کتاب «دژ استعمار»، اثر تازه اسماعیل (احسان) یغمایی، باستان‌شناس، پس از 20 سال تلاش منتشر شد.
به گزارش فرینا به نقل از ایسنا، کتاب دژ استعمار بر پایه دو فصل کاوش باستان‌شناسی در دژ پرتغالی‌های جزیره قشم گردآوری شده و یغمایی در شرح مختصر آن نوشته است: «از هزاره‌های دور جایگاه رزمایشی و ویژه تنگه هرمز مورد نگرش بسیاری از شاهان، حکمرانان و امرای محلی بوده است. دریانوردان کارآزموده و توانای اسپانیایی و پرتغالی نیز از دیرباز چشم طمع داشته و به دست‌اندازی‌های گاه و بی‌گاه به آن می‌پرداختند.
سرانجام در نخستین سال‌های سده شانزدهم مسیحی پرتغالی‌ها بر این تنگه چیره شده و به برپایی دژهایی چند در کناره‌های دریای پارس پرداخته که یکی از آن‌ها دژ یک‌پارچه از سنگ و ساروج قشم است.
آنان با زیرکی تمام دریافته بودند که کلید دستیابی به هندوستان دارا و تاراج این نیم‌قارۀ زرخیر، تنگه هرمز است و اگر دهانه دریای پارس را در اختیار داشته باشند از آن‌جا بر سراسر آب‌های مدیرانه تا اقیانوس هند چیره خواهند شد. ماندگاری پرتغالی‌ها بیش از یک سده به درازا انجامید و این نبود مگر به دلیل درگیری شاهان صفوی با ترکان عثمانی.
سرانجام در دهه‌های آغازین سده هفدهم، ایرانی‌ها با یاری انگلیسی‌ها به دست‌اندازی پرتغالی‌ها بر تنگه هرمز و سراسر کناره‌های دریای پارس پایان دادند.»
دژ استعمار که یغمایی حدود 20 سال وقت صرف گردآوری و نگارش آن کرده، در 300 صفحه و با جلد گالینگور توسط انتشارات دادکین منتشر شده است. طراحی جلد و پوستر آن نیز از زهرا پزشکی است.
اسماعیل (احسان) یغمایی که سرپرست بسیاری از کاوش‌های باستان‌شناسی در مناطق مختلف ایران بوده، متولد شهریورماه 1320 است و تحصیلات تکمیلی خود را در دانشکده باستان‌شناسی و هنر دانشگاه تهران گذرانده است. یغمایی در اردیبهشت 1346 در ادارهٔ باستان‌شناسی کل کشور استخدام شد و از آن تاریخ به بعد، به عنوان سرپرست در شمار زیادی از کاوش‌های باستان‌شناسی در ایران همکاری کرد. او تاکنون در هیأت کاوش و بررسی محوطه‌هایی از هفت تپه خوزستان، تپه چغاگاوانه اسلام‌آباد غرب، شوش و شهر سوخته، مرودشت و کرمانشاه و گوشه شمال باختری ایران، گرگان، دشت قزوین، کرمان و کنگاور حضور داشت است.
«شوش: کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر پانزدهم دوره عیلام میانی»، «گیسوان هزارساله: گوشه‌هایی از خاطرات یک باستان‌شناس»، «آن قصر که جمشید...: پژوهشی در پیشینه‌شناسی تخت جمشید»، «نقاط امن» و «وقتی که بچه بودم» دیگر کتاب‌های اسماعیل (احسان) یغمایی است که تا کنون منتشر شده است.