده سرویس مناسب به هواپیماها و مسافرین محترم می‌باشد. هم‌اکنون طرح جامع فرودگاه کیش جهت ایجاد ترمینال‌ها و برج مراقبت جدید فرودگاه و راه‌اندازی سیستم سوخت‌رسانی هید رانت و توسعة کارگو ترمینال‌ها به‌منظور دستیابی به اهداف استراتژیک سیاحتی و تجاری جزیره در دست اقدام می‌باشد.

مراکز بهداشتی:
دسترسی به خدمات بهداشتی با وجود چهار مرکز درمانی بیمارستان کیش، بیمارستان شهید ستاری، کلینیک خانواده، مرکز بهداشت و درمان کیش برای تمام سکنه و مسافران کیش وجود دارد که در این بین بیمارستان کیش با 48 تخت و بیمارستان شهید ستاری با 10 تخت آمادگی پذیرش بیماران بستری را نیز دارا هستند. با اجرای طرح توسعة بیمارستان کیش تعداد تخت‌های این بیمارستان به بیش از 70 تخت خواهد رسید. همچنین سازمان منطقة آزاد کیش با راه‌اندازی مؤسسة صندوق رفاه خدمات بیمه‌ای مناسبی را برای کارمندان سازمان و شرکت‌های تابعه راه‌اندازی کرده است و به منظور رفاه هرچه بیشتر بومیان جزیرة کیش خدمات بیمه‌ای رایگان مؤسسة صندوق رفاه به آنان ارائه شده است.

امکانات اقامتی:
درحال‌حاضر 22 هتل، 17 هتل آپارتمان و 6 مهمانپذیر با حدود 8500 تخت درجزیرة کیش وجود دارد که این امکانات می‌تواند جوابگوی حجم مسافران ورودی به کیش غیر از ایام عید نوروز باشد. (معمولاً در ایام نوروزا از کمپینگ‌ها و امکانات اسکان موقت برای اقامت مسافران نیز استفاده می‌شود) با توجه به افزایش امکانات گردشی و سیاحتی این جزیره بدیهی است که تعداد بیشتری از گردشگران داخلی و خارجی کیش را به‌عنوان مقصد سفر نمایند، به همین دلیل سرمایه‌گذاری‌های متعددی در زمینة ساخت هتل انجام شده است که ظرفیت پذیرش مسافری کیش را به نحو چشمگیری افزایش خواهد داد.

مراکز خرید:
بازارهای زیبا و متنوع کیش به یکی از جاذبه‌های گردشگری این جزیره تبدیل شده‌اند، به همین دلیل در فصول سیاتی و جشنواره‌ها این مراکز از رونق خوبی برخوردار هستند و معمولاً گردشگران ترجیح می‌دهند لوازم مورد نیاز و سوغات برای دوستان و نزدیکان خود را از این بازارها تأمین نمایند. در اغلب بازارهای بزرگ کیش کافی شاپ و امکانات سرگرمی کودکان فراهم است، لذا مسافران وقت بیشتری را می‌توانند جهت انتخاب و خرید کالای موردنظر خود صرف نمایند.

فناوری اطلاعات و ارتباطات در کیش
از زیرساخت‌های مهم توسعه در منطقة آزاد کیش، گسترش شبكه‌های مخابراتی و دسترسی به فناوری‌های روز ارتباطی است.
روند توسعۀ مخابرات و ICT در منطقة آزاد كیش را می‌توان در 4 دوره بررسی كرد. در همۀ دوره‌ها سعی بر آن بوده كه از فناوری روز استفاده شود، حتی در برخی موارد فعالیت‌های انجام‌شده از سرزمین اصلی جلوتر بوده است.
دورۀ اول: آغاز توسعۀ مخابرات
در اوایل 1368، عملیات توسعۀ مخابرات جزیره آغاز شد. نصب و بهره‌برداری مركز تلفن 1000 شماره‌ای آنالوگ، كه از كارخانجات مخابراتی ایران خریداری شده بود، حضور شركت مخابرات ایران در جزیره و آغاز فعالیت توسعۀ مخابرات جزیره و صدور مجوز تأسیس چند دفتر مخابراتی از سوی شركت مخابرات ایران از مهم‌ترین فعالیت‌های انجام‌شده در این دوره بوده است.
دورۀ دوم: گسترش بسترهای مخابراتی و تأسیس شبكۀ تلفن همراه
از حدود 1372، رویكرد توسعۀ جزیره به سمت گردشگری جهت‌گیری شد كه با ساخت هتل‌ها، بازارها و...، عملیات عمرانی رونق بسیاری در جزیره پیدا كرد و جمعیت ساكن در جزیره و همچنین تعداد مسافران افزایش یافت. به همین سبب توسعه و گسترش بسترهای مخابراتی در سطح جزیره و استفاده از فناوری روز دنیا برنامه‌ریزی و اجرا شد.
انعقاد قرارداد تأسیس شبكۀ تلفن همراه با كد 0914 (كه بعدها به 0934 تغییر یافت)، نصب تجهیزات شبكۀ تلفن همراه به همت شركت اریكسون با سه BTS در سطح جزیره با ظرفیت 2000 شماره، برقراری سه E1 ارتباطی بین تلفن همراه جزیره و سرزمین اصلی، تأسیس مؤسسۀ پیام كیش با هدف انجام فعالیت‌های فرهنگی‌ـ‌سیاحتی در جزیره و واگذاری شبکۀ تلفن همراه طی یك قرارداد BOT به یك شركت سرمایه‌گذار لبنانی (GIP) به نمایندگی TKC در جزیره از عمده‌ترین فعالیت‌های دورة دوم به‌شمار می‌رود.
از دیگر كارهای مهم این دوران اجرای شبکۀ billing تلفن همراه در مؤسسۀ پیام كیش بود كه برای اولین بار در كشور انجام می‌گرفت. در زمان واگذاری شبکۀ تلفن همراه به شركت TKC، شبكه به 4000 شماره ارتقا یافته بود و 2800 مشترك از طریق مؤسسه در حال دریافت سرویس از این شبكه بودند.
دورۀ سوم: تقویت شبكه‌های زیرساختی
از حدود 1380، با توجه به گسترش فناوری اطلاعات، اینترنت و ورود فناوری نوین ارتباطات مخابراتی در جهان و كشور و همچنین رشد جمعیت ساكن در جزیره (بالغ بر 20000 نفر)، لزوم تقویت شبكه‌های زیرساختی مخابراتی در دستور كار مدیریت قرار گرفت.
در این دوره، طرح ایجاد شهر الكترونیكی نیز به‌طور جدی مطرح و حمایت شد. مهم‌ترین فعالیت‌های انجام‌شده در این دوره عبارت است از افزایش تعداد E1‌های ارتباطی جزیره و سرزمین اصلی برای ارتباط مخابرات و اینترنت، ایجاد بستر ارتباط فیبر نوری بین جزیره و سرزمین اصلی، راه‌اندازی سرویس‌های جدید 3G و NGN به‌صورت شبکۀ داخلی در جزیره، راه‌اندازی شبکۀ ADSL در جزیره برای اولین بار در كشور و تأسیس برج IT كیش با مشاركت سازمان منطقة آزاد كیش و سازمان گسترش و نوسازی ایران.
در ابتدای این دوره، با توجه به عقد قرارداد BOT، شبکۀ تلفن همراه تمامی کارکنان و تجهیزات مرتبط با این شبكه، كه تا آن زمان در حوزۀ فعالیت مؤسسۀ پیام كیش بود، به شركت TKC واگذار شد. از آن پس، پیام كیش بیشتر فعالیت خود را بر نظارت و مشاوره در زمینۀ توسعه و بهبود شبكه‌های مخابراتی و تلفن همراه جزیره متمركز كرد. در اواخر این دوره، با توجه به طرح ایجاد شهر الكترونیكی، پیام كیش با تغییر نام خود به شركت توسعة فناوری و ارتباطات كیش، علاوه بر فعالیت‌های قبلی، بر تمامی فعالیت‌های ICT جزیره نظارت داشت. تا آن زمان، دانشگاه كیش متولی بخشی از این فعالیت‌ها در جزیره بود.
دورة چهارم: گسترش ICT و حركت به سوی شهر الكترونیكی
از 1384، حركت سریع در جهت نیل به اهداف شهر الكترونیكی آغاز شد. در اواخر دورۀ قبل، با عقد قراردادی با یك شركت ایرلندی (IDI)، طرحی با نام سند چشم‌انداز چارچوب توسعه‌ای ICT جزیرة كیش شكل گرفت كه براساس آن، سازمان بسیاری از طرح‌ها را ابلاغ کرد. در این دوران، شركت توسعة ارتباطات و فناوری اطلاعات كیش نیز در مقام مجری طرح‌‌های ICT جزیره، فعالیت‌های خود را گسترش داد.
مهم‌ترین رویدادهای این دوره عبارت است از: موفقیت برج IT در جذب شركت‌های مختلف و شكل‌گیری تعدادی مراكز رشد در این برج، ابلاغ طرح‌‌های IT مانند سلامت الكترونیك (E-Health)، گردشگری الكترونیك (E-Tourism)، گسترش ICT در صنعت نفت و گاز، عملیاتی شدن فیبر نوری ارتباطی بین جزیره و سرزمین اصلی، افزایش پهنای باند ورودی اینترنت به جزیره، افزایش تعداد 25 لینك E1 ارتباطی تلفن همراه جزیره و سرزمین اصلی، آغاز راه‌اندازی خدمات مختلف شهری و اداری به‌صورت الكترونیكی و ارائۀ سرویس رایگان اینترنت بی‌سیم در سطح جزیره در ایام نوروز و جشنوارۀ تابستانی.
فعالیت‌ها و طرح‌‌های جاری شركت
با توجه به روند رو‌به‌رشد جزیرة كیش در قالب جزیرة هوشمند، شركت توسعة ارتباطات و فناوری اطلاعات كیش، در مقام مجری طرح‌های ICT جزیره، در پیشبرد این اهداف نقش فعال و مؤثری را ایفا كرده است.
فعالیت‌های این شركت از دو جنبۀ ارائة خدمات به كیش‌وندان و تحقق اهداف جزیرة هوشمند، و ارائة خدمات به سازمان منطقة آزاد كیش و شركت‌ها و مؤسسات وابسته قابل توجه است.
خلاصه‌ای از فعالیت‌های شركت توسعة ارتباطات و فناوری اطلاعات كیش در 1387 به ترتیب زیر است:
ـ مدیریت پیمان طرح اتوماسیون جامع سازمان و شركت‌ها و مؤسسات وابسته.
ـ مدیریت پیمان طراحی، استقرار و بهره‌برداری شبکۀ كنترل هوشمند ترافیك جزیره (E-Traffic).
ـ مدیریت پیمان اجرا و پیاده‌سازی شبكۀ LAN&MAN سازمان منطقة آزاد كیش، شركت‌ها و مؤسسات وابسته.
ـ مدیریت پیمان طراحی و ایجاد بستر انتقال‌داده بر روی خطوط برق (BPL) در سطح جزیره.
ـ مدیریت و اجرای طرح تجهیز مدارس جزیره در مقطع متوسطه.
ـ طراحی و پیاده‌سازی شبكۀ IP-Telephony.
ـ طراحی و اجرای پورتال‌های سازمان منطقة آزاد كیش و شركت‌های وابسته.
ـ نظارت بر مدیریت اجرایی برج فناوری اطلاعات كیش.
ـ طراحی و اجرای پارك فناوری اطلاعات.
ـ اجرای سایت آموزشی در برج فناوری اطلاعات.
ـ ارائة خدمات رایگان اینترنت بی‌سیم در ایام جشنواره.

عملكرد سازمان در حوزۀ توسعة ارتباطات و فناوری اطلاعات
سازمان منطقة آزاد کیش به بخش توسعة ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌عنوان كاتالیزور فرایندهای توسعۀ بخش‌های اصلی اقتصاد به‌ویژه تجارت، بازرگانی و صنعت گردشگری می‌نگرد و تلاش می‌كند با پیگیری ایجاد شهر الكترونیك كیش، ظرفیت‌های بی‌مانند این جزیره را در قالب پی‌ریزی "پایلوت فناوری‌های الكترونیك كشور" به‌منصۀ ظهور برساند.
افزایش 18درصدی تعداد مشتركان تلفن ثابت در سال 87 نسبت به سال 84، دستیابی به ضریب نفوذ تلفن ثابت به میزان 81درصد، دستیابی به ضریب نفوذ تلفن همراه به میزان 80درصد (حدود 60درصد آن توسط اپراتور كیش تأمین شده است)، حصول رتبۀ 62 در شاخص نمای آمادگی الكترونیك (E-Readiness) منطقه، استفاده از فناوری‌های روز دنیا از قبیل NGN و 3G توسعة شبكۀ ارتباطی بی‌سیم WiFi و WiMax و آغاز بهره‌برداری از فیبر نوری زیردریایی مخابراتی كیش مهم‌ترین اقدامات انجام‌شده در این بخش در سال 87 بوده‌اند.»

بانک و بیمه:
درحال‌حاضر 54 شعبة بانک‌های داخلی یا واحدهای ارائه‌دهندة خدمات بانکی در جزیرة کیش فعال هستند که از این تعداد، بانک‌های تجارت و ملی هر کدام 9 شعبه، ملت 8 شعبه، صادرات 7 شعبه، سپه 5 شعبه، کشاورزی 4 شعبه، رفاه و مسکن هر کدام 3 شعبه و بانک‌های پارسیان، سامان، اقتصاد نوین، توسعة صادرات، صنعت و معدن و کارآفرین هر کدام یک شعبه فعال در کیش دارند و بانک‌های پاسارگاد و پست‌بانک نیز در مرحلة بررسی مجوز تأسیس می‌باشند. استاندارد چارتر و تجارتی ایران و اروپا از بانک‌های خارجی فعال در جزیرة کیش هستند که به‌زودی فیوچز بانک به آنها خواهد پیوست. لازم به ذکر است دفاتر سرپرستی مناطق آزاد بانک‌ها با تأکید سازمان منطقة آزاد کیش زمینة حضور در منطقه را به‌طور جدی دنبال می‌کنند که درحال‌حاضر سرپرستی بانک ملت مستقر شده و دفتر سرپرستی بانک سپه و ادارة مناطق آزاد بانک رفاه در حال انتقال به کیش می‌باشند. انواع عملیات بیمة مستقیم در رشته‌های اموال، اشخاص و مسئولیت توسط شرکت‌های بیمة ایران معین، امید و حافظ انجام می‌شود و بیمة امین نیز در زمینة خدمات بیمه‌ای اتکایی به شرکت‌های بیمة فعال است.

بانک‌های کیش:
کلیة بانک‌ها اعم از دولتی و خصوصی در منطقه دارای شعب متعدد بوده و امادة ارائة انواع خدمات نوین بانکی به‌ویژه در بخش ارزی به سرمایه‌گذاران، تجار و مشتریان منطقه می‌باشند. همچنین شعب دو بانک خارجی استاندارد چارترد و بانک تجارتی ایران و اروپا در کیش افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفته و به‌زودی شعبة بانک فیوچز به‌عنوان سومین بانک خارجی در منطقه حضور خواهد یافت.

مقررات پولی و بانکی در منطقة آزاد کیش:
تأسیس بانک‌ها و مؤسسات اعتباری
بانک‌ها و مؤسسات اعتباری می‌توانند با سرمایة ایرانی یا خارجی و یا با مشارکت ایرانی و خارجی در منطقة آزاد کیش به ثبت برسند.
تأسیس بانک، مؤسسه و افتتاح شعب بانک‌ها و مؤسسات ایرانی یا خارجی در منطقة آزاد کیش، موکول به پیشنهاد سازمان منطقة آزاد کیش، صدور مجوز تأسیس از طرف بانک مرکزی و ثبت در منطقة آزاد کیش است.
تأسیس دفاتر نمایندگی بانک‌ها و مؤسسات ایرانی یا خارجی موکول به موافقت سازمان منطقة آزاد کیش، اخذ تأئیدیه بانک مرکزی در مورد مسئول دفتر نمایندگی و ثبت در منطقة آزاد کیش است. این دفاتر مجاز به انجام هیچ‌گونه معاملات و عملیات بانکی نمی‌باشند.
سرمایة بانک‌ها و مؤسسات می‌تواند تا 100درصد متعلق به اتباع خارجی یا ایرانی و یا ترکیبی از این دو باشد. واحدهای بانکی در منطقة آزاد کیش می‌توانند بر حسب مجوز دریافتی به بانکداری برون‌مرزی اشتغال ورزند. واحدهای بانکی برون مرزی از انجام عملیات و معاملات به ریال ایران ممنوع هستند و باید معاملات و عملیات خود را منحصراً با پول‌های خارجی انجام دهند.
تأسیس بانک یا مؤسسه در منطقه به‌صورت شرکت سهامی عام یا خاص با سهام با نام طبق مقررات مندرج در لایحه قسمتی از قانون تجارت منصوب سال 1347 مجاز است.

خدمات بانک‌های برون‌مرزی و شعب مجاز به انجام عملیات ارزی:
1ـ برقراری روابط کارگزاری با سایر بانک‌ها.
2ـ انجام انواع نقل‌وانتقالات پولی برای خود یا مشتریان.
3ـ انجام کلیة معاملات مربوط به خرید و فروش ارز به‌صورت نقدی به حساب خود یا مشتریان.
4ـ نگهداری حساب‌های جاری (به استثنای مؤسسات اعتباری)
5ـ نگهداری حساب‌های پس‌انداز.
6ـ نگهداری انواع سپرده‌های مدت‌دار با سررسیدهای مختلف.
7ـ دریافت انواع وام و اعتبار.
8ـ انتشار، خرید، فروش، پذیره‌نویسی و نگهداری اوراق مشارکت و اوراق قرضه با تأئید بانک مرکزی.
9ـ اعطای انواع وام و اعتبار.
10ـ خرید، تنزیل و تضمین انواع اوراق تجاری.
11ـ انجام کلیة امور مربوط به اعتبارات اسنادی، بروات، سفته‌ها و ضمانت‌نامه‌ها.
12ـ مدیریت دارایی‌ها و انجام خدمات سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار به حساب مشتریان.
13ـ انجام کلیة خدمات امانی و سایر امور مدیریتی.
14ـ انجام سایر عملیات و خدمات بانکی مجاز به ارز.

حداقل سرمایة واحدهای بانکی در مطنقة آزاد کیش به شرح ذیل تعیین شده است:
الف) واحدهای بانکی غیر برون‌مرزی
برای بانک: حداقل 35 میلیارد ریال.
برای مؤسسة اعتباری: حداقل 15 میلیارد ریال.
برای شعبة بانک یا مؤسسة اعتباری خارجی: حداقل 10 میلیارد ریال.

ب) واحدهای بانکی برون‌مرزی
برای بانک: حداقل 10 میلیون دلار.
برای مؤسسة اعتباری: حداقل 5 میلیون دلار.
برای شعبة بانک یا مؤسسة اعتباری خارجی: 3 میلیون دلار.

صرافی:
طبقه دستورالعمل اجرایی عملیات پولی و بانکی در مناطق آزاد تجاری‌ـ‌صنعتی، تأسیس صرافی در منطقة آزاد کیش منوط به پیشنهاد سازمان و صدور مجوز بانک مرکزی است. ضمناً تأسیس صرافی منحصراً به‌صورت شرکت تضامنی مجاز بوده و حداقل سرمایة پرداخت‌شده صرافی‌ها معادل 500 میلیون ریال می‌باشد.

فعالیت‌های ارزی در منطقة آزاد کیش:
خرید و فروش کلیة ارزها در مقابل ریال با سایر ارزها و کلیة معاملات و نقل‌وانتقالات ارزی در منطقة آزاد کیش توسط اشخاص حقیقی و حقوقی آزاد است.
نقل‌وانتقال کلیة ارزهای خارج از کشور به منطقة آزاد کیش و از منطقة آزاد کیش به سایر مناطق آزاد کشور و خارج از کشور آزاد است. نقل‌وانتقال ارز به هر شکلی از منطقة آزاد به سایر نقاط کشور و بالعکس تابع ضوابط و مقررات ارزی کشور خواهد بود. نرخ خرید و فروش ارزها و همچنین تبدیل آنها به ریال در منطقة آزاد کیش براساس عرضه و تقاضا در بازار آزاد تعیین می‌گردد. معاملات کلیة واحدهای بانکی در منطقه به ریال ایرانی مشمول مقررات قانون عملیات بانکی بدون ربا خواهد بود. این بانک‌ها در معاملات ارزی خود مجاز به رعایت رویه‌های بین‌المللی بانکی هستند.
مؤسسات اعتباری، مجاز به افتتاح حساب‌های قرض‌الحسنه، جاری و یا حساب‌های دیگر، به ریال ارز که برداشت از آنها با چک امکان‌پذیر است، نمی‌باشند.
واحدهای بانکی می‌توانند سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری را به تشخیص خود تعیین و براساس قراردادهای منعقده با سرمایه‌گذاران، در فواصل زمانی معین پرداخت نمایند.
معاملات ارزی واحدهای بانکی در منطقة آزاد کیش تابع مقررات ارزی سایر نقاط کشور نبوده و کارمزد عملیات بانکی، نرخ‌های خرید و فروش ارز، سود تسهیلات اعطایی، براساس شرایط عرضه و تقاضا در بازار مربوطه و به‌طور آزادانه تعیین می‌شود. بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مکلفند ضوابط مربوط به نسبت کفایت سرمایه را که از طرف بانک مرکزی و با توجه به معیارهای بین‌المللی اعلام می‌گردد، رعایت نمایند. واحدهای بانکی برون مرزی و واحدهایی که مجوز عملیات ارزی را از بانک مرکزی دریافت کرده‌اند، می‌توانند براساس رویه‌های بین‌المللی بانکی به ارائة خدمات و انجام معاملات به ارز مبادرت ورزند.

شرکت‌های بیمة مستقر در منطقة آزاد کیش:
درحال‌حاضر شرکت‌های بیمة ایران معین، حافظ و امید در عرصة بیمه‌گری فعال می‌باشند. همچنین شرکت بیمة اتکایی امین نیز، جهت امور اتکایی شرکت‌های بیمه، اقدام می‌نماید.

تأسیس:
عملیات بیمه و بیمه اتکایی در منطقة آزاد کیش به وسیلة مؤسساتی که به پیشنهاد سازمان منطقة آزاد کیش، طبق مقررات این آیین‌نامه از بیمة مرکزی ایران مجوز دریافت داشته و به یکی از صورت‌های زیر به ثبت برسند، انجام خواهد شد:
الف) شرکت سهامی یا تعاونی بیمة ایرانی با مشارکت سهامداران حقیقی و حقوقی ایرانی یا خارجی که کلیة سهام آن با نام باشد.
ب) مؤسسه، نمایندگی و یا کارگزاری بیمه.
تأسیس شعبه توسط مؤسسات بیمه با رعایت مقررات این آیین‌نامه و ثبت در منطة آزاد کیش بلامانع است.
اعطای نمایندگی بیمه به اشخاص حقیقی با رعایت ضوابطی که به تصویب شورای عالی بیمه می‌رسد، امکان‌پذیر است.
فعالیت شعبه‌ها و نمایندگی‌های مؤسسات بیمه سایر نقاط کشور در منطقة آزاد کیش با رعایت مقررات قانون تأسیس بیمة مرکزی ایران و بیمه‌گری در چارچوب این آیین‌نامه و سایر ضوابط حاکم بر مؤسسات مزبور بلامانع است.
مؤسساتی که در اجرای این آیین‌نامه اجازة فعالیت در منطقة آزاد کیش دریافت می‌نمایند، مجاز به عرضة بیمه برای اشخاص مقیم، موضوعات و موارد بیمة موجود در سایر نقاط کشور و بیمة حمل‌ونقل کالای وارداتی به سایر نقاط کشور که قرارداد خرید آن در ایران منعقد یا اعتبار اسنادی آن در ایران باز شده، نمی‌باشند. عملیات بیمة اتکایی از شمول حکم این ماده مستثنی است.
مؤسساتی که تنها اجازة فعالیت بیمه‌ای مستقیم در منطقة آزاد کیش را دارند، نمی‌توانند از مؤسسات بیمة سایر نقاط کشور بیمة اتکایی قبول نمایند. صدور بیمه‌نامه توسط مؤسسات بیمه‌ای مناطق آزاد برای آن دسته از موضوعات و موارد بیمه‌ای که از طرف مؤسسات بیمه‌ای فعال در سایر نقاط کشور عرضه نمی‌شود، از شمول این ماده مستثنی است و فهرست این قبیل موضوعات و موارد بیمه مجاز در سایر نقاط کشور، برای مؤسسات توسط بیمه مرکزی ایران حداکثر ظرف 3 ماه از تاریخ تصویب این مقررات، تهیه و به سازمان‌ها اعلام می‌شود.

حداقل سرمایه برای مؤسسات بیمه، نمایندگی و کارگزاری بیمه:
الف) مؤسسات بیمه مستقیم با سرمایة حداقل 15 میلیارد ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل 50درصد آن به‌صورت نقد پرداخت شده باشد.
ب) مؤسسات بیمه متقابل با سرمایة حداقل 200 میلیون ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل 50درصد آن به‌صورت نقد پرداخت شده باشد.
ج) مؤسسات بیمه متقابل با سرمایة حداقل 85 میلیارد ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل 50درصد آن به‌صورت نقد پرداخت شده باشد.
د) مؤسسات نمایندگی و یا کارگزاری بیمه با سرمایة حداقل 300 میلیون ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل 50درصد آن به‌صورت نقد پرداخت شده باشد.

مجوز ثبت و پروانة فعالیت:
ثبت مؤسسات موضوع این آیین‌نامه در منطقة آزاد کیش، موکول به ارائة مجوز ثبت که توسط بیمة مرکزی ایران صادر می‌شود و ثبت هرگونه تغییرات بعدی در اساسنامه، میزان سرمایه و سهام مؤسساتی که به ثبت رسیده باشند، موکول به ارائة موافقت بیمة مرکزی ایران است.

مدارک لازم برای دریافت مجوز ثبت جهت تحویل به بیمة مرکزی ایران:
الف) اساسنامه مؤسسه.
ب) میزان سرمایة مؤسسه، رسید یا گواهینامة تعهد پرداخت آن.
پ) سهام نقدیو غیرنقدی و نحوة پرداخت آنها.
ث) اسناد، مدارک و اطلاعات دیگری که معرف صلاحیت مالی، فنی مؤسسه و حسن شهرت مدیران آن باشد.
ج) تکمیل پرسشنامه مربوطه.

شرکت‌های تابع سازمان منطقة آزاد کیش
1- شرکت سرمایه‌گذاری توسعه کیش
شركت سرمایه‌گذاری و توسعة كیش در زمینۀ توسعۀ اقتصادی منطقۀ كیش فعالیت می‌كند و هدف اصلی این شركت كشاندن بنگاه‌های اقتصادی، اعم از بنگاه‌های بخش خصوصی، دولتی و نیمه‌دولتی، و سرمایه‌گذاران به جزیرة كیش است.
2- شرکت عمران و خدمات شهری کیش
شركت عمران و خدمات شهری كیش به‌عنوان بازوی اجرایی سازمان منطقۀ آزاد كیش، مجری اصلی طرح‌های عمرانی و زیربنایی در جزیرة كیش بوده و هدف اصلی از تكمیل این شركت ایجاد معیارها و مبانی صحیح در طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های عمرانی و شهری بوده است.
این شركت با سابقة فعالیت 20 ساله یكی از قدیمی‌ترین شركت‌های تابعة سازمان منطقۀ آزاد كیش است و در حدود 240 پرسنل رسمی انجام مأموریت‌های محول شده به شركت عمران و خدمات شهری كیش را بر عهده دارند.
پروژه‌های عمرانی مصوب شده در معاونت عمرانی سازمان منطقة آزاد كیش نیز توسط شركت عمران و خدمات شهری به مرحلة اجرا در‌می‌آید.

3- شرکت توسعه و مدیریت بندر و فرودگاه کیش
شركت توسعه و مدیریت بندر و فرودگاه كیش وظایفی همچون مدیریت فرودگاه بین‌المللی و بنادر كیش، اجرای طرح‌های عمرانی و توسعۀ زیرساخت بندرگاه و فرودگاه در قالب پیمانكاری و امانی، و انجام تمامی امور طرح‌های عمرانی و توسعه را برعهده دارد.
4 -مرکز توسعه تجارت کیش
برگزاری نمایشگاه‌ها یكی از مؤثرترین ابزارهای بازاریابی برای عرضۀ كالا و خدمات است. با برگزاری نمایشگاه، زمینة تعامل بازرگانان و تولیدكنندگان محصولات، دانشگاهیان، متخصصان و دست‌اندرکاران هر صنف و صنعت فراهم می‌‌شود و ضمن آشنایی با رقبا و سلیقۀ مصرف‌كننده، نوآوری‌ها و توانمندی‌های تولیدی و صادراتی خود را عرضه می‌كنند.
5- شرکت آب و برق کیش
شركت آب و برق كیش در 1369 تأسیس شد و 49درصد سهام آن متعلق به سازمان منطقة آزاد كیش، 48درصد مربوط به شركت ساتكاب و 3درصد متعلق به شركت سرمایه‌گذاری آب و برق صبا است.
تولید، انتقال و توزیع آب و برق در سطح جزیره مهم‌ترین وظیفۀ این شركت است که به این ترتیب، نقش مهمی در توسعۀ منطقة آزاد كیش ایفا می‌كند.
6- مؤسسه علوم و فنون کیش
این مؤسسه تنها مؤسسه علمی و پژوهشی وابسته به سازمان است که رسالت اصلی آن ایجاد قطب علمی و پژوهشی و آموزشی در جزیرة کیش است.

7- شرکت هواپیمایی کیش
شركت هواپیمایی كیش وظیفۀ تأسیس و تشكیل خطوط هواپیمایی داخلی و خارجی به منظور حمل‌و‌نقل هوایی بار، مسافر، انجام تمامی عملیات و خدمات بازرگانی مربوط به حمل‌و‌نقل هوایی و همچنین سرمایه‌گذاری در زمینه‌های گوناگون را بر عهده دارد.
8- مؤسسه صندوق رفاه کیش
مؤسسۀ صندوق رفاه كیش طبق مادة 46 تا 51 قانون مناطق آزاد برای تحقق اهدافی همچون ارائۀ تمامی خدمات بیمۀ درمانی و كمك‌های مندرج در قانون تأمین اجتماعی به كاركنان سازمان، شركت‌ها، مؤسسات و مراكز وابسته و خانواده‌های تحت تكفل آنان و سایر ساكنان و فعالان اقتصادی و اتباع خارجی، كه در مناطق آزاد و ویژۀ اقتصادی به كار اشتغال دارند، تشكیل شده است.
9- شرکت خدمات گردشگری کیش
شركت خدمات گردشگری كیش وظیفۀ توسعۀ همه‌جانبۀ صنعت گردشگری را، در جایگاه متولی جذب و جلب جهانگردان، با شناخت زیرساخت‌های اقلیمی، فرهنگی و مطالعه و پژوهش دربارۀ جاذبه‌های سیاحتی كیش برعهده دارد.
این شركت برنامه‌هایی برای معرفی جاذبه‌های جزیره دارد. هدف از آن بهره‌برداری از جاذبه‌های گردشگری از طریق ایجاد ارتباط با سازمان‌ها و مراكز داخلی و خارجی جهانگردی و برقراری همكاری‌های متقابل است.
راه‌اندازی بانك جامع اطلاعات گردشگری جزیرة كیش به منظور هدایت و اطلاع‌رسانی هدفمند متقاضیان در تحقق طرح‌های سیاحتی، زمینه‌سنجی، برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های آموزشی مورد نیاز صنعت گردشگری، اجرای پژوهش‌های بنیادی، نیمه‌بنیادی و كاربردی به منظور تحقق اهداف گردشگری جزیره مطابق با طرح جامع گردشگری و اهداف برنامۀ توسعة اقتصادی‌ـ‌اجتماعی كشور، تهیه و تدوین ضوابط و استانداردهای گردشگری متناسب با مؤلفه‌های خاص جزیرة كیش، برنامه‌ریزی برای ارتقای كیفی استانداردها به منظور ورود به جامعۀ جهانی گردشگری از وظایف شركت خدمات گردشگری كیش به‌شمار می‌رود.

10- مؤسسه ورزش و تفریحات سالم کیش
مؤسسۀ ورزش و تفریحات سالم كیش در قالب یک مؤسسه غیرانتفاعی تمامی درآمدهای خود را در مسیر دستیابی به اهداف خود هزینه می‌کند.
آشنا كردن قشرهای مختلف با اثرات جسمی، روحی و روانی ورزش و كمك به ارتقای سلامت و فرهنگ عمومی مهم‌ترین هدف مؤسسة ورزش و تفریحات سالم كیش است.
11-شرکت آب کیش
شركت آب كیش وظیفۀ جمع‌آوری فاضلاب، نگهداری تصفیه‌خانه‌های فاضلاب و ایجاد شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب را برعهده دارد.
اجرای طرح‌هایی برای لوله‌كشی فاضلاب سطح جزیره و انتقال فاضلاب اماكن و منازل به محل تصفیه‌خانة مركزی از وظایف شرکت آب کیش است.

12- شرکت توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات کیش
شركت توسعة ارتباطات و فناوری اطلاعات کیش، كه در گذشته با نام مؤسسۀ پیام كیش فعالیت می‌كرده، نقش مهمی در این پیشرفت داشته است.
طراحی و تدوین نظام فناوری اطلاعات در منطقة آزاد كیش، توسعه و ترویج ارتباطات و فناوری اطلاعات جزیرة كیش و برنامه‌ریزی در جهت تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز، تأسیس، توسعه و بهره‌برداری تجهیزات و تأسیسات در زمینۀ ارتباطات و فناوری اطلاعات شامل هر نوع شبكۀ ارتباطی و مخابراتی در محدودۀ موضوع زیرساخت‌های ارتباطی در حوزۀ جغرافیایی منطقه و كشورهای منطقه در حدود قوانین و مقررات كشور ازجمله قانون ادارۀ مناطق آزاد كشور و با استفاده از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی از محورهای كاری این شركت است.
شركت توسعة ارتباطات و فناوری اطلاعات كیش وظیفۀ تحقیق، توسعه و حمایت از موضوع شركت به منظور هرچه بهتر كردن نحوۀ استفاده از فناوری اطلاعات و اشاعۀ فرهنگ كاربردی آن در منطقة آزاد كیش و تعامل و ارتباط با سایر اپراتورهای مخابراتی داخلی و خارجی برای تأمین هرچه بهتر ارتباطات و مخابرات منطقه با سایر نقاط كشور و جهان، و انجام همه‌گونه فعالیت‌های تجاری به منظور تأمین تجهیزات مورد نیاز برای تحقق اهداف شركت را برعهده دارد.

گالری تصاویر

شناسه خبری: 22068

محاکات* منطقه ء آزاد کیش، مائده ای زمینی بر آمده از آسمان - عبدالرسول خلیلی

گالری تصاویر

آخرین اخبار

گزارش صادرات و واردات 9 ماهه سازمان منطقه آزاد کیش

از تبدیل شدن منطقه آزاد کیش به جزیره نوآورانه حمایت می‌کنیم

سه بانک مطرح کشور خواستار همکاری های گسترده با سازمان منطقه آزاد کیش شدند

گزارش عملکرد صادرات و واردات منطقه آزاد انزلی در 9 ماهه سال 1403

گزارش صادرات و واردات در 9 ماهه سال 1403 سازمان منطقه آزاد اروند

یادداشت

اینچه‌برون؛ دروازه ایران به راه ابریشم و اوراسیا

سیاست‌های گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی مناطق آزاد در دولت چهاردهم

اقتصاد دریا محور، پیشران توسعه مناطق آزاد و ويژه اقتصادي: نه خيلي دور و نه خيلي نزديك

رونق اقتصاد دیجیتال با پیاده‌سازی مدل سیلیکون ولی در مناطق آزاد ایران

لزوم كارآمدي مناطق آزاد و ويژه اقتصادي در جذب سرمايه‌گذاري